May mà ngay sau đó, liên bộ TC - Công thương (CT) quyết định giảm thuế nhập khẩu xăng dầu 2% để giúp giữ nguyên giá bán lẻ xăng dầu nhằm bảo đảm hài hòa lợi ích cho người tiêu dùng - Nhà nước - doanh nghiệp; đồng thời, tăng mức trích từ quỹ bình ổn lên 550 đồng/lít xăng và dầu Fo, 600 đồng/lít dầu diesel. Còn về lợi nhuận định mức của các doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu (KDXD) theo quy định là 300 đồng/lít, nhưng trong điều kiện hiện nay, Bộ TC cũng quyết định tạm thời chưa tính lợi nhuận này để chia sẻ cho các người sản xuất và tiêu dùng. Động thái của các nhà chức trách khiến người tiêu dùng từ đó đến nay cảm thấy được xoa dịu phần nào.

Theo Nghị định 84/2009/NĐ-CP ngày 15/10/2009 của Chính phủ về KDXD, giá bán xăng dầu thực hiện theo cơ chế thị trường có sự quản lý của Nhà nước. Bởi, chỉ có Nhà nước mới đại diện cho quyền lợi hợp pháp, chính đáng nhất của người tiêu dùng - Nhà nước - doanh nghiệp. Còn để doanh nghiệp độc quyền định giá thì không bao giờ họ chia sẻ lợi ích mà luôn định giá cao để có lợi nhuận tối đa. Tuy trao quyền định giá xăng dầu cho doanh nghiệp nhưng không có nghĩa Nhà nước hoàn toàn thả nổi, buông lỏng quản lý để mặc doanh nghiệp tự định giá mà luôn có sự giám sát, kiểm tra rất chặt chẽ của các cơ quan chức năng, đặc biệt là của Bộ TC.

Một chuyên gia kinh tế phân tích rằng, với điện, cước hàng không, nước sạch sinh hoạt đang có doanh nghiệp độc quyền thì Nhà nước định giá; ngược lại, xăng dầu là mặt hàng chiến lược quan trọng của nền kinh tế, đang có doanh nghiệp chiếm vị trí thống lĩnh thị trường thì lại để cho doanh nghiệp tự định giá. Chính cơ chế quản lý giá xăng dầu hiện nay tạo điều kiện cho doanh nghiệp KDXD chỉ nghĩ đến thu lợi cho riêng bản thân.

Nhằm giải quyết bất cập về cơ chế điều hành giá xăng dầu, theo đề xuất của các bộ TC, CT, Chính phủ cần sửa đổi, bổ sung Nghị định 84 nói trên để tạo lập môi trường pháp lý công khai, minh bạch và bảo đảm việc kinh doanh này vận hành theo cơ chế thị trường có sự kiểm soát của Nhà nước; đồng thời, tạo thuận lợi cho nhiều thành phần kinh tế tham gia, cùng cạnh tranh, giảm thiểu tình trạng độc quyền và thống lĩnh thị trường. Chính phủ cần nghiên cứu sửa đổi các quy định về tính giá cơ sở đối với KDXD. Ngay cả tính giá cơ sở bình quân là mười ngày thay cho mức 30 ngày như hiện nay để giá bán lẻ xăng dầu trong nước không “lạc điệu” với giá thế giới...

Vĩnh Cự

• Lãnh đạo Trung Quốc, Lào, Campuchia, Cuba gửi Điện chia buồn nguyên Tổng Bí thư Lê Khả Phiêu từ trần (12/08)
• Huy động tối đa các nguồn lực để phát triển (12/08)
• Xây dựng Huế trở thành đô thị hạt nhân (12/08)
• Giữ nguyên 12 đối tượng hưởng chế độ chính sách (11/08)
• Phá chuyên án 7 người nước ngoài đánh bạc với tang số hơn 35 tỷ đồng (11/08)
• Cụ bà 91 tuổi được cấp giấy chứng minh Nhân dân trên giường bệnh (11/08)
• Đảng bộ Khối Cơ quan và Doanh nghiệp tỉnh góp phần xây dựng Thừa Thiên Huế phát triển nhanh và bền vững (11/08)
• Không ngừng sáng tạo (11/08)