Hướng dẫn kỹ năng phòng chống thiên tai
Trẻ, phản ứng nhanh
Trung tuần tháng 9, chúng tôi có dịp tham dự lớp tập huấn kỹ năng phòng chống thiên tai cho các đoàn thanh niên, phật tử đến từ huyện Phú Vang, Quảng Điền, Phú Lộc, Hương Thủy và T.P Huế, một hoạt động trong dự án “Tăng cường năng lực chống biến đổi khí hậu cho các vùng bị tổn thương ở Thừa Thiên Huế” do Trung tâm hỗ trợ Cộng đồng Hải Đức (Trung tâm Hải Đức) phối hợp với Hội Chữ thập đỏ tỉnh tổ chức thông qua NCA tài trợ. Đây là một dự án được những “người trẻ” các địa phương hưởng lợi đang hưởng ứng tích cực. Ông Lê Quang Cự, Phó Phòng Biến đổi khí hậu, Trung tâm Hải Đức cho hay, những năm gần đây, thời tiết diễn biến thất thường, ảnh hưởng lớn đến đời sống người dân vùng ven biển đầm phá. Nhằm giúp người dân có kiến thức, kỹ năng về phòng chống thiên tai, Trung tâm tiến hành nghiên cứu và tìm giải pháp cho các địa phương thích ứng, sống an toàn khi thiên tai, mưa lũ xảy ra... Từ năm 2015 đến nay, Trung tâm Hải Đức phối hợp với các địa phương thành lập 17 đội phản ứng nhanh, phòng ngừa thảm họa tại cộng đồng địa phương ở huyện Phong Điền, Phú Vang, Phú Lộc, Hương Thủy. Mỗi đội, gồm 7- 9 thành viên là các đoàn viên thanh niên, đoàn sinh phật tử được hỗ trợ trang thiết bị và tham gia các khóa tập huấn, diễn tập, nâng cao những kỹ năng hỗ trợ cộng đồng phòng chống thiên tai.
Trên cơ sở được trang bị các kỹ năng, các đội có nhiệm vụ tuyên truyền đến mọi người dân và xung kích phòng chống lụt bão, như cứu hộ cứu nạn kịp thời, cảnh báo người dân đi ghe xuồng qua những khúc sông, sạt lở nguy hiểm...; đồng thời là lực lượng phối hợp với ban ngành, đoàn thể xã hội quản lý, tuần tra, canh gác bảo vệ các công trình đường sá đê điều, kênh mương khi thiên tai bão lũ xảy ra.
Anh Văn Sử, Trưởng Đội ứng phó thiên tai, thôn La Vân Thượng, Quảng Thọ (Quảng Điền) cho biết: “Dù đội mới hình thành nhưng đã tạo sự tín nhiệm cao với lãnh đạo, người dân địa phương, bởi các thành viên đều là những người có kinh nghiệm, thành thạo bơi, lặn nên có thể vận dụng tốt, phản ứng nhanh, sẵn sàng cơ động ứng cứu, hỗ trợ Nhân dân trong mọi tình huống. Trong năm 2015, đội đã chủ động ứng cứu 3 học sinh THCS thoát nạn ở thôn Tân Xuân Lai khi đang trên đường về nhà gặp nước lũ dâng cao”.
Hướng dẫn kỹ năng sơ cấp cứu trong phòng chống thiên tai
Bản đồ phòng, chống thiên tai
Hai năm gần đây, nhiều địa phương ở Thừa Thiên Huế chủ động trong việc phòng chống thiên tai, lũ lụt; đặc biệt nhiều vùng nguy cơ, ven biển đầm phá đã xây dựng được bản đồ rủi ro thiên tai cấp xã. Bản đồ cung cấp thông tin về tác động của thiên tai đối với từng khu vực cụ thể tại mỗi xã, tập trung vào tình huống bão mạnh kèm theo mưa lớn gây ngập úng trên diện rộng. Đây là loại hình thiên tai phổ biến đối với một tỉnh ven biển như Thừa Thiên Huế làm thiệt hại nặng trong sản xuất, nuôi trồng và công trình, nhà cửa.
Theo ông Trần Nguyễn Nguyên Thanh, Phó Trưởng ban Tổ chức Tuyên truyền thanh thiếu niên Hội Chữ thập đỏ tỉnh, việc xây dựng bản đồ rủi ro thiên tai cấp xã là một trong những tiêu chí đề ra của dự án “Tăng cường năng lực chống biến đổi khí hậu cho các vùng bị tổn thương ở Thừa Thiên Huế” mà gần đây Hội Chữ thập đỏ tỉnh thông qua NCA hỗ trợ cho các xã, phường T.P Huế và huyện Phong Điền. Đó là cơ sở để xác định các bước đi trong kế hoạch phòng, chống thiên tai của địa phương. Bản đồ khoanh vùng cụ thể và đánh giá mức độ những nơi có thể bị ảnh hưởng khi xảy ra mưa bão, xác định khu vực nguy hiểm dễ ngập sâu hay gió bão mạnh, khu vực an toàn để người dân có thể di chuyển tránh trú… Thông qua bản đồ, người dân đúc rút kinh nghiệm, mạnh dạn góp ý, đề xuất với lãnh đạo xã, phường khi xây dựng các công trình hạ tầng dân sinh phù hợp với địa hình ở địa phương. Cụ thể ở phường Trường An, người dân đã đề xuất xây dựng hệ thống kênh thoát nước ở đường Điện Biên Phủ hợp lý để phòng ngừa hiện tượng ngập lũ cục bộ ở khu dân cư. Cũng ở tuyến đường Điện Biên Phủ, người dân đã đề xuất mở đường một chiều thành hai chiều đoạn từ chùa Từ Đàm đến cổng Đàn Nam Giao, tạo điều kiện giao thông đi lại dễ dàng. Hay, ở xã Phong Chương (Phong Điền), nhờ bản đồ phòng chống thiên tai xây dựng từ ý kiến đóng góp, nguyện vọng của dân, nên các hệ thống cầu, cống thoát nước ở thôn, làng và kênh mương nội đồng đã triển khai đúng vị trí, có khẩu độ phù hợp để tiêu, thoát nước và đưa cơ giới hóa vào sản xuất ở ruộng đồng thuận lợi.
Ông Đoàn Văn Lai, Chủ tịch Hội Chữ thập đỏ huyện Phong Điền, người đồng hành cùng dự án NCA ở địa phương chia sẻ: “Điểm hay của bản đồ phòng chống thiên tai, bão lũ do dự án hỗ trợ cho người dân tự xây dựng nên dễ hiểu, dựa trên thực tế xảy ra tại địa phương và kinh nghiệm cộng đồng. Đây là điều mà nhiều lãnh đạo chính quyền địa phương vận dụng triển khai kế hoạch phòng chống, ứng phó khi có thiên tai xảy ra trên địa bàn hiệu quả hiện nay”.
Minh Văn