Không được lợi dụng thăm dò để khai thác vàng

Khoảng 180 ha rừng bị cày nát

Trước đó, dư luận và các phương tiện thông tin đại chúng phản ánh Công ty cổ phần Khoáng sản Đông Trường Sơn (Công ty Đông Trường Sơn) lợi dụng giấy phép thăm dò để khai thác vàng trái phép tại khu vực đồi A Pey B. Trong quá trình thăm dò, doanh nghiệp tiến hành khai thác vàng trái phép, làm ảnh hưởng đến môi trường trên địa bàn, gây bức xúc trong dư luận.

Máy tuyển khoáng sản của Công ty Đông Trường Sơn tại hiện trường

Từ năm 2011, Công ty Đông Trường Sơn được Bộ Tài nguyên và Môi trường (TN&MT) cấp giấy phép thăm dò vàng gốc tại khu vực đồi A Pey B. Sau 5 năm cày nát khu rừng khoảng 180 ha với 2 lần xin giấy phép của Bộ TN&MT, doanh nghiệp tiếp tục xin gia hạn thời gian thăm dò lần thứ 3. Dư luận đặt câu hỏi, tại sao chỉ thăm dò trữ lượng vàng ở một khu vực mà…hơn 5 năm vẫn chưa hoàn thành? Phía đầu nguồn suối là đồi A Pey B, nơi Công ty Đông Trường Sơn tiến hành thăm dò vàng gốc, nhiều năm nay cuộc sống người dân tại đây bị ảnh hưởng nghiêm trọng. Trong khi đó, doanh nghiệp lấy lý do trữ lượng vàng thấp, chưa tìm được công nghệ khai thác phù hợp để kéo dài thời gian thăm dò.

Đến cuối năm 2016, dù giấy phép đã hết hạn gần 1 năm và đang chờ Bộ TN&MT trả lời nhưng công ty vẫn tiếp tục hoạt động trong khi hoạt động này, các cơ quan chức năng và chính quyền huyện A Lưới không kiểm soát được. Tất cả mọi thủ tục từ đánh giá trữ lượng, thẩm định đề án, cấp phép hoạt động… đều được công ty làm việc trực tiếp với Bộ TN&MT. UBND tỉnh đã thành lập Đoàn thanh tra liên ngành để làm rõ về những sai phạm của công ty này.

Phát hiện nhiều sai phạm

Từ thanh tra cho  thấy,  công ty không thông báo kế hoạch thăm dò được duyệt theo giấy phép gia hạn của Bộ TN&MT cho UBND tỉnh trước khi thực hiện, vi phạm Luật Khoáng sản. Dù đã cắm mốc ranh giới điểm khép góc khu vực tiếp tục thăm dò, nhưng công ty chưa có biên bản bàn giao hoàn thành cắm mốc ranh giới cho chính quyền địa phương và các cơ quan, ban ngành liên quan. Công ty không lập cam kết bảo vệ môi trường khi thực hiện thăm dò.

Việc đào xới không đúng theo đề án đã tạo điều kiện thuận lợi cho hàng chục đối tượng khai thác vàng trái phép hoạt động

Về khối lượng thăm dò đã thực hiện, đoàn thanh tra nhận thấy, tiến độ thi công khá chậm, trong khoảng thời gian 5 năm, công ty chỉ thi công được 36 hạng mục công việc trong tổng số 51 hạng mục được phê duyệt, nhiều hạng mục thi công chưa đạt 100% và 15 hạng mục chưa được thực hiện. Đáng chú ý, công ty đã tự ý thay đổi phương pháp thăm dò mà chưa được cơ quan quản lý Nhà nước có thẩm quyền cấp phép chấp thuận trước khi thực hiện. Trong lúc tiến hành thăm dò, thay vì thực hiện phương pháp kỹ thuật theo các tuyến: khoan đào hào, lấy mẫu vết lộ và đào giếng thì công ty đã đào xới bề mặt và san một phần đồi có diện tích 5ha không đúng theo đề án, thuộc hành vi bị nghiêm cấm theo Luật Đất đai. Việc đào xới này đã tạo điều kiện thuận lợi cho hàng chục đối tượng khai thác vàng trái phép hoạt động, gây nguy cơ sạt lở đất, gây đục nguồn nước do tầng đất phủ bị bóc và gây thất thoát tài nguyên khoáng sản. 

Căn cứ kết quả thanh tra, Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Phan Ngọc Thọ giao Sở TN&MT lập thủ tục xử lý vi phạm hành chính đối với các vi phạm của Công ty Đông Trường Sơn. Đề nghị công ty tiếp tục bổ sung các thủ tục, bàn giao hoàn thành cắm mốc tại thực địa và bàn giao diện tích không tiếp tục thăm dò cho chính quyền địa phương quản lý. Công ty phải đẩy nhanh tiến độ thăm dò; thực hiện đúng và thi công đầy đủ các hạng mục; không được tự ý thay đổi phương pháp thăm dò khi chưa được cơ quan có thẩm quyền chấp thuận. Đặc biệt, công ty không được lợi dụng công tác thăm dò để khai thác khoáng sản.

Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh cũng giao Sở TN&MT phối hợp với chính quyền địa phương và các cơ quan liên quan kiểm tra, giám sát chặt chẽ việc khắc phục các tồn tại của công ty theo kết luận thanh tra.

Thái Sơn