Quê nhà cách thành phố Huế chừng hai chục cây số về phía bắc. Cự ly không xa nên thỉnh thoảng tôi vẫn vù xe máy về chơi. Chạy xe không mệt, nhưng rất... ớn. Ớn cái nạn xe khách bắc nam đua nhau để tranh giành khách. Quốc lộ IA đông đúc thế mà các bác tài cứ xem như đường riêng của mình, cứ bóp còi inh ỏi "dẹp đường" và nhấn ga phóng bạt mạng. Ngán nhất là mấy "anh" ford, "mẹc" vuông 16 chỗ. Ai không tin cứ ra đường lộ mà coi, mấy "lão" ấy phóng mới tợn. Vừa nghe còi chí chóe sau lưng, vù cái đã thấy qua mặt rồi biến xa tít tắp, cho dù lúc ấy kim đồng hồ xe máy của tôi đang chỉ tốc độ 45 km/h, nghĩa là mấy "lão" kia phải phóng cả trăm cây số giờ là ít! Đôi lúc tôi tự hỏi, không biết đón thêm một người khách nhà xe sẽ lại thêm được mấy đồng mà họ bất chấp đến thế?
Tôi đã từng "gửi thân" rong ruổi xe khách trên các cung đường TP. Hồ Chí Minh - Huế, Thái Bình - Huế, Quy Nhơn - Huế, Huế - Nha Trang, Huế - Đà Nẵng... và trong những lần như thế, tôi đã được nếm trải cái cảm giác không ngủ vẫn gặp ác mộng khi chiếc xe mà mình đã nhỡ "trao thân gửi phận" đã chuyển từ trạng thái đi như rùa bò trong thành phố sang chạy như điên khi ra tới trục lộ chính. Mục tiêu cũng không gì khác là để cố vượt/hoặc đừng cho xe khác vượt mình nhằm vớt thêm khách dọc đường cho dù xe đã đầy, thậm chí vượt số khách quy định. Trong một chuyến xe Đà Nẵng - Huế, và một chuyến Bình Định - Huế như thế, mãi cho đến lúc xuống xe tôi vẫn còn "tim đập chân run" và mới dám tin là mình còn... tồn tại.
Những chuyến đi vẫn ám ảnh mãi đến tận giờ.
Một thông tin mới được công bố cho biết, các chuyên gia của Ban An toàn giao thông Quốc gia đã nghiên cứu và đúc rút: Tai nạn giao thông (TNGT) xảy ra ở tốc độ chạy xe 70 km/h thì hậu quả sẽ thảm khốc gấp đôi so với tai nạn ở tốc độ 50 km/h; Tổ chức Y tế thế giới tại Việt Nam cũng khuyến cáo: Chỉ cần giảm tốc độ chạy xe trung bình 5% thì sẽ kéo giảm TNGT chết người xuống 30%. Những con số kia có làm cho những người ngồi sau tay lái suy ngẫm? Vụ TNGT ở Gia Lai cách đây chưa lâu mà một nguyên nhân lớn là do tài xế xe tải đã phóng với tốc độ 105 km/h gây ra hậu quả kinh hoàng làm 13 người chết, hơn 30 người trọng thương, để lại nỗi đau cho hàng chục gia đình và gánh nặng to lớn cho xã hội có là lời cảnh báo để những bác tài tỉnh ngộ và có trách nhiệm hơn với nghề nghiệp?
Cần nhắc lại, từ năm 2009, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 91/2009/NĐ-CP (NĐ91) quy định về kinh doanh, điều kiện kinh doanh vận tải bằng xe ô tô. Một trong những nội dung được xã hội quan tâm tại Nghị định này là bắt buộc các xe kinh doanh vận tải phải lắp đặt thiết bị giám sát hành trình (nôm na gọi là "hộp đen"). Theo lộ trình, đến 1/7/ 2011, xe ô tô kinh doanh vận tải hành khách theo tuyến cố định có cự ly từ 500 km trở lên, xe kinh doanh vận chuyển khách du lịch, xe ô tô kinh doanh vận tải hàng hoá bằng container phải gắn "hộp đen"; đến 1/1/2012, đến lượt ô tô kinh doanh vận tải hành khách tuyến cố định có cự ly từ 300 km trở lên, xe buýt, xe kinh doanh vận tải hành khách hợp đồng; và đến 1/7/2012, các ô tô kinh doanh vận tải hành khách theo tuyến cố định, xe buýt, kinh doanh vận tải hành khách theo hợp đồng, kinh doanh vận chuyển khách du lịch, kinh doanh vận tải hàng hóa bằng container đều phải có "hộp đen" để doanh nghiệp vơ cơ quan chức năng quản lý. Nghị định đã có, nhưng việc chấp hành như thế nào, tác động của nó với thực tiễn ra sao thì hình như đến nay vẫn chưa thấy đánh giá, rút kinh nghiệm (?).
Cảnh báo đã có thừa, "hậu quả nhãn tiền" cũng không hề thiếu, nhưng xem ra mãi cho đến bây giờ rất nhiều bác tài vẫn coi thường. Vậy thì không còn cách nào khác là phải dùng "cây gậy 91". Tăng cường kiểm tra, giám sát việc chấp hành NĐ91 thật nghiêm túc; đồng thời xử lý thật nghiêm khắc đối với những phương tiện vi phạm (trong đó có vi phạm tốc độ ) bị "hộp đen " ghi lại; công tác này nếu tăng tốc thì tốc độ chạy xe nhất định sẽ giảm, đồng nghĩa số vụ TNGT, hậu quả TNGT cũng giảm theo. Việc này nếu làm thật công tâm, chắc chắn sẽ được dư luận xã hội đồng thuận, ủng hộ tối đa!
Diên Thống