Trồng bưởi tập trung tại Phú Sơn
150 gốc bưởi da xanh của lão nông xấp xỉ tuổi 60 Võ Quang Vinh đang phát triển. Được trồng cách đây 2 năm, hiện một số gốc đã ra hoa, song ông Vinh vẫn kiềm cây để đảm bảo cây phát triển ổn định, trái ra đều. Trên địa bàn xã Phú Sơn hiện có hơn 2 ha bưởi da xanh. Loại cây này phù hợp với chất đất của vùng gò đồi nơi đây.
Tiềm năng, lợi thế phát triển kinh tế chủ yếu của Phú Sơn là trồng và chăm sóc rừng kinh tế, các dịch vụ liên quan đến nghề rừng… Tuy nhiên, với các hộ dân lớn tuổi, việc trồng, chăm sóc các loại rừng là quá sức. Vì thế, đa phần bà con chọn phương thức canh tác vườn, thay đổi cơ cấu cây trồng để tìm nguồn sinh kế phù hợp với tuổi tác.
Nhiều hộ có quan điểm như ông Vinh chia sẻ: “Khi còn trẻ tôi cũng bươn chải nhiều. Giờ đây sức khỏe không cho phép acnên tận dụng vườn đồi trồng bưởi da xanh, ổi, mít và các loại cây khác. Tuổi tác lớn nên phù hợp với các loại cây này, vừa tốn ít công sức, vừa cho thu nhập khá”.
Ngoài các loại cây ăn quả, giống cây trồng đặc trưng của Phú Sơn là cây hương bài. Đây là loài mọc tự nhiên ở vùng rừng, song dần cạn kiệt do khai thác bừa bãi. Cây hương bài chi phí thấp nhưng mang lại nguồn thu khá. Trung bình mỗi m2 đất cho thu hoạch 1 kg rễ tươi, giá bán từ 10-12 nghìn đồng/kg. Trong khi đó, chi phí nhân giống, công chăm sóc thấp. Cây hương bài được trồng theo hai dạng, trồng thuần hoặc trồng xen dưới rừng keo, tràm… khi cây rừng chưa khép tán. Đây là loại cây có thể tận dụng tối đa lợi thế đất gò đồi tại địa phương này.
Ông Nguyễn Hải, Phó Chủ tịch UBND xã Phú Sơn cho biết: “Hiện trên địa bàn xã có 0,5 ha hương bài. Điều kiện khí hậu, thổ nhưỡng rất phù hợp, vì thế cây phát triển tốt. Tuy nhiên, đầu ra của loại cây này khó. Bà con nhận thấy tiềm năng từ cây hương bài nhưng không mạnh dạn mở rộng diện tích”. Được biết rễ hương bài là nguyên liệu chính dùng để sản xuất nhang và các sản phẩm chế biến dược liệu khác.
Một loại cây trồng khá mới tại Phú Sơn được người lớn tuổi ưa chuộng, đó là thanh long ruột đỏ và tiêu. Tuy khó chăm sóc hơn hương bài, bưởi da xanh, song lợi thế thổ nhưỡng cũng như nguồn thu không nhỏ đã giúp hai loại cây này trụ vững tại Phú Sơn.
Ông Hà Phương Nam, cán bộ văn phòng – thống kê xã thông tin: “Diện tích thanh long ruột đỏ trên địa bàn xã hiện nay là 0,5 ha, diện tích tiêu là 2 ha. Hàng chục hộ dân lớn tuổi chọn các loại cây này để tăng thêm thu nhập khi sức khỏe không còn phù hợp với việc trồng rừng. Cách canh tác chủ yếu là san ủi mặt bằng, sau đó trồng tập trung, vừa tận dụng nguồn nước tưới, vừa dễ chăm sóc”.
Tiên phong trong việc chuyển đổi cơ cấu cây trồng là ông Trần Trường. Dù cao tuổi, ông vẫn chăm sóc tốt cho diện tích 1.000m2 thanh long ruột đỏ. Những lứa thanh long đang cho thu hoạch ổn định trên vùng đồi vốn chỉ quen với keo, tràm. Chủ động hơn, người dân tại Phú Sơn đang thử nghiệm cây bơ, diện tích ban đầu khoảng 3 sào. Sắp tới, diện tích bơ sẽ tăng thêm 2 sào.
Từ vùng gò đồi dựa vào canh tác rừng, sắn, nhiều hộ dân tại xã Phú Sơn được hướng dẫn, thay đổi quan điểm canh tác. Những hộ cao tuổi mạnh dạn đầu tư vườn tược với các giống cây trồng mới, mang lại hiệu quả kinh tế khá mà vẫn đảm bảo không tốn quá nhiều công chăm sóc.
Loại cây trồng nào phù hợp sẽ tiếp tục được mở rộng diện tích, mang lại nguồn sinh kế chính đáng. Riêng với hương bài, đây là loại cây được trồng nhiều và mang lại lợi nhuận không nhỏ tại các tỉnh phía Bắc. Sẽ rất tiềm năng nếu Phú Sơn xuất hiện cơ sở sản xuất nhang chất lượng cao, vừa có thu nhập, tận dụng nguồn nguyên liệu tại chỗ, vừa mang lại sản phẩm chất lượng, an toàn đến với người tiêu dùng.
Bài, ảnh: MAI HUẾ