Theo các chuyên gia kinh tế, CPTPP là hiệp định thương mại tự do tiêu chuẩn cao, bởi nó không chỉ đề cập đến các lĩnh vực truyền thống như cắt giảm thuế quan đối với hàng hóa, mở cửa thị trường dịch vụ, sở hữu trí tuệ, hàng rào kỹ thuật liên quan đến thương mại,… mà còn xử lý những vấn đề mới, phi truyền thống như lao động, môi trường, mua sắm Chính phủ (mua sắm công), doanh nghiệp Nhà nước (DNNN).
CPTPP cũng đặt ra những yêu cầu, tiêu chuẩn cao về sự minh bạch đối với hàng hóa cũng như đưa ra cơ chế giải quyết tranh chấp có tính chất ràng buộc và chặt chẽ. Riêng về mở cửa thị trường, các nước tham gia hiệp định đồng ý xóa bỏ cho nhau gần như toàn bộ thuế nhập khẩu theo lộ trình, tự do hóa dịch vụ và đầu tư trên cơ sở tuân thủ pháp luật của nước sở tại.
Cũng theo các chuyên gia kinh tế, Việt Nam là quốc gia sẽ được hưởng lợi nhiều nhất từ CPTTP, từ thu hút đầu tư, tạo việc làm đến việc hàng hóa dễ dàng tiếp cận thị trường hơn 500 triệu dân và người dân cũng được sử dụng các hàng hóa chất lượng tốt, giá cả phù hợp.
Cơ hội luôn đi kèm thách thức. Quan trọng ở chỗ chúng ta chuẩn bị tâm thế, nội lực như thế nào để nắm bắt cơ hội và hạn chế các tác động tiêu cực. Ở tầm vĩ mô, Việt Nam sẽ phải cải cách thể chế, sửa đổi các văn bản quy phạm pháp luật, hoàn thiện môi trường đầu tư kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh… để thực thi các cam kết của CPTTP. Tất cả các yêu cầu này sẽ thực hiện theo lộ trình và đồng bộ trong cả nước.
Đối với Thừa Thiên Huế, việc chuẩn bị đón đầu các cơ hội và thách thức từ CPTPP cũng không ngoại lệ. Vấn đề cần quan tâm là có sự chuẩn bị tâm thế nhập cuộc, tránh bị động, đánh mất cơ hội. Với cơ quan quản lý, việc rà soát, triển khai thực hiện các văn bản pháp luật đúng yêu cầu hội nhập là không thể chậm trễ. Chậm một ngày là mất đi một cơ hội, thậm chí là trở lực trong phát triển, tự mình làm khó mình.
Với các doanh nghiệp, để đón được cơ hội càng cần có sự chuẩn bị sớm. Không chỉ các doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh liên quan đến xuất khẩu mà ngay cả các doanh nghiệp sản xuất tiêu thụ nội địa nếu không chuẩn bị tốt thì không những không mở rộng được thị trường mà còn thua ngay trên sân nhà, khi hàng hóa, dịch vụ cùng loại của các nước trong hiệp định có chất lượng, giá cả, dịch vụ tốt hơn.
Theo cam kết của CPTPP, các doanh nghiệp không chỉ đảm bảo chất lượng sản phẩm mà còn phải đáp ứng các tiêu chí chung như: an toàn vệ sinh thực phẩm, bảo vệ môi trường, trách nhiệm xã hội, quyền lợi người lao động… Để đáp ứng các tiêu chí này, các doanh nghiệp cần tính toán lộ trình, cân đối nguồn lực để đổi mới công nghệ, quy trình sản xuất; áp dụng các quy trình quản lý phù hợp. Nhưng đây cũng là thách thức lớn đối với các doanh nghiệp ở Thừa Thiên Huế khi hầu hết có quy mô nhỏ và siêu nhỏ. Khó nguồn đầu tư, nhưng có một việc các doanh nghiệp cần ưu tiên thực hiện là áp dụng các quy trình quản lý, sản xuất theo các tiêu chuẩn quốc tế để các sản phẩm được cấp các chứng chỉ cần thiết khi tham gia vào thị trường của khối.
Theo quy định, sau khi ký kết, CPTPP cần phải được quốc hội các nước thành viên phê chuẩn thì hiệp định mới có hiệu lực. Công việc này dự kiến sẽ hoàn thành cuối năm 2018 hoặc đầu năm 2019. Điều này đồng nghĩa với việc thời gian CPTTP có hiệu lực không còn bao xa. Vì vậy, tất cả phải khởi động ngay để kịp đón các cơ hội cũng như hạn chế các tác động tiêu cực từ CPTTP.
Hoàng Minh