Ông Hùng cho biết thêm, hiện tượng biến đổi khí hậu (BĐKH) kéo dài do phát thải khí nhà kính cùng với hiện tượng El Nino trong giai đoạn 2015 - 2016 diễn ra rất mạnh, kéo dài kỷ lục đã làm cho thời tiết bất thường xảy ra trên khắp thế giới trong năm 2016.
Thừa Thiên Huế cũng không ngoại lệ. Bão xuất hiện trên biển Đông nhiều, trái quy luật; Đối với Huế, mưa lũ lớn xảy ra liên tiếp và cũng trái quy luật. Lượng mưa trong mùa mưa 2016 bằng 1,3 lần lượng mưa trung bình nhiều năm cùng kỳ (TBNN), đặc biệt mưa tháng 12 gấp 4 lần TBNN. Số liệu quan trắc ở Thừa Thiên Huế từ 1976-2015 chưa từng có trận lũ muộn và lớn như trận lũ từ 13-16 /12/2016.
Sang tháng 1 và đầu tháng 2/2017, mưa to bất thường gấp 2 lần TBNN, riêng A Lưới gấp hơn 4 lần đã gây lũ lớn bất thường và vỡ đê bao, ngập úng, nông dân phải gieo sạ nhiều lần.
Năm 2017, hiện tượng băng tan ở Bắc cực vẫn đang tiếp diễn, hiện tượng El Nino đang có xu hướng trở lại từ nửa cuối năm 2017 nên ở khu vực Trung bộ nói chung và Huế nói riêng sẽ tiếp tục xảy ra các hiện tượng thời tiết bất thường như nắng nóng gay gắt; lốc tố xảy ra mạnh, nhiều; mưa lớn trái mùa. Bão có khả năng xảy ra sớm, ngay trong thời kỳ vụ hè thu...
Quan trắc thời gian nắng tại Trạm Khí tượng Huế
Các chuyên gia khí tượng thuỷ văn cho rằng, thời tiết đang ngày càng khó dự đoán. Nguyên nhân của việc khó dự đoán này xuất phát từ những biến đổi thất thường hay do hạ tầng, công nghệ.... của chúng ta chưa đáp ứng được thưa ông?
Tôi cho rằng, nguyên nhân là do cả hai.
Trước hết, về nguyên nhân do BĐKH: Việt Nam là một trong 5 quốc gia trên thế giới chịu ảnh hưởng nhiều nhất do BĐKH nên thời tiết ở nước ta biến đổi thất thường.
Hiện, hạ tầng, công nghệ, ngành khí tượng thủy văn Việt Nam đã, đang được đầu tư mạnh về công nghệ quan trắc và dự báo. Các mô hình toán tiên tiến của Mỹ, Nhật... cũng đã được triển khai ứng dụng đã góp phần dự báo thời tiết sát, đúng hơn. Nhưng kiến thức của con người cũng chỉ là hữu hạn, ngay cả tại những nước tiên tiến cũng chưa thể dự báo được đúng 100%, nhất là dự báo lượng mưa và bão.
Tháng 4 được cho là thời điểm thời tiết giao mùa và đầu mùa trải qua những đợt nóng xấp xỉ 40 độ. Thời gian này cần đề phòng những hiện tượng thời tiết nguy hiểm nào thưa ông?
Tháng 4 được cho là thời điểm thời tiết giao mùa. Trong năm 2017, với đợt nắng nóng đầu tiên trong năm, nhiệt độ đã lên tới 38 - 39 độ C. Trong tháng này, áp thấp nóng phía tây phát triển mạnh mẽ gây nắng nóng trên diện rộng cho toàn khu vực khi những đợt không khí lạnh cuối mùa di chuyển về phía nam, nén vùng áp thấp này thường gây ra các hiện tượng thời tiết nguy hiểm như giông, sét, lốc, mưa đá...
Xuất hiện tình trạng giông lốc giai đoạn này, người dân nên xử lý như thế nào khi gặp giông lốc hay xử lý nhanh với hiện tượng sét đánh?
+ Nghe dự báo thời tiết, để ý đến các dấu hiệu của giông như mây đen, không khí lạnh, gió để lên kế hoạch phòng tránh.
+ Nếu đang ở ngoài trời khi đang có giông thì không nên trú ẩn các khu vực đất cao, dưới gốc cây cao, nơi có các môi trường trường dẫn điện như nhà tôn, xe máy, xe đạp, khu vực có nhiều sắt thép, nơi ẩm ướt, nới chứa nước như kênh, mương, ao, hồ…
+ Không nên sử dụng điện thoại, hạn chế tắm hoặc lại gần đường ống nước khi đang có dông sét.
+ Không được mang vác các vật bằng kim loại khi đang có giông sét.
+ Rút phích cắm các thiết bị điện trước khi có mưa giông.
+Những nơi được cho là an toàn để tránh sét: Ngôi nhà lớn đóng kín các cửa, ở trong xe ô tô đóng kín cửa.
+ Trường hợp chưa thể tìm được nơi an toàn thì tìm đến nơi gần nhất để giữ người khô ráo, người ở vị trí càng thấp càng tốt, tay bịt tai, chân nhón lên, không được nằm xuống đất.
Người dân trốn nóng bên bờ sông Hương. Ảnh: Phan Thành
Năm nay, chúng ta có phải đối mặt với một mùa hè nhiệt độ tăng cao như mọi năm? Hiện tượng El Nino có trở lại?
Theo nhận định trên, năm nay từ giữa năm, khả năng Elnino sẽ quay trở lại nên mùa hè năm nay tại khu vực nhiệt độ cao nhất ở mức vùng đồng bằng là 39 độ C, vùng núi Nam Đông 40 độ C xấp xỉ TBNN, ít có khả năng nhiệt độ tăng cao ở mức lịch sử.
Ông có đưa ra những cảnh báo gì về những cực đoan của thời tiết đối với sản xuất cũng như đời sống?
Trong bối cảnh BĐKH thì chúng ta cần phải đề phòng các hiện tượng thời tiết cực đoan hơn như hạn hán, mưa lớn, lũ, gió mạnh... ngày càng xuất hiện với tần suất lớn hơn, cường độ mạnh hơn gây nhiều thiệt hại cho sản xuất và đời sống. Tuy nhiên, năm 2017 có khả năng thời tiết sẽ ôn hòa hơn năm 2016.
Xin cảm ơn ông!
L. Tuệ (Thực hiện)