“Vô đối” - hiểu nôm na là “không có đối thủ”.
Khẳng định thế mạnh của du lịch Huế là văn hóa (cả vật thể và phi vật thể), cảnh quan thiên nhiên là hoàn toàn thuyết phục. Còn việc “vô đối” hay không thì có lẽ còn nhiều vấn đề để bàn.
Người viết bài này không phải là nhà chuyên môn ở lĩnh vực du lịch, càng không phải là nhà quản lý. Tuy nhiên với những quan sát và hiểu biết có phần còn hạn chế của mình, tôi cứ băn khoăn một điều: Thế mạnh du lịch của Huế là to lớn thế nhưng tại sao lại “thua chị kém em” về thu hút khách?
So sánh là khập khiễng, vẫn biết thế. Nhưng nếu không so sánh thì có khi không biết vị thế của mình đứng ở đâu.
Ông Nguyễn Xuân Anh, Bí thư Tthành phốủy Đà Nẵng, trong một trả lời phỏng vấn báo chí mới đây cho biết 6 tháng đầu năm 2017, tăng trưởng du lịch của Đà Nẵng là 32% . Cũng cần biết năm 2016, Đà Nẵng đã vượt con số 5 triệu lượt khách.
Một thông tin khác, 6 tháng đầu năm 2017, Quảng Nam đón 2 triệu lượt khách.
Theo Sở Du lịch Khánh Hòa, cùng thời gian này của Quảng Nam, Khánh Hòa đón 2,6 triệu lượt khách, tốc độ tăng trưởng 25%. Bình Thuận đón 2,3 triệu lượt khách. Bình Định đón 1,9 triệu lượt khách; doanh thu tăng đến 38%. Ở bắc miền Trung, Nghệ An đón 4,1 triệu lượt khách.
Đến đây thì thấy rằng, dù có “hữu đối” hay “vô đối” thì một thực tế hiển nhiên là chúng ta đã thua kém nhiều tỉnh (có thể nói là trong tốp cạnh tranh du lịch trực tiếp ở khu vực miền Trung) về thu hút khách.
Qua những con số như nêu trên, ít nhất chúng ta cũng rút ra mấy điều:
Nếu tiềm năng du lịch của Huế thật sự to lớn, nhưng không thu hút được nhiều khách đến với mình, thì rõ ràng, hạn chế là ở cách làm. Có thể trên nền tảng vững chắc về tiềm năng du lịch nhưng chúng ta tổ chức khai thác chưa tốt. Nó giống như trong một gia đình, cha ông đã để lại một khối tài sản lớn nhưng con cháu không biết cách làm cho nó sinh sôi nảy nở.
Thứ nữa, ý muốn của du khách, theo người viết, nó đóng vai trò quan trọng trong phát triển du lịch. Chúng ta phải biết du khách họ muốn gì để mà phục vụ, kéo họ đến với mình. Chúng ta bảo chúng ta đẹp nhưng tại sao họ ít đến với chúng ta. Rõ ràng mình có một cái gì đó chưa hấp dẫn họ. Khó ai có thể trả lời rốt ráo câu hỏi này nhưng ít ra cũng phải đặt nó lên bàn để bàn luận, thay vì cứ ngồi than: “Tại sao tôi đẹp thế này mà anh không đến với tôi?”.
Vấn đề giờ đây không phải bàn luận ta có tiềm năng hay không có tiềm năng, mà là làm thế nào để khai thác tiềm năng ấy, càng nhanh càng tốt. Người ta thường nói đến khái niệm “cơ hội”. Trong kinh tế, cơ hội là cực kỳ quan trọng. Có khi bỏ qua cơ hội nó sẽ làm chậm đi sự phát triển đến “mấy bước”. Một ví dụ: Một nhà đầu tư du lịch có tiềm lực rất lớn định tìm kiếm cơ hội đầu tư. Đón được họ thì chúng ta sẽ tạo được một cơ sở du lịch. Kéo theo là tạo công ăn việc làm, thu được thuế. Ngân khố của chính quyền “rủng rẻng” hơn. Khi có tiền, chính quyền sẽ đầu tư hạ tầng, tạo cơ sở thuận lợi để thu hút các nhà đầu tư khác. Về phía người dân thì người dân sẽ khá lên. Khi người dân có tiền, họ sẽ chi tiêu, thậm chí đầu tư để phát triển du lịch. Tỉnh bên cạnh ta không thu hút được đầu tư thì chắc chắn ít tiền hơn, cho nên khó tạo ra những hệ quả kéo theo như nêu trên …
Du lịch là văn hóa xã hội nhưng du lịch cũng đồng thời là kinh tế. Trong kinh tế học có khái niệm giá và giá trị. Bên cạnh đó còn có khái niệm “giá trị cận biên” – nghĩa là bản thân một sản phẩm, hàng hóa nào đó không có giá trị như vậy, trong một thời điểm nào đó, mà nó có giá như vậy là người ta định giá nó. Vì sao người ta định giá nó cao hay thấp? Là vì người ta muốn sở hữu nó hay không.
Xem ra du lịch cũng vậy. Người ta không đến với anh chưa hẳn là anh xấu, nhưng người ta đến với tôi nhiều chắc là tôi hấp dẫn.
Nguyên Lê