Bất cập
Bà Trần Thị Thu, trú tại thôn Liễu Nam, phường Hương Xuân, thị xã Hương Trà cho biết, trước đây gia đình bà đấu đất mía vùng đồng Trạng với diện tích 1.000m2 để trồng sắn và hoa màu, giá thuê đất là 2,6 triệu đồng/2năm. Năm 2012, công trình kênh mương vùng này được khởi công xây dựng đã lấy mất của bà trên 500m2. Cứ tưởng công trình hoàn thành bà sẽ có nước tưới cho hoa màu, nhưng chờ mãi không thấy nước. Trong khi đó, do hệ thống kênh phân thửa đất của bà ra làm 2 phần, nên cứ mỗi mùa thu hoạch đi lại rất khó khăn. Bà mong, đơn vị chủ quản sớm cung cấp nước để gia đình bà có nước tưới, đảm bảo cho cây hoa màu phát triển tốt.
Có những đoạn kênh mương như một cây cầu nhỏ
Ông Trương Đình Bửu, Lê Văn Anh, trú tại thôn Thượng Thôn, phường Hương Xuân cho rằng, công trình có quy mô lớn, nhưng nhiều năm không thấy sử dụng, tốn đất, gây khó khăn cho người dân trong canh tác, đi lại nhất là về mùa thu hoạch.
Ông Nguyễn Văn Thủy, thôn Liễu Nam, phường Hương Xuân bức xúc, hệ thống kênh mương xây dựng 4 năm nay, nhưng để không, rất lãng phí. Trong khi đó, nhiều vùng vẫn thiếu nước cho sản xuất nông nghiệp. Gần đây, trong các buổi tiếp xúc cử tri, người dân đã có ý kiến với các ngành chức năng, nhưng vẫn chưa thấy hồi âm.
Quan sát của chúng tôi, hệ thống kênh mương được bắt nguồn từ hồ Thọ Sơn băng qua các vùng đồi nhấp nhô của phường Hương Xuân. Công trình khá quy mô và đồ sộ làm bằng xi măng cốt thép. Có những đoạn làm bằng đường ống sắt; có những đoạn vượt qua cánh đồng lúa như một cây cầu nhỏ, bên trên được lát đan khá chắc chắn, có lan can bằng sắt bảo vệ. Trên nhiều đoạn kênh mương, cỏ dại đã mọc bao trùm. Tại điểm đấu nối với bể nước (nơi lấy nước từ hồ Thọ Sơn ra), kênh mương cao hơn nhiều so với mặt nước. Ở đó, 1 hệ thống kênh mương khác được đấu nối vào bể để đưa nước về các vùng lúa thấp.
Cần sự phối hợp
Ông Đỗ Văn Đính, Giám đốc Công ty TNHH NN một thành viên Quản lý khai thác công trình thủy lợi tỉnh cho biết, năm 2013, hệ thống kênh mương trên là một trong những hạng mục thuộc Tiểu dự án thủy lợi Tây Nam Hương Trà được bàn giao cho công ty quản lý, khai thác. Tuy nhiên, hiện nay một số nhánh rẽ chưa được đầu tư xây dựng, hơn nữa thị xã Hương Trà chưa có quy hoạch chi tiết vùng trồng hoa màu nên chưa thể cấp nước, tưới tiêu được. Theo đó, Phòng Kinh tế thị xã Hương Trà phải có phương án hỗ trợ, hướng dẫn người dân chuyển đổi một số vùng trồng cây hoa màu cho năng suất, chất lượng cao. Từ đó, hướng dẫn người dân sử dụng phương pháp tưới bằng máy bơm hay tưới rãnh để phát huy hiệu quả hệ thống kênh mương này. Đối với việc cấp nước, đơn vị sẽ điều tiết lượng nước hồ Thọ Sơn. Khi cần thiết sẽ cân đối lượng nước để dành tưới cho cây hoa màu. Nếu thiếu nước sẽ có trạm bơm hỗ trợ, đảm bảo đủ nước tưới. Sắp tới, đơn vị sẽ phối hợp Phòng Kinh tế thị xã Hương Trà xây dựng kế hoạch tưới và sản xuất trên diện tích có kênh mương. Nếu người dân và chính quyền không hợp tác thì không thể phát huy hiệu quả hệ thống kênh mương này.
Ông Lê Văn Anh, Trưởng phòng Kinh tế thị xã Hương Trà cho rằng, hệ thống kênh mương ra đời trước với mục đích để quy hoạch vùng này trồng cây hoa màu. Hiện nay, thị xã Hương Trà đã quy hoạch 50ha vùng đồng Trạng để trồng cây hoa màu cao cấp và đang tiếp tục công tác quy hoạch chi tiết. Đến nay, thị xã đã giao trách nhiệm cho phòng kinh tế nghiên cứu, đề xuất hướng để sử dụng hệ thống kênh mương này sao cho có hiệu quả. Trên cơ sở đó, phòng đã yêu cầu Công ty TNHH NN một thành viên Quản lý và khai thác công trình thủy lợi tỉnh có văn bản về việc cung cấp lượng nước tưới. Từ đó, phòng sẽ báo cáo với UBND thị xã hỗ trợ thông qua nguồn vốn khuyến nông khuyến lâm để người dân chuyển đổi một số diện tích làm điểm. Khi có quy hoạch chi tiết sẽ chuyển đổi dần dần cơ cấu cây trồng vùng này, kể cả phường Hương Xuân và Hương Chữ. Ông Anh cho rằng, phải biết trước lượng nước tưới cung cấp là bao nhiêu thì mới quy hoạch được, chứ quy hoạch rồi lại không có nước tưới thì sẽ thế nào.
Như vậy, việc công trình kênh mương làm ra chưa đưa vào sử dụng là do các bên chưa có tiếng nói chung. Mong rằng, Công ty TNHH NN một thành viên Quản lý khai thác công trình thủy lợi tỉnh và UBND thị xã Hương Trà phối hợp chặt chẽ, sớm đưa hệ thống kênh mương này đi vào hoạt động, giúp người dân yên tâm sản xuất, nâng cao thu nhập như mục đích ban đầu đã đề ra.
|
Sẽ tiếp tục đầu tư các nhánh rẽ
Theo Ban Đầu tư và Xây dựng Nông nghiệp và phát triển nông thôn tỉnh, công trình kênh vùng cao của hồ chứa nước Thọ Sơn được cấp có thẩm quyền phê duyệt và đầu tư xây dựng, hoàn thành với mục tiêu quy hoạch lâu dài, nhằm hình thành trục kênh chính để cấp nước tạo nguồn tưới nước cho vùng cao, chủ yếu là hoa màu. Do vùng tưới là vùng cao, với đặc thù địa hình vùng này nhiều khu vực ruộng chênh lệch cao thấp cục bộ và không đồng đều nên một số khu vực tưới còn khó khăn, mặc dù cao trình tuyến kênh thiết kế đảm bảo tưới tối đa cho tổng thể diện tích vùng. Vì vậy, trên cơ sở tuyến kênh chính vùng cao đã được xây dựng thì cần quy hoạch lại cơ cấu cây trồng và tiếp tục đầu tư hệ thống kênh nhánh rẽ hoặc đường ống dẫn cấp nước cho từng khu vực. Như vậy, công tác tưới đảm bảo đồng bộ, phân bổ trên diện rộng, hạn chế tổn thất nguồn nước đang thiếu hụt, đặc biệt là trong thời điểm khô hạn. Về lâu dài, Ban sẽ phối hợp với đơn vị quản lý sử dụng kiến nghị với UBND tỉnh cho phép tiếp tục đầu tư hệ thống kênh nhánh. Bên cạnh đó, kiến nghị với địa phương quy hoạch, tái cơ cấu cây trồng nhằm phát huy tối đa hiệu quả của công trình.
|
Bài và ảnh: Hải Huế