Nội dung này được UB Thường vụ Quốc hội thảo luận trong chương trình phiên họp thứ 39, ngày 14/7. Tán thành với chủ trương tổng kết, Phó chủ tịch Quốc hội Uông Chu Lưu cho rằng, dự thảo cần tiếp tục được hoàn thiện hơn, trong đó cần làm rõ hơn những yêu cầu đặt ra trong quá trình tổng kết. Trọng tâm của tổng kết là đánh giá về đại biểu Quốc hội, đoàn đại biểu Quốc hội, Hội đồng dân tộc và các Uỷ ban, Ủy ban thường vụ Quốc hội…
Phát biểu tại phiên họp, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Sinh Hùng nêu rõ, tổng kết cần phải đánh giá, rút ra được vấn đề và có những đề xuất cụ thể. Trên cơ sở đó, Ủy ban thường vụ Quốc hội thông qua Kế hoạch triển khai việc Tổng kết nhiệm kỳ Quốc hội khóa XIII.
“Tổng kết này phải đánh giá cho trúng, lấy tiêu chí đánh giá là lòng dân, đừng bôi đen, đừng tô hồng. Phải xem Quốc hội đã đổi mới, cải tiến, đã toàn tâm, toàn ý phục vụ nhân dân chưa?” - Chủ tịch Quốc hội khái quát.
Nhấn mạnh rằng trong tổng kết vào hoạt động của Quốc hội, đại biểu Quốc hội là trọng tâm, là trung tâm, Chủ tịch Quốc hội cho rằng mỗi đại biểu Quốc hội sau 5 năm làm đại biểu thì cũng phải ngồi ngẫm lại.
Chủ tịch Quốc hội yêu cầu các đoàn đại biểu cũng phải tổ chức tổng kết, rồi mỗi đại biểu Quốc hội cũng phải làm tổng kết để ngẫm lại sau 5 năm làm đại biểu. Báo cáo cử tri về việc thực hiện chức năng nhiệm vụ của mình để cử tri giám sát. Sau 5 năm, mỗi đại biểu Quốc hội đã làm được những gì?
Chủ tịch Nguyễn Sinh Hùng nhắc: “Đại biểu Quốc hội của chúng ta có tự hào rằng chúng ta là đại biểu Quốc hội khóa 13 không? Vấn đề đó cũng phải đánh giá”.
Chủ tịch Quốc hội cho biết, nhiều ý kiến trước đây nói Quốc hội hoạt động hình thức, giờ thì không thấy nữa. Vì khi ra nghị quyết thì Quốc hội nêu rõ yêu cầu là để Chính phủ, địa phương thực hiện, báo cáo để Quốc hội giám sát từ đó có sự thay đổi. Đơn cử về vấn đề giảm tai nạn giao thông, đến nay đã giảm được 5-10% trên phạm vi toàn quốc, rồi giảm ở từng địa phương, như vậy là có chuyển động.
Chủ tịch Quốc hội cũng lưu ý, tổng kết này cũng phải nhận thấy trong nhiệm kỳ XIII, Quốc hội còn có khiếm khuyết gì, như chất lượng làm luật; ban hành nghị quyết, tổ chức bộ máy đã chuyên nghiệp chưa; đại biểu chuyên trách và kiêm nhiệm như hiện nay có đảm bảo được hay không?
Chủ tịch Quốc hội dẫn chứng chuyện về thuỷ điện, tất cả các địa phương, Bộ trưởng đều phải chú ý. Hay tai nạn giao thông giảm được 5-10% trên phạm vi toàn quốc rồi giảm ở từng địa phương.
Ngoài ra, cần nhận thức, còn nhiều điểm khiếm khuyết, như chất lượng làm luật, tổ chức bộ máy, ban hành Nghị quyết đã chuyên nghiệp chưa? Cơ cấu đại biểu chuyên trách và kiêm nhiệm như hiện nay có đảm bảo được hay không...
Theo Chủ tịch Quốc hội, đến giờ vẫn còn nhiều quy định chưa đạt được như bình đẳng giới trong cơ cấu đại biểu Quốc hội. Tỷ lệ đại biểu nữ hiện chỉ có 24%, cứ hô hào phải bảo đảm nhưng tỷ lệ vẫn thấp. Bài học rút ra là gì để kỳ sau làm cho được. Cái chính người lãnh đạo phải đưa ra cách giải quyết.
“Những hạn chế phải được “nhìn thấu” để cải tiến, đổi mới, nâng cao chất lượng hoạt động của Quốc hội” - ông Nguyễn Sinh Hùng nói.