Để không hàng chục ha đất

Nhà máy Xi măng Long Thọ II chỉ xây dựng khu nhà điều hành, tường rào bao quanh rồi bỏ hoang

Lãng phí

Ông Trần Mậu Đảng, trú tại tổ dân phố Lại Bằng 1, phường Hương Vân cho biết, trước đây, gia đình ông khai hoang và canh tác trên 10.000m2 đất tại vùng đồi thôn Lại Bằng để trồng lạc và các loại cây ăn trái, tràm, keo… Hàng năm từ mảnh đất này, gia đình ông thu nhập từ 20 đến 30 triệu đồng. Năm 2005, tỉnh, huyện (nay là thị xã) Hương Trà và phường Hương Vân có chủ trương thu hồi đất, trong đó có đất sản xuất của gia đình ông để xây dựng Nhà máy Xi măng Long Thọ II. Sau khi thẩm định, Nhà nước đã đền bù cho ông cây cối trên đất và hỗ trợ một phần về đất với giá trị 45 triệu đồng. Từ đó đến nay, ông chỉ còn canh tác 1 sào ruộng và đi làm thuê, làm mướn để mưu sinh.

Cũng như ông Đảng, ông Hà Văn Ty, trú tại tổ dân phố Lại Bằng 2, phường Hương Vân khai hoang và trồng trọt trên diện tích 4 sào để trồng hoa màu như. Sau khi thu hồi đất, ông được đền bù gần 20 triệu đồng. Không còn đất sản xuất, ông Ty chuyển sang chăn nuôi heo, gà, bò.

Theo các hộ dân, sau hơn 10 năm thu hồi đất, dự án mới chỉ làm 1 số hạng mục và bỏ hoang khu đất trên, rất lãng phí trong khi nhiều hộ dân không có đất để sản xuất.

Theo ông Trần Công Dịu, Giám đốc HTX NN Hương Vân, Nhà máy Xi măng Long Thọ II  mới chỉ xây dựng 1 nhà điều hành 2 tầng và tường rào bao quanh 21ha đất rồi bỏ hoang. Theo tính toán của nông dân, cứ 1ha rừng cho thu nhập 120 triệu đồng/kỳ. Như vậy, việc bỏ hoang 21ha trong hơn 12 năm (hơn 2 kỳ trồng rừng) thì nông dân đã mất khoảng 2,5 tỷ đồng. Trong khi đó, phường Hương Vân vẫn còn nhiều hộ nghèo không có đất sản xuất.

Ông Hoàng Tấn Thành, Phó Chủ tịch UBND phường Hương Vân cho biết, Dự án quy hoạch xây dựng Nhà máy Xi măng Long Thọ II trực tiếp ảnh hưởng đến 7 hộ gia đình phải di chuyển nhà, 350 hộ gia đình bị thu hồi đất nông, lâm nghiệp. Vấn đề bỏ hoang 21ha đất xây dựng nhà máy, trong các cuộc tiếp xúc cử tri, người dân đã kiến nghị nhưng chưa được xem xét, giải quyết.

Tiếp tục kêu gọi đầu tư

Dự án Nhà máy Xi măng Long Thọ II được UBND tỉnh giao Tổng Công ty xây dựng Bạch Đằng làm chủ đầu tư tại Quyết định số 512/QĐ-UBND ngày 13/02/2007. Sau đó, UBND tỉnh có Công văn số 5684/UBND-XD ngày 15/11/2008 đồng ý chuyển đổi cho chủ đầu tư là Công ty CP Đầu tư Vạn Lộc tiếp nhận dự án. Ngày 25/12/2008 Tổng Công ty xây dựng Bạch Đằng và Công ty cổ phần đầu tư Vạn Lộc đã ký Hợp đồng số 21/2008/HĐKT về việc chuyển nhượng dự án nhà máy xi măng Long Thọ II. Ngày 23/01/2009 UBND tỉnh cấp Giấy chứng nhận đầu tư số 31111000106 cho Công ty CP đầu tư Vạn Lộc.

Do không triển khai đúng tiến độ cam kết, ngày 7/4/2010, UBND tỉnh có Quyết định 687/QĐ-UBND về việc chấm dứt hoạt động dự án và thu hồi Giấy chứng nhận đầu tư đã cấp cho Công ty CP Đầu tư Vạn Lộc và Giấy chứng nhận ưu đãi đầu tư đã cấp cho Tổng Công ty xây dựng Bạch Đằng. Trong đó, giao Công ty cổ phần đầu tư Vạn Lộc liên hệ với các đơn vị, cá nhân liên quan để xử lý các khoản nợ và các nghĩa vụ tài chính liên quan khác theo quy định pháp luật.

Ngày 21/6/2010, UBND tỉnh cấp Giấy chứng nhận đầu tư số 31111000178 cho Tổng Công ty Sông Hồng. Tuy nhiên, do không triển khai đúng tiến độ cam kết, ngày 17/4/2013, UBND tỉnh đã có Quyết định 739/QĐ-UBND chấm dứt hoạt động dự án và thu hồi giấy chứng nhận đầu tư. Hiện tại, tài sản trên thực địa của dự án là của Công ty cổ phần Vạn Lộc. Theo Công văn số 2526/STC-QLGCS của Hội đồng định giá Tài sản ngày 4/10/2013 về việc báo cáo xác định giá trị trên đất và chi phí đầu tư vào đất dự án Nhà máy xi măng Long Thọ II thì tổng chi phí đầu tư tài sản trên đất và chi phí đầu tư vào đất được xác định là hơn 9,6 tỷ đồng, trong đó bao gồm các chi phí: san lấp mặt bằng, bồi thường GPMB, rà phá bom mìn, đo đạc lập bản đồ địa chính...

Ông Phan Thiên Định, Giám đốc Sở Kế hoạch và Đầu tư cho biết, theo  Luật Đất đai 2003, nếu thu hồi dự án  thì Nhà nước phải bồi thường khoản đầu tư trên đất nêu trên cho nhà đầu tư. Hiện tại, UBND tỉnh đang chỉ đạo các ngành kêu gọi các nhà đầu tư khác vào đầu tư tại khu đất này và hoàn trả các chi phí nêu trên. Đồng thời, giao Sở Tài chính tham mưu đề xuất phương án bồi thường chi phí đầu tư trên đất cho nhà đầu tư đúng theo các quy định hiện hành. Hiện nay, Sở Kế hoạch và Đầu tư đang đẩy mạnh triển khai việc kêu gọi đầu tư vào khu đất trên nhiều lĩnh vực (trừ đầu tư vào dự án xi măng, bởi quy hoạch xi măng đã bị Chính phủ loại bỏ).

Theo ghi nhận của chúng tôi, khu đất 21ha thuộc dự án  Nhà máy Xi măng Long Thọ II nằm trên mặt tiền đường rộng 8 mét, nối từ tỉnh lộ 12A vào Nhà máy Thủy điện Hương Điền, rất thuận lợi trong sản xuất kinh doanh, bất kể là lĩnh vực gì. Chính quyền và người dân địa phương rất cần một giải pháp hữu hiệu, tránh lãng phí nguồn tài nguyên đất như lâu nay.

Bài, ảnh: Hải Huế