ClockThứ Ba, 07/03/2017 13:16

Góp thêm tư liệu về bài “Giải mã nguồn gốc 4 khẩu thần công tại Bảo tàng Lịch sử tỉnh”

TTH - Báo Thừa Thiên Huế ra ngày 20/2/2017 có đăng bài và ảnh “Giải mã nguồn gốc 4 khẩu thần công tại Bảo tàng Lịch sử tỉnh” của tác giả Ngọc Kiêm. Qua bài viết, chúng tôi nhận thấy có một số chi tiết cần phải trao đổi.

Giải mã nguồn gốc 4 khẩu thần công tại Bảo tàng lịch sử tỉnh

Tác giả Hồ Vĩnh đang rập bản khắc trên thần công niên đại 1660 trong một lần được mời tham gia giám định.

Trong 3 ảnh minh họa theo bài thì trong đó có 1 ảnh với dòng chú thích “ Các ký tự chữ Quốc ngữ được khắc trên các khẩu súng Thần công”.

Qua nghiên cứu và giám định của chúng tôi vào ngày 13/6/2007 tại Bảo tàng Lịch sử Thừa Thiên Huế (1), các chữ khắc trên súng thần công theo dạng chữ Bồ Đào Nha cổ, chứ không phải chữ Quốc ngữ như tác giả Ngọc Kiêm đã nêu. Để tiện theo dõi, chúng tôi xếp 4 khẩu thần công ấy theo thứ tự từ số 1-4 với các thông tin ngắn như bảng thống kê sau:

Nghiên cứu các họa tiết, văn hoa, chữ khắc trên súng, năm đúc súng, tên người thợ đúc thì 4 khẩu thần công này được đúc dưới thời chúa Hiền Vương – Nguyễn Phúc Tần (1648-1687). Riêng khẩu thứ 1 (theo số thứ tự), chữ khắc trên súng gần giống với 2 khẩu thần công đặt ở Băng Cốc, trước Bộ Quốc phòng ở Thái Lan. Các khẩu súng ấy có chữ Bồ Đào Nha ghi nơi sản xuất ở Nam Kỳ hay ở Cao Miên, có ghi ngày tháng và tên của nghệ nhân. Đây là những chữ khắc trên các khẩu súng đại bác ấy:

Bản dập đọc ngược cho thấy chữ khắc trên súng là chữ Bồ Đào Nha cổ

Đầu là một hình chữ nhật:

FOR EEREZ ECRAS

Rồi đến một hình thuẫn:

DE COCHINCHINA

CHAMPAE CAMBOIA JOAO

DA CRUS AEESEN 1670 (2)

Vậy dòng chữ Bồ Đào Nha JOAO DA CRUS, được khắc trên súng (qua bản rập, được nhận định là những chữ Bồ bị in ngược) là ai? Theo L. Cadière cho biết “Người thợ đúc có tên Jean de la Croix hay còn có tên JOAO DA CRUS, ­­­các chữ JOAO DA CRUS, được người này khắc tên các khẩu súng do chính tay đúc ra. Jean de la Croix có vai trò quan trọng tại triều đình Huế trong thế kỷ XVII, về mặt phục vụ cho vị chúa hiếu chiến thời ấy là chúa Hiền Vương (3). Joao da Crus được chúa ân sủng vì đã trực tiếp giúp chúa lập xưởng đúc súng và giúp đỡ về mặt kỹ thuật. Xưởng đúc này đúc những súng lớn và súng nhỏ có tới hàng ngàn khẩu. Tất cả đều bằng đồng, trong số này người ta thấy nhiều khẩu có kích thước khác nhau, mang huy hiệu của Tây Ban Nha và Bồ Đào Nha nhưng đặc biệt có 4 khẩu đại bác nặng mang huy hiệu Đàng Trong, trông rất đẹp. Niên đại các khẩu đại bác này được đúc từ năm 1650 đến 1660 (4). Theo sử liệu cho biết Joao da Crus mất năm 1682.

HỒ VĨNH

Chú thích:

(1)  Ngày 13/6/2007 Sở Văn hóa Thông tin Thừa Thiên Huế đã mời chúng tôi đến Bảo tàng Lịch sử Cách mạng tỉnh để tham gia Hội đồng giám định 4 khẩu thần công này.

(2)   L. Cadière, Hai khẩu đại bác Nam Kỳ ở Bộ Quốc phòng Băng Cốc (Thái Lan), Tập san Những người bạn Cố đô Huế, tập VI 1919, bản dịch Đặng Như Tùng, NXB Thuận Hóa, Huế, 1998, tr. 396-397.

(3)  L. Cadière, Khu vực Hổ Quyền, Tập san Những người bạn Cố đô Huế, tập XI, 1924, bản dịch Phan Xưng, NXB Thuận Hóa, Huế, 2002, tr.414.

(4)  Vương Hoàng Truyền, Tình hình công thương nghiệp Việt Nam trong thời Lê Mạc, NXB Văn Sử Địa, Hà Nội, 1959, tr.19 Li Tana­­, xứ Đàng Trong, lịch sử kinh tế - xã hội Việt Nam thế kỷ 17-18, bản dịch Nguyễn Nghị, NXB Trẻ, 1999, tr.62-63.

ĐÁNH GIÁ
Hãy trở thành người đầu tiên đánh giá cho bài viết này!
  Ý kiến bình luận

BẠN CÓ THỂ QUAN TÂM

THÔNG TIN DOANH NGHIỆP:
Giải mã cơn sốt doanh nghiệp mua backlink báo “Nên hay không?”

Backlink báo có lẽ là một trong những cách giúp đẩy SEO tốt nhất cho các sản phẩm, dịch vụ của doanh nghiệp hiện nay. Tuy nhiên sự bùng nổ của hình thức backlink này và những sự cố ngoài ý muốn xảy ra đã khiến không ít người nghi hoặc rằng liệu backlink báo có nên hay không?

Giải mã cơn sốt doanh nghiệp mua backlink báo “Nên hay không ”
Thông tin doanh nghiệp
Giải mã quy mô căn hộ The Beverly Vinhomes Grand Park

The Beverly Vinhomes Grand Park là khu chung cư sang trọng bậc nhất - với phong cách hiện đại, tiêu chuẩn xây dựng 5 sao, tiêu chuẩn chiết khấu và tiện ích nội khu. Đồng thời, thừa hưởng toàn bộ hệ thống dịch vụ công cộng cao cấp của đô thị rộng 272 ha. The Beverly sở hữu “vị trí kim cương” với tầm nhìn thoáng đẹp, không khí trong lành của công viên rộng và những cơn gió mát của sông Đồng Nai.

Giải mã quy mô căn hộ The Beverly Vinhomes Grand Park
Trồng bưởi thanh trà có thể truy xuất nguồn gốc

Để nâng cao năng suất, chất lượng, tăng giá trị của sản phẩm bưởi thanh trà, năm 2023, Trung tâm Khuyến nông tỉnh triển khai mô hình “Áp dụng các tiến bộ kỹ thuật thâm canh bưởi thanh trà theo hướng bền vững, an toàn, thông minh” với quy mô 5ha trên địa bàn xã Hương Thọ (TP. Huế).

Trồng bưởi thanh trà có thể truy xuất nguồn gốc
Return to top