ClockThứ Tư, 01/08/2018 08:21

Thoảng mùi cá rô đồng

TTH - Ăn cá rô như thế thì quán xá không là gì cả. Một khi con người ta nhớ về ký ức, có lẽ không thời nào gợi nhớ bằng thời khổ cực. Vì nó chứa đựng một thời tuổi thơ, như “gạch nối” của một đời người.

Cá về ngày lũMưa đầu mùa nhớ tô canh cải cá rô đồng

Ngồi nướng mớ cá rô, thơm nức mũi. Mùi cá nướng quyến rũ đến lạ. Nó như cho mình biết nước mắm nhỉ ớt tỏi đã sẵn sàng rồi. Chấm con cá rô, lật qua lật lại. Ăn cá rô thích nhất là ăn từ tốn, gỡ từng tí thịt. Sự thích thú có lẽ chính là từ đó. Vì cá rô xương nhiều.

Ăn hết cá rồi xới bát cơm nóng, chan nước mắm nhỉ đã chấm cá rô, có vị ngọt nơi đầu lưỡi. Đó là vị ngọt của cá đã thấm vào mắm nhỉ. Nước mắm nhỉ lại thấm vào cơm. Mùa đông mà được thế này, cao lương mỹ vị nào bằng!

Tôi đã từng được ăn cá rô đồng như vậy. Không bát đũa sang trọng. Ăn cá rô ở ngoài đồng. Cơm cũng nấu ngoài đồng. Nấu xong, lật nắp vung làm đĩa. Cứ đổ nước mắm nhỉ vào vung. Dằm thêm vài trái ớt hiểm. Một bát cơm nóng, vài con cá rô chấm vào lật qua lật lại. Rồi chan tí nước mắm đã thơm mùi cá. Chan mắm vào cơm chỉ đủ một và. Rồi tém cơm lại, rồi chan tí nữa. Cứ thế hết chén thì thôi.

Ăn cá rô như thế thì quán xá không là gì cả. Một khi con người ta nhớ về ký ức, có lẽ không thời nào gợi nhớ bằng thời khổ cực. Vì nó chứa đựng một thời tuổi thơ, như “gạch nối” của một đời người.

Bây giờ kể chuyện với con, chúng không thể hình dung thế hệ của ba mẹ nó đã trải qua một thời như thế. Cái thời vừa bước ra khỏi cuộc chiến tranh gần chục năm. Cái thời còn ngồn ngộn những dấu vết tang thương. Cơm dường như không được bữa nào no. Mọi thứ vật chất cơ bản cho đời sống con người đều thiếu. Nhớ lại cái thời ấy để yêu hơn cuộc sống của ngày hôm nay.

Những năm sau ngày đất nước thống nhất, quê tôi cá đồng nhiều lắm. Năng suất lúa không cao nhưng mưa gió thuận hòa. Ở thành thị đã nghèo thì dân quê còn nghèo hơn. Dân quê nghèo đấy, khổ đấy những không sợ đói. Gắng sức ra làm, khai hoang vỡ đất thì gạo cũng đủ ăn. Nguồn thực phẩm chính là nhờ cá đồng. Gọi cá đồng là gọi chung vậy nhưng nó cũng có thể là cá bắt được từ sông.

Trước mặt nhà tôi là ruộng. Tiết tháng mười khi lúa trỗ là nước đầy đồng. Cá không biết từ đâu ngược dòng mừng nước nhiều lắm, mà nhất là cá lóc và cá rô. Dường như nhà nào cũng sắm nơm sắm đó và vài mươi cần câu. Ở Huế bây giờ về cầu ngói Thanh Toàn (Thủy Thanh, Hương Thủy) chúng ta bắt gặp những những vật dụng này ở nhà trưng bày nông cụ.

Cá rô rất dễ ăn câu. Cách bắt dễ nhất là câu cắm. Làm gì làm nhưng cứ chiều lại là mắc mồi vào câu rồi đi cắm quanh các bờ ruộng. Nếu siêng thì khuya đi gỡ câu. Rồi mắc mồi lại. Không siêng thì đợi đến trời sáng gỡ cá một lần.

Cần câu cắm được làm bằng tre cật, chỉ ngắn cỡ ba gang tay người lớn. Đầu cần phải vót mỏng. Chính việc vót mỏng đầu cần như thế cho nên dù là ban đêm trời tối, khi rọi đèn ta biết cần nào là cá dính câu. Cá dính câu làm cho cần câu cong lại.

Tuổi thơ thời cách đây chừng bốn mươi năm, cũng có nhiều cái thú với ruộng đồng. Mùa sim thì đi hái sim. Mùa chà là đi giũ chà là. Đi bắt chim, đi thả lưới cá sông... Cuộc sống thế mà vui!

Lê Phương

ĐÁNH GIÁ
Hãy trở thành người đầu tiên đánh giá cho bài viết này!
  Ý kiến bình luận

BẠN CÓ THỂ QUAN TÂM

Chầm chậm tháng Ba

Tháng Ba, đôi khi mình muốn ngồi thật lâu dưới một tán cây. Những dải nắng trùng trình rọi qua vòm lá rậm, rắc mật lên bờm hoa mê mướt tím, đậu lại trên đôi cánh bầy sẻ đang mổ vào hư vô. Màu xanh ngợp đầy của lá tràn vào lồng ngực tháng Ba, như thôi thúc người ta hoài vọng về một quãng đồng mùa con gái, một cánh rừng rộng đến mộng mị, hay ấp ủ chiêm bao trong mảnh vườn tuổi nhỏ. Lứa gió đầu xuân hãy còn hây hẩy, nhu mì, nhón tay mở những cánh cửa tỉnh thức, thả bầy ý nghĩ đi rong. Giữa quãng vắng tưởng như bất động, mình ngồi đợi những xa xôi quay về.

Chầm chậm tháng Ba
Ký ức rồng xanh

Ấn tượng về rồng sớm nhất trong tôi mà đến nay còn lưu giữ, là con rồng ở đình làng; ngôi đình được xây dựng lại. Sợ chiến tranh tàn phá, xã mang sắc bằng, kèo cột cất giấu trong làng. Tôn tạo lại đình tuy nhỏ hơn song vẫn mang dáng vóc ngày xưa. Tôi nhớ câu thơ truyền trong dân gian mà mấy cụ đọc lại về ngôi đình bị hư hại bởi đạn bom, trước lúc nó được tháo dỡ đem cất: “Đình làng nay không rồng bay phượng múa/ Đứng trụi trần như bốt gác đầu thôn…”.

Ký ức rồng xanh
Ký ức mặn nồng & rực đỏ

Té ra cái vùng Ngũ Điền từng rất khổ, rất xa, rất khó khăn nhiều bề quê tôi có khá đông người làm nghề viết, cả văn và báo. Trong đó có anh bạn trẻ, phóng viên Đài Phát thanh Truyền hình Thừa Thiên Huế, giờ “trở chứng”, toàn viết trên trang facebook của mình về kỷ niệm, tập hợp lại, in tới mấy cuốn sách hót hòn họt. Toàn thời đói khổ mà vui.

Ký ức mặn nồng  rực đỏ
Văn Cao và ký ức thơ, nhạc, họa

Nhạc sĩ, hoạ sĩ, nhà thơ Văn Cao được biết đến là một trong những nghệ sĩ tài danh hàng đầu của Việt Nam trong thế kỷ 20. Ca khúc “Tiến quân ca” của ông được chọn là Quốc ca Việt Nam. Năm 2023 là tròn 100 năm ngày sinh của bậc tài danh ấy (15/11/1923 - 15/11/2023).

Văn Cao và ký ức thơ, nhạc, họa
Return to top