Theo ý kiến cử tri xã Vinh Thái và xác nhận của ông Đỗ Viết Tư, Chủ tịch UBND xã: Trước đây toàn bộ hệ thống lưới điện trên địa bàn và 3 trạm biến áp (để phục vụ cho 3 trạm bơm phục vụ sản xuất nông nghiệp) do HTX điện Vinh Thái quản lý. Năm 2012, theo chủ trương chung, các HTX điện chuyển giao hệ thống điện cho Điện lực Phú Vang.
1 trạm biến áp ở xã Vinh Thái đang "chờ" bàn giao
Cũng theo ông Tư, trước đó xã đã đầu tư vào hệ thống lưới điện tầm 5 tỷ đồng và đang khai thác, kinh doanh có hiệu quả, khi chuyển giao “bỗng dưng” coi như bị mất trắng vì ngành điện khấu hao 10%/1 năm (xã không thu lại được đồng vốn đầu tư nào, trong lúc hiệu quả hoạt động của đường dây còn giá trị có thể sử dụng đến 10 năm sau). HTX điện Vinh Thái bị giải thể. Ngành điện sử dụng, khai thác hệ thống điện của xã đã đầu tư, “quay lại” bán điện cho địa phương, là điều vô lý. Tuy nhiên, xã vẫn chấp hành chủ trương này.Tuy nhiên vấn đề là ở chỗ, ngành điện lại không tiếp nhận 3 trạm biến áp trên địa bàn xã, nên phải giao cho HTX nông nghiệp Vinh Thái quản lý. Trong lúc chức năng của HTX nông nghiệp là làm dịch vụ, không hề có trình độ, nghiệp vụ kỹ thuật để quản lý các trạm biến áp. Điều vô lý hơn, ngành điện đấu nối trạm biến áp, bán điện cho xã, nhưng mọi hư hỏng, thay dầu…, lại “bắt” xã sửa chữa, chi phí...
Trao đổi về vấn đề này, ông Nguyễn Đại Phúc, Phó Giám đốc Công ty Điện lực Thừa Thiên Huế cho biết: Dự án (DA) RE2 của UBND tỉnh vay vốn Ngân hàng Thế giới để nâng cấp cải tạo lưới điện hạ áp ở nông thôn. Theo chỉ đạo của UBND tỉnh, sau khi DA hoàn thành, chuyển giao cho ngành điện quản lý. Đây là tài sản (TS) của Nhà nước đầu tư và chuyển giao cho đơn vị Nhà nước quản lý bằng hình thức Công ty Điện lực Thừa Thiên Huế hoàn trả vốn vay cho UBND tỉnh để UBND tỉnh hoàn trả Ngân hàng Thế giới.
Khi tiếp nhận, ngành điện tiếp nhận bao gồm cả một số TS ngoài DA (có những khu vực, những phần DA không cải tạo, không can thiệp, ví dụ lưới điện cũ không cải tạo được). Vinh Thái có đầu tư trước DA, nhưng bàn giao bao gồm cả mới lẫn cũ. Đối với tài sản DA đã cải tạo nâng cấp, vốn đầu tư sẽ được chuyển trả UBND tỉnh. TS cũ được đánh giá theo quy định khấu hao của Nhà nước, do đó TS coi như về không vì đã cũ, trên 15 năm. Số TS cũ này sau khi tiếp nhận, ngành điện phải bỏ ra 1,5-2 tỷ đồng để nâng cấp, cải tạo.
Đối với các trạm biến áp cấp điện bơm nông nghiệp: Trước năm 2017, chưa có sự đồng ý chuyển giao. Ngày 15/9/2017, Thủ tướng Chính phủ có Quyết định số 41 quy định trình tự thủ tục chuyển giao công trình điện đầu tư bằng nguồn vốn Nhà nước sang Tập đoàn Điện lực (có hiệu lực từ ngày 1/11/2017). Theo đó, các trạm biến áp nằm trong danh mục bàn giao (đây là lý do vì sao trước đó ngành điện chưa tiếp nhận). Trình tự thủ tục bàn giao gồm nhiều bước trình tự. Cụ thể, bên có công trình điện phải lập hồ sơ chi tiết chuyển UBND tỉnh. Đại diện cho UBND tỉnh là Sở Công thương tổng hợp toàn bộ các công trình trên địa bàn tỉnh, lập danh mục gửi Tập đoàn Điện lực Việt Nam. Công ty Điện lực Thừa Thiên Huế đại diện EVN, trả lời UBND tỉnh và các cơ quan có công trình điện, thống nhất danh mục giao nhận.
Khi đã thống nhất được danh mục, giữa chủ tài sản và bên ngành điện sẽ tổ chức kiểm kê, sau đó UBND tỉnh sẽ làm báo cáo gửi Bộ Tài chính, để bộ này có trách nhiệm gửi Thủ tướng Chính phủ xem xét phê duyệt. Công trình điện sẽ được chính thức bàn giao sau khi có quyết định của Thủ tướng Chính phủ. Hiện, Công ty Điện lực Thừa Thiên Huế đã nhận được danh mục gồm 130 công trình, trong đó có 3 trạm biến áp ở xã Vinh Thái.
Đối với “khúc mắc” về việc xã Vinh Thái phải chi phí sửa chữa khi trạm biến áp hư hỏng, ông Phúc giải đáp, nguyên tắc TS của ai người đó phải bảo quản, vận hành, sửa chữa. Sau khi bàn giao, ngành điện quản lý và có trách nhiệm vận hành, sửa chữa.
Mặc dù Sở Công thương đã tập hợp 130 công trình điện cần bàn giao từ các xã, huyện gửi ngành điện. Tuy nhiên, ông Phúc cho biết chưa công trình nào có hồ sơ chi tiết (như quy định, tại bước 1). Để có thể thực hiện các bước tiếp theo để bàn giao, các cơ quan, địa phương có công trình điện cần nhanh chóng lập hồ sơ, bổ sung để hoàn tất thủ tục.
Bài, ảnh: Quỳnh Anh