Chính trị - Xã hội Theo dòng thời sự

19/10/2015 - 14:50

Phải đổi thay mạnh mẽ

TTH - Mức học phí đại học năm 2015-2016 bình quân thấp nhất trên dưới 7 triệu đồng/năm/1 sinh viên, có nơi cao nhất chạm đến 20 triệu đồng/năm, đã khiến nhiều người không khỏi giật mình. Tuy nhiên, nhiều phụ huynh vẫn cho con theo học.

Mặc dầu, đa số phụ huynh, sinh viên đều biết sau khi tốt nghiệp, việc tìm được một công việc phù hợp không phải dễ dàng nhưng vẫn cố theo học. Số liệu từ Bộ Lao động Thương binh và Xã hội mới đây cho thấy, hiện cả nước có hơn 177.700 người có trình độ đại học và trên đại học chưa có việc làm. Con số này sẽ tiếp tục tăng mỗi năm khi sinh viên tốt nghiệp ra trường mỗi nhiều, nếu tư duy hướng nghiệp không chịu đổi mới.

Một trong những nguyên nhân khiến cử nhân và thạc sĩ dôi dư là việc tuyển sinh quá dễ dàng. Cách đây 20 năm, học sinh nào đỗ được đại học là một vinh dự lớn cho gia đình, dòng họ và cả làng, xã. Ngày đó, trường đại học ít nhưng mỗi khoa mỗi năm chỉ chọn được vài chục tân sinh viên. Nay, trường đại học đã nhiều, mỗi khoa hàng năm lại tuyển hàng trăm sinh viên, nên cơ hội trúng tuyển đại học rất cao, vượt quá nhu cầu xã hội. Khi cử nhân ra trường chưa tìm được việc làm, lại tiếp tục học cao học, rồi tiếp tục ôm bằng chờ...

Trong bối cảnh kinh tế trên đà tăng trưởng, hội nhập; nhiều doanh nghiệp trong và ngoài nước đang hoạt động hiệu quả thì đáng ra cơ hội việc làm phải lớn, vậy thì sao phần lớn tốt nghiệp đại học lại không tìm được việc làm? Nguyên nhân chính là do việc theo học không sát với nhu cầu thực tế, cũng như chất lượng đào tạo không đáp ứng yêu cầu của người tuyển dụng. Tâm lý muốn làm thầy, muốn làm cán bộ nhà nước hiện đang còn rất nặng trong một bộ phận lớn phụ huynh, sinh viên hiện nay; cho nên, cứ “quyết tâm” theo học đại học cho bằng được, mặc dù, năng lực thì hạn chế.

Thời gian gần đây, việc khuyến khích học nghề để đáp ứng thị trường lao động cũng đã được triển khai. Tại các huyện, thị xã, thành phố đều có các trung tâm hướng nghiệp; thậm chí nhiều nơi còn đầu tư hàng chục tỷ đồng để xây dựng trung tâm dạy nghề nhưng vẫn không thu hút được học viên. Tỷ lệ lao động qua đào tạo nghề cả nước năm qua cũng chỉ đạt 4,9%. Bên cạnh đó, chất lượng đào tạo tại một số trường nghề hiện nay cũng không đáp ứng được yêu cầu của người tuyển dụng. Anh bạn làm ở một công ty liên doanh nước ngoài cho biết, một kỹ sư giám sát công trình của họ, ngoài việc tính toán số liệu kỹ thuật, cần thiết thì họ sẵn sàng lên điều khiển cần cẩu, máy ủi, máy xúc... rất thành thạo, khiến công nhân mình không thể “qua mặt” mà phải răm rắp làm theo...

Những nguyên nhân trên đã góp phần khiến nămg suất lao động của người Việt Nam thuộc nhóm thấp nhất châu Á-Thái Bình Dương, bằng 2/5 lao động Thái Lan, 1/5 Malaysia, 1/10 Hàn Quốc, 1/11 Nhật Bản, 1/15 Singapore... (Theo số liệu của Tổ chức Lao động Quốc tế). Thực tế này đòi hỏi phải có sự đổi thay mạnh mẽ từ công tác hướng nghiệp, đến việc quy hoạch, nâng cao chất lượng đào tạo tại các trường đại học, trường nghề, để hạn chế lãng phí trong đào tạo và phát huy tiềm năng lao động; đặc biệt là đang trong thời kỳ cơ cấu “dân số vàng” hiện nay!

Đặng Thành

Chia sẻ bài viết

BÌNH LUẬN