Với việc mặt bằng giá xăng dầu giảm, mức tăng chỉ số CPI trong năm 2015 đã xuống rất thấp.
Theo số liệu từ Tổng cục Thống kê, chỉ số giá tiêu dùng (CPI) của cả nước trong tháng 9 giảm 0,21% so với tháng 8. Tính trong vòng 10 năm trở lại đây thì đây là lần đầu tiên CPI trong tháng 9 ở mức âm.
Diễn biến này khiến cho lạm phát tính đến thời điểm hiện tại là rất thấp: so với tháng 12/2014 thì hiện lạm phát mới tăng 0,4% và tính bình quân 9 tháng đầu năm nay thì chỉ số này cũng mới tăng 0,74%.
Tại báo cáo phân tích vừa phát hành, Công ty Chứng khoán Bảo Việt (BVSC) đánh giá, điểm nổi bật nhất dẫn đến xu hướng giảm của lạm phát hiện tại không phải xuất phát từ tổng cầu suy yếu hay yếu tố tiền tệ mà chủ yếu do yếu tố chi phí đẩy giảm.
Theo đó, giá các loại hàng hoá cơ bản trên thế giới hiện đang ở mức đáy trong vòng 5 năm trở lại đây (nguyên nhân chủ yếu do sự tăng trưởng chậm lại của kinh tế Trung Quốc), từ năng lượng, kim loại đến lương thực đã giúp cho Việt Nam - một nước vốn phụ thuộc nhiều vào nguồn nguyên nhiên liệu nhập khẩu phục vụ cho quá trình sản xuất trong nước, được hưởng lợi theo.
Trong rổ tính CPI, giảm mạnh nhất là nhóm hàng giao thông (giảm 13% so cùng kỳ), tiếp đến là nhóm hàng nhà ở và vật liệu xây dựng (giảm 1,67%). Nhóm hàng chiếm tỷ trọng lớn nhất là lương thực, thực phẩm có mức tăng nhẹ (0,67%). Nhóm hàng giáo dục cũng chỉ tăng 3,67% so cùng kỳ, cho thấy tác động của lộ trình tăng học phí lên chỉ số CPI đang giảm dần qua các năm (năm 2014 tăng 8%; năm 2013 tăng 11%; năm 2012 tăng 17%).
BVSC cho biết, chưa nhìn thấy rủi ro nhóm hàng nào sẽ tăng giá đáng kể, gây áp lực lên lạm phát trong ba tháng cuối năm. Với diễn biến giá dầu thô và nguyên liệu thế giới được dự báo sẽ tiếp tục ổn định ở mức thấp trong ngắn hạn, mặt bằng giá các mặt hàng lương thực, thực phẩm và tiêu dùng trong nước nhiều khả năng sẽ vẫn duy trì quanh mức hiện nay.
Qua đó, BVSC dự báo chỉ số CPI bình quân cho cả năm 2015 sẽ tăng quanh mức 1% so với mức bình quân của năm 2014.
Trước đó, Công ty Chứng khoán Ngân hàng Vietcombank (VCBS) cũng nhận định, trong bối cảnh cầu tiêu dùng dù có thể có cải thiện về cuối năm theo yếu tố mùa vụ nhưng khó có khả năng đột biến kết hợp với kỳ vọng giá hàng hóa năng lượng, đặc biệt là giá dầu thô thế giới, không biến động mạnh, dự báo tỷ lệ lạm phát cả năm 2015 nhiều khả năng sẽ dưới 1,5%.
Tại văn bản báo cáo Chính phủ, Ủy ban Giám sát Tài chính quốc gia vừa rồi cũng đã hạ dự báo lạm phát năm 2015 xuống dưới 2%.
Trước tình hình này, tại phiên họp thường kỳ Chính phủ hồi đầu tháng 9, Thủ tướng đã lưu ý "Lạm phát đừng để thấp quá mà chủ động kiểm soát theo mục tiêu để tạo thuận lợi cho nền kinh tế phát triển".
Bích Diệp (Theo Dantri)