“Ở đây còn sướng là có gió sông mát rượi; nếu ở ngoài Bắc, nhà nào sống gần sông là một cực hình, hôi không chịu nổi. Sông ở mình đây còn sạch, bà con hưởng lây, ở cũng sướng, buôn bán cũng đông khách”, chủ quán trò chuyện.
Chất lượng nguồn nước trên sông Hương đoạn chảy qua trung tâm TP. Huế thường nằm trong giới hạn cho phép
Dọc hai bên bờ một số nhánh sông của TP. Huế có khá nhiều quán sá mọc lên, mà chủ yếu là nhà hàng ăn, quán nhậu. Dọc sông An Cựu có các cụm quán ăn ven đường Phan Chu Trinh, Phan Đình Phùng. Thêm một đoạn cũng trên tuyến sông này có những hàng quán ở đường Hải Triều, Đặng Văn Ngữ... Hai bên sông Ngự Hà thì càng có nhiều nhà hàng quán nhậu trên đường Trần Văn Kỷ, Triệu Quang Phục, Ngô Thế Lân... được thực khách chọn để lai rai, hứng gió mát phả lên từ mặt sông.
Theo kết quả quan trắc chất lượng nước sông Hương của Sở Tài nguyên & Môi trường (TNMT) trong những năm qua, đa số các thông số đều có kết quả đạt quy chuẩn tương ứng cho mục đích cấp nước sinh hoạt. Một số thông số vượt quy chuẩn ở mức độ không thường xuyên. Một số chi lưu sông Hương như hệ thống sông An Cựu- Lợi Nông, sông Như Ý bị ô nhiễm bởi các chất có nguồn gốc từ nước thải sinh hoạt như amoni, phosphat, COD (nhu cầu oxy hóa học), BOD5 (nhu cầu oxy sinh học), coliform (chỉ tiêu vi sinh) ở mức độ vừa. Các chi lưu còn lại như sông Đông Ba, Bạch Yến, Kẻ Vạn có chất lượng nước giảm sút so với sông Hương, nhưng cũng nằm trong giới hạn cột B, phục vụ cho mục đích tưới tiêu, thủy lợi.
Tham khảo báo cáo hiện trạng môi trường đô thị Việt Nam do Bộ TNMT công bố mới thực sự thấy môi trường trên các nhánh sông của Huế còn trong lành hơn hẳn. Theo báo cáo của Bộ TNMT, các hồ tại thủ đô Hà Nội luôn trong chế độ giàu dinh dưỡng; các sông: Tô Lịch, sông Lừ, sông Sét với mức độ ô nhiễm hữu cơ và chất dinh dưỡng xảy ra nhiều năm vẫn chưa có nhiều cải thiện. Hiện tại, mức ô nhiễm theo các chỉ tiêu chất lơ lửng và BOD5 tại một số sông, hồ gấp 5 - 20 lần so với tiêu chuẩn quy định đối với nguồn nước mặt.
Tình trạng vứt rác bừa bãi, xả nước thải sản xuất chưa qua xử lý xuống lòng sông, kênh mương khá phổ biến; bên cạnh đó, lấn chiếm lòng sông, kênh mương xảy ra khắp nơi khiến diện tích mặt nước thu hẹp, cản trở dòng chảy.
Điển hình tại TP. Hồ Chí Minh, kết quả quan trắc chất lượng nguồn nước vừa được Sở TN&MT thành phố này công bố cho thấy, nguồn nước tại hệ thống kênh rạch ở TP. Hồ Chí Minh như: Tân Hóa- Lò Gốm, Ba Bò, Tham Lương đang trong tình trạng ô nhiễm nặng nề. Các thành phần như BOD5, COD, coliform, hàm lượng chất lơ lửng (SS), kim loại nặng... đều vượt tiêu chuẩn từ vài chục đến cả trăm lần cho phép.
Tuy hiện trạng nước mặt tại các sông, nhánh sông của TP. Huế chưa đến mức ô nhiễm, nhưng cũng không nên chủ quan. Cơ quan chức năng, chính quyền địa phương cần giám sát, tuyên truyền vận động các chủ quán, thực khách giữ gìn môi trường. Vì chỉ cần mỗi nơi một "tẹo" rác, phế thải do con người thải ra thì không mấy chốc nước sông từ sạch sẽ chuyển sang ô nhiễm.
Bài, ảnh: Hoài Nguyên