Tàu khu trục tên lửa dẫn đường USS Lassen của Hải quân Mỹ
Việc điều tàu diễn ra vào sáng sớm nay giờ địa phương. Reuters dẫn lời một quan chức quốc phòng Mỹ giấu tên cho biết tàu khu trục tên lửa dẫn đường USS Lassen đang ở gần bãi Xu Bi và Vành Khăn (thuộc quần đảo Trường Sa), trước đây đều là các bãi ngập nước khi thủy triều cao trước khi Trung Quốc thực hiện dự án bồi đắp lớn để biến chúng thành các đảo nhân tạo năm 2014.
Tàu USS Lassen dự kiến ở khu vực vài giờ, mở màn cho một loạt thách thức đối với các tuyên bố chủ quyền của Trung Quốc tại một trong những tuyến đường biển bận rộn nhất thế giới, quan chức trên nói thêm.
Trước đó, BBC đưa tin, tàu khu trục tên lửa dẫn đường USS Lassen của Hải quân Mỹ sẽ đi vào vùng 12 hải lý quanh các đảo nhân tạo tại quần đảo Trường Sa. Cuộc tuần tra của tàu USS Lassen có thể diễn ra gần bãi đá Xu Bi và Vành Khăn.
Báo chí Mỹ dẫn lời một quan chức giấu tên nói rằng 2 máy bay trinh sát P-8A và P-3 có thể hộ tống tàu khu trục USS Lassen.
Các cuộc tuần tra có thể diễn ra trong những tuần tới, quan chức Mỹ giấu tên nói.
Không rõ là giới chức Trung Quốc có được thông báo về các kế hoạch của Mỹ hay không.
Mỹ lập luận rằng, theo luật pháp quốc tế, việc xây dựng các đảo nhân tạo trên các bãi cạn ngập nước trước đó không cho phép một quốc gia tuyên bố giới hạn lãnh hải, có nghĩa là không có vùng 12 hải lý. Trên cơ sở đó, Trung Quốc không có lý do gì để từ chối tàu của các nước khác, bao gồm tàu quân sự, đi vào bên trong vùng 12 hải lý quanh các đảo nhân tạo.
Các cuộc tuần tra là thách thức mạnh mẽ nhất của Mỹ cho tới nay đối với vùng 12 hải lý mà Trung Quốc đơn phương tuyên bố quanh các đảo nhân tạo. Động thái này chắc chắn cũng khiến Bắc Kinh nổi giận, khi Trung Quốc hồi tháng trước ngang nhiên tuyên bố "sẽ không cho phép nước nào" đi vào lãnh hải và không phận ở Trường Sa.
Thông tin về việc Mỹ sẽ điều tàu tới sát các đảo nhân tạo của Trung Quốc tại quần đảo Trường Sa đã rộ lên từ đầu tháng này, trong bối cảnh Bắc Kinh tiếp tục các hoạt động cải tạo và xây dựng trái phép ở Biển Đông.
Chính phủ Mỹ được cho là đã thông báo kế hoạch điều tàu vào vùng 12 hải lý quanh các đảo nhân tạo của Trung Quốc ở Biển Đông cho các quốc gia Đông Nam Á và muốn các nước này hiểu rằng hoạt động tuần tra vì tự do hàng hải sẽ được thực hiện sớm.
Tham vọng bành trướng trên Biển Đông của Trung Quốc
Trung Quốc đã tiến hành cải tạo đất và xây dựng ít nhất 7 đảo nhân tạo trên các bãi đá ngầm ở quần đảo Trường Sa, thuộc chủ quyền của Việt Nam, nhằm thực hiện tham vọng bành trướng trên biển của nước này.
Bắc Kinh phủ nhận việc quân sự hóa Biển Đông, nói rằng các công trình xây dựng chỉ phục vụ mục đích dân sự.
Trung Quốc đơn phương tuyên bố chủ quyền đối với hầu hết Biển Đông, chồng lấn lên các vùng biển của Philippines, Brunei, Malaysia, Việt Nam. Mỹ tuyên bố không công nhận các tuyên bố chủ quyền đơn phương của Trung Quốc và rằng hải quân Mỹ sẽ tiếp tục hoạt động ở bất kỳ đâu mà luật pháp quốc tế cho phép.
Washington lo ngại rằng Trung Quốc xây dựng các đảo nhân tạo nhằm mục đích mở rộng tầm với quân sự ở Biển Đông.
Các cuộc tuần tra diễn ra chỉ vài tuần sau chuyến thăm cấp nhà nước của Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đến Mỹ và vài tuần trước một loạt các cuộc gặp thượng đỉnh châu Á-Thái Bình Dương mà Tổng thống Barack Obama và ông Tập kiến sẽ tham dự vào tháng 11 tới.
Ông Tập đã khiến các quan chức Mỹ bất ngờ sau một cuộc gặp với ông Obama hồi tháng trước khi nói rằng Trung Quốc “không có ý định quân sự hóa” các đảo nhân tạo.
Tuy nhiên, các nhà phân tích tại Washington và giới chức Mỹ cáo buộc rằng Bắc Kinh đã bắt đầu thiết lập các cơ sở quân sự tại đó.
Các hình ảnh vệ tinh được chụp gần đây cho thấy Trung Quốc đang gần hoàn thành một đường băng trên bãi Chữ Thập, có khả năng tiếp nhận hầu hết các máy bay quân sự của Trung Quốc. Hai đường băng khác cũng đang được xây dựng trên bãi Vành Khăn và Xu Bi.
Một số quan chức Mỹ cho rằng các cuộc tuần tra nhằm một phần thử thách tuyên bố của Chủ tịch Tập Cận Bình về quân sự hóa.
Hồi tháng 5, hải quân Trung Quốc đã phát 8 cảnh báo đối với phi hành đoàn trên một máy bay trinh sát P8-A Poseidon của Mỹ bay gần các đảo nhân tạo, nhưng không vào vùng 12 hải lý.
Cùng tháng đó, tàu chiến ven biển USS Fort Worth của Mỹ đã “đối mặt nhiều lần” với các các tàu chiến Trung Quốc trong một cuộc tuần tra ở Trường Sa.
Vào năm 2013, Tổng thống Obama đã ra lệnh điều 2 máy bay B-52 bay qua Vùng nhận dạng phòng không (ADIZ) mà Trung Quốc đơn phương thiết lập ở Hoa Đông, bao gồm quần đảo Senkaku/Điếu Ngư đang tranh chấp với Nhật.
Giới chức Lầu Năm Góc nói Mỹ thường xuyên tiến hành các hoạt động tự do hàng hải khắp thế giới để thách thức các tuyên bố chủ quyền quá đáng.
Hồi đầu tháng 9, Trung Quốc đã điều tàu hải quân vào bên trong vùng lãnh hải 12 hải lý quanh quần đảo Aleutian ngoài khơi bang Alaska. Trung Quốc nói rằng đây là một phần hoạt động diễn tập thông thường sau các cuộc tập trận với Nga.
An Bình (Theo Dân trí)