Những gốc mía già cỗi đã quá tuổi thu hoạch
Rớt giá
Xã Quảng Phú (huyện Quảng Điền) từ lâu nổi tiếng là một trong những vựa mía lớn với giống mía Cẩm Tân. Những năm trước, độ tháng 2 âm lịch, những cánh đồng mía nhộn nhịp thu hoạch nhưng đến lúc này, một số diện tích mía đã quá tuổi thu hoạch vẫn còn đứng chân trên đồng.
Cây mía mỗi năm mang đến thu nhập chừng 300 triệu đồng/ha. So với các loại cây trồng khác, con số đó gấp nhiều lần. Song, đứng bên chân ruộng mía, bà Dương Thị Thơ (thôn Hạ Lang, xã Quảng Phú) buồn rầu: “Mùa mía năm nay gặp nhiều biến cố, cuối năm 2016 mưa liên tục khiến mía ngập úng, chuột phá hại, đọt mía cháy sém, năng suất giảm sút. Giá mía thấp nhất trong 10 năm qua khiến thu nhập giảm sút. Trước đây 1 sào mía từ 2000-3000 cây cho thu nhập khoảng 13-15 triệu đồng nhưng nay chỉ từ 3-5 triệu đồng”.
Một ruộng mía tại xã Quảng Phú dù quá tuổi vẫn chưa thu hoạch
Theo người dân trồng mía tại xã Quảng Phú, trước khi phát triển vùng chuyên canh trồng mía, giống mía Cẩm Tân được họ nhập từ Quảng Bình, sau một thời gian trồng họ tự cung cấp nguồn giống tại chỗ. Từ tháng Chạp đến tháng 2 âm lịch, người dân bắt đầu xuống giống, đến 10-12 tháng sau sẽ thu hoạch, chi phí trồng mỗi sào mía khoảng 3 triệu đồng. “Mía mỗi năm chỉ trồng được một vụ. Trồng được mía không dễ, phải có kinh nghiệm và thường xuyên chăm sóc. Đến mùa mưa bão cần giằng chống cẩn thận, nếu không sẽ dễ gãy đỗ. Nhà tui trồng 5 sào mía nhưng vụ vừa rồi thu nhập chưa bằng một nửa so với vụ trước đó. Hiện tại địa phương vẫn còn một số diện tích chưa thu hoạch, dù bán 3 triệu/sào nhưng ít người mua”, ông Hòang Vui (thôn Hạ Lang, xã Quảng Phú) bày tỏ.
Cùng chung cảnh ngộ vựa mía Quảng Điền còn nhiều diện tích khác trên địa bàn tỉnh. Ông Đoàn Trọng Hậu, Chủ tịch UBND xã Hương Lộc (huyện Nam Đông) thông tin: “Hương Lộc có khoảng 12ha mía. Đây là loại cây trồng phù hợp với chất đất tại địa phương và mang lại thu nhập cao cho bà con. Song, năm nay dù đã qua mùa thu hoạch nhưng có khoảng 2ha vẫn chưa có người mua. Gía mía giảm sút khiến thu nhập của bà con chỉ bằng khoảng 2/3 so với mọi năm”.
Mặc dù mỗi địa phương trồng mỗi giống mía khác nhau nhưng hiện giá mía xuống thấp không chỉ làm giảm thu nhập của người dân mà còn làm xáo trộn khung lịch thời vụ. “Xã Phong Hiền (huyện Phong Điền) có hơn 10ha mía được trồng tại các thôn vùng cát, so với các địa phương khác giống mía trồng tại địa phương có chỉ số đường cao. Giá mía hiện nay đang thấp hơn so với mọi năm, ảnh hưởng đến thu nhập của người đân”, ông Trần Đức Thiện, Chủ tịch UBND xã Phong Hiền cho biết.
Chưa có sự liên kết
Theo nhiều người dân trồng mía, nguyên nhân khiến giá mía thấp là do diễn biến thời tiết bất thường, mưa liên tục khiến những ruộng mía thối rễ, sinh trưởng chậm dẫn đến chất lượng thấp. Ngoài ra, thời điểm xuống giống mía rơi vào mùa mưa, đến khi thu hoạch cũng vào mùa mưa nên thị trường tiêu thụ giảm sút. “Mía tại địa phương chỉ dùng để ăn chứ không sử dụng chế biến đường hay sản xuất một loại thực phẩm nào khác. Do vậy, khi thu hoạch vào mùa mưa, sản phẩm sẽ rất khó tiêu thụ. Mía Quảng Phú chủ yếu xuất đi các tỉnh Quảng Trị, Quảng Bình. Cho dù tiêu thụ nhỏ lẻ nhưng chưa năm nào mía lại rớt giá như năm nay”, ông Thái Văn Danh, Chủ tịch UBND xã Quảng Phú chia sẻ.
Hiện nay, hầu hết các địa phương trồng mía khi thu hoạch đều phụ thuộc vào tư thương và tiêu thụ nhỏ lẻ trên địa bàn trong và ngoài tỉnh. “Toàn huyện Nam Đông có hơn 20 ha mía tập trung tại thị trấn Khe Tre và xã Hương Lộc và cho thu nhập cao so với các loại cây trồng khác. Mía của bà con trồng là giống mía đỏ, được trồng tại các vùng đất bồi sông suối. Thời gian sinh trưởng khoảng 10 tháng, người trồng cần phải thường xuyên chăm sóc. Mía này dùng để ăn chứ không sản xuất đường, sản phẩm được bà con bán cho tư thương nhập đi các tỉnh, thành lân cận. Hiện không có một doanh nghiệp nào bao tiêu sản phẩm, do vậy giá mía phụ thuộc vào thị trường cũng như các tư thương”, ông Trần Công Thành, Phó Trưởng phòng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn huyện Nam Đông cho biết.
Ông Hoàng Vọng, Phó Trưởng phòng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn huyện Quảng Điền thông tin: “Huyện Quảng Điền có khoảng 30ha mía. Việc ảnh hưởng thời tiết khiến chất lượng mía giảm kéo theo giá thấp. Mặt khác, cung vượt quá cầu là nguyên nhân chính dẫn đến mía hạ giá”.
Để ứng phó với việc mía hạ giá, chính quyền xã Quảng Phú đang thí điểm trồng mía trái vụ, canh lúc xuống giống sao cho khi thu hoạch sẽ đúng vào mùa nắng nóng, lúc đó thị trường tiêu thu sẽ được mở rộng. “Việc chưa có đơn vị nào bao tiêu sản phẩm nên người trồng mía phải canh thời điểm thu hoạch thích hợp để mang lại hiệu quả. Chúng tôi đang thí điểm chuyển đổi khoảng 1ha mía sang trái vụ, thu hoạch vào mùa hè, lúc nhu cầu giải khát của người dân lớn để tìm đầu ra cho mía. Nếu giá mía tiếp tụ xuống dốc chúng tôi sẽ chuyển đổi mía sang các các loại cây trồng khác có giá trị tương đối như, đậu phụng, hành lá”, ông Danh cho hay.
“So với các loại cây trồng khác, mía vẫn cho thu nhập cao hơn hẳn, do vậy địa phương vẫn duy trì diện tích trồng mía. Song, chúng tôi mong muốn sắp tới các cơ quan chức năng sẽ có phương án liên kết để hỗ trợ đầu ra cho bà con”, ông Đoàn Trọng Hậu, Chủ tịch UBND xã Hương Lộc đề xuất.
Bài, ảnh: LÊ THỌ