Cảnh trong vở "Trò đời nghiệt ngã"
Đam mê
Hai tháng nay, đêm nào các nghệ sĩ tham gia vở tuồng “Trò đời nghiệt ngã” của Hội Sân khấu Thừa Thiên Huế cũng tích cực tập luyện chuẩn bị cho Liên hoan Nghệ thuật sân khấu chuyên nghiệp tuồng, bài chòi và dân ca kịch toàn quốc năm 2018 được tổ chức tại Quảng Ngãi từ ngày 20-28/10. Nhiều diễn viên tham gia vở tuồng này đang công tác tại Nhà hát Nghệ thuật truyền thống Cung đình Huế và Nhà hát Nghệ thuật Ca kịch Huế nên việc tập vở phải diễn ra ngoài giờ, chủ yếu là ban đêm. Có khi, việc tập luyện đến khuya, rất vất vả nhưng ai cũng hào hứng, hăng say.
“Trò đời nghiệt ngã” là kịch bản của tác giả Hoàng Đức, do nghệ sĩ Tất Đính phóng tác và chuyển thể ca kịch Huế, NSƯT La Hùng làm đạo diễn. Đây là câu chuyện về lòng tham và sự đố kỵ của con người, đã gây ra những trò đời nghiệt ngã, oan khiên. Tên quan huyện Vương Đại Háu chỉ vì lòng tham chiếm đất tổ tiên của gia đình ông Lâm Phùng Hoàng mà lập mưu đẩy Phùng Hoàng vào vòng lao lý, hại chết con trai cả của Phùng Hoàng là Phùng Quang đang trên đường lên kinh ứng thí. Vì chữ hiếu, Phùng Ngọc, con trai thứ của Phùng Hoàng nhận tội thay cha, chấp nhận chịu cảnh khổ nhục của tử tù, xa cách với người yêu Thụy Vân. Nhưng, vào ngày đưa Phùng Ngọc ra pháp trường, Phùng Quang đỗ đạt làm quan trở về, vạch trần âm mưu và bắt tên quan tham, thực thi công lý…
Đạo diễn La Hùng cho biết: “Lấy bối cảnh xã hội phong kiến nhưng vở tuồng “Trò đời nghiệt ngã” lại kể chuyện đời trong xã hội hiện nay. Ở đâu đó, con người vì lòng tham, bị đồng tiền, quyền lực chi phối mà xói mòn đạo đức. Vở diễn là lời cảnh tỉnh đừng vì lòng tham vô độ mà gây ra những trò đời nghiệt ngã”.
Đây không phải là lần đầu tiên Hội Sân khấu Thừa Thiên Huế mạnh dạn dàn dựng vở diễn dự thi. Năm 2014, vở kịch “Vượt sóng” được dàn dựng bằng tinh thần xã hội hóa đã tạo được tiếng vang khi ra mắt khán giả và đạt nhiều giải thưởng của Ban Tuyên giáo Trung ương, Hội Nghệ sĩ Sân khấu Việt Nam... Vở kịch là lời động viên tinh thần đối với các chiến sĩ, ngư dân đang ngày đêm bám biển bảo vệ quê hương khi kể về tình yêu biển cả của gia đình ông Lộc - một ngư dân cả đời gắn bó với cuộc sống lênh đênh trên biển.
Chỉ cần được đứng trên sân khấu, các nghệ sĩ sẵn lòng tham gia
Góp “sức người, sức của”
Trong danh sách các vở diễn tham gia Liên hoan nghệ thuật sân khấu chuyên nghiệp tuồng, bài chòi và dân ca kịch toàn quốc năm nay, duy nhất vở “Trò đời nghiệt ngã” do Hội Sân khấu Thừa Thiên Huế dàn dựng, còn lại tất cả đều là vở diễn của các nhà hát. Có lẽ, Hội Sân khấu Thừa Thiên Huế là hội nghề nghiệp duy nhất trong cả nước táo bạo dựng vở đi thi.
Khi hội đưa ra chủ trương dựng vở bằng tinh thần xã hội hóa, tất cả hội viên đều nhiệt tình hưởng ứng, cùng góp “sức người, sức của”. Người góp kịch bản, người lo khâu đạo diễn, nhạc công, người đảm nhận các vai diễn. Nhà hát Nghệ thuật truyền thống Cung đình Huế và Nhà hát Nghệ thuật Ca kịch Huế hỗ trợ sân khấu, âm thanh, ánh sáng, đạo cụ, phục trang… Sự hỗ trợ ban đầu của Liên hiệp các Hội VHNT như “mồi lửa” nhen nhúm niềm tin cho nghệ sĩ, từ đó, hai nhà hát và cá nhân các nghệ sĩ cùng chung tay ủng hộ để hội có kinh phí đưa nghệ sĩ vào Quảng Ngãi tham dự liên hoan.
Ông Nguyễn Văn Thanh, Chủ tịch Hội Sân khấu Thừa Thiên Huế, cho hay: “Để dàn dựng được hai vở trên, hội gặp không ít khó khăn khi “tay không bắt giặc”. Muốn dàn dựng một vở diễn, kinh phí đến hàng trăm triệu đồng, hội lấy đâu ra ngần ấy kinh phí. Việc kêu gọi hỗ trợ cũng chỉ đủ để lo khâu trang trí sân khấu và tàu xe đưa nghệ sĩ đi thi. Thế nhưng, từ tinh thần tự nguyện đóng góp, chúng tôi đã tạo được sân chơi cho hội viên, giữ gìn nghệ thuật truyền thống. Nếu không có sự nhiệt tình của anh em hội viên thì không thể làm được”.
Ngoài các diễn viên, nghệ sĩ của hai nhà hát, hội viên của Hội Sân khấu tỉnh còn có những người đã nghỉ hưu, chuyển công tác, họ vẫn yêu nghề và khao khát được đứng trên sân khấu. Ông Nguyễn Văn Thanh cho rằng, điều sung sướng nhất là sự đóng góp nhiệt tình của các nghệ sĩ, diễn viên. Dù không có thù lao nhưng từ tác giả kịch bản, đạo diễn đến diễn viên, nhạc công… đều làm việc với nhiệt huyết, trách nhiệm. Đạo diễn La Hùng trải lòng: “Dù không có thù lao nhưng nghệ sĩ chúng tôi dành tất cả tâm huyết để dàn dựng, tập luyện. Chỉ cần có sân chơi, được thỏa sức sáng tạo, chúng tôi cùng dốc sức vì đam mê, lòng yêu nghề”.
Vào vai Phùng Ngọc trong vở “Trò đời nghiệt ngã”, anh Lê Trọng Thành, diễn viên Nhà hát nghệ thuật truyền thống Cung đình Huế tâm sự: “Tôi rất thích vai diễn này, nó khác lạ so với những vai diễn đóng khung trước đây của tôi. Diễn không có thù lao với tôi không quan trọng, điều quan trọng là tôi được đứng trên sân khấu, được diễn tuồng thì diễn mấy cũng không mệt. Tôi chỉ mong hàng năm, Hội Sân khấu đều dàn dựng vở diễn để chúng tôi được tham gia”.
Bài, ảnh: TRANG HIỀN