Triển khai kiến trúc chính quyền điện tử, xây dựng đô thị thông minh, quy hoạch ứng dụng và phát triển công nghệ thông tin đến năm 2010 tầm nhìn đến 2030; đẩy mạnh việc ứng dụng khoa học kỹ thuật vào phát triển nông nghiệp; triển khai thực hiện có trọng tâm, hiệu quả các chương trình, đề án khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo, phát triển Hệ tri thức Việt số hóa, phát triển tài sản trí tuệ… đã được UBND tỉnh xác định là một số nhiệm vụ trọng tâm đến năm 2020 tại Kế hoạch số 255/KH-UBND ngày 15/12/2017 - về việc triển khai thực hiện Chỉ thị số 16/CT-TTg của Thủ tướng Chính phủ về tăng cường năng lực tiếp cận cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ 4 (cách mạng 4.0).
Mục tiêu của kế hoạch này cũng đã được xác định rõ ở việc chủ động nắm bắt cơ hội, có các giải pháp thiết thực để tận dụng tối đa các lợi thế cũng như giảm thiểu tối đa những tác động tiêu cực của cách mạng 4.0. Trên cơ sở đó, các mục tiêu cụ thể cũng đã được xác định rõ: Đến năm 2020, phát triển thành công chính quyền điện tử để làm nòng cốt xây dựng thành phố thông minh; từng bước nâng cao chất lượng cuộc sống của người dân dựa trên cơ sở lựa chọn những lĩnh vực thiết yếu nhất cần cải thiện như y tế, giáo dục, giao thông, an ninh an toàn, du lịch; nâng cao năng suất chất lượng sản phẩm hàng hóa của doanh nghiệp, sở hữu trí tuệ, công nghiệp sinh học, trình độ công nghệ, năng lực sản xuất và cạnh tranh trong chuỗi sản phẩm, tạo cơ hội đầu tư hấp dẫn và đầy tiềm năng trong lĩnh vực công nghiệp số, tăng cường giáo dục những kỹ năng, kiến thức cơ bản, tư duy sáng tạo, khả năng thích nghi với những yêu cầu của cuộc cách mạng 4.0…
Đây là vấn đề nhất thiết phải được đặt ra trong xu thế của sự phát triển một cách mạnh mẽ của cuộc cách mạng này trên toàn cầu. Lâu nay, việc xây dựng chính quyền điện tử cũng như các hoạt động khác trên nền tảng công nghệ số đã được thực hiện, giúp cải thiện rất nhiều về chất lượng công việc trên các yếu tố không gian, thời gian, thông tin, sự tương tác nhanh chóng giữa chính quyền, doanh nghiệp, người dân… ở mỗi địa phương, cũng như ở mỗi quốc gia. Ở một tầm phát triển mới, cao hơn, cuộc cách mạng 4.0, theo như cách định nghĩa của Klaus Schwab, người sáng lập và Chủ tịch điều hành Diễn đàn kinh tế thế giới thì đó là một cuộc cách mạng “đang nảy nở từ cuộc cách mạng lần ba, nó kết hợp các công nghệ lại với nhau, làm mờ ranh giới giữa vật lý, kỹ thuật số và sinh học” hay nói một cách khác, đó là cuộc cách mạng dựa trên trên 3 lĩnh vực chính gồm: Công nghệ sinh học, Kỹ thuật số và Vật lý mà bản chất là dựa trên nền tảng công nghệ số và tích hợp tất cả các công nghệ thông minh để tối ưu hóa quy trình, phương thức sản xuất…
Không thể đứng ngoài cuộc cách mạng này và chậm chân nghĩa là tụt hậu, cho dù nó vừa mang đến thật nhiều cơ hội cùng với rất nhiều thách thức khác. Bên cạnh kế hoạch vĩ mô mang tính quốc gia, mỗi địa phương đều xây dựng kế hoạch của mình với những yêu cầu, mục tiêu cụ thể để tăng cường năng lực tiếp cận.
Điều mà chúng tôi muốn trao đổi ở đây là để tiếp cận và tăng cường năng lực tiếp cận theo như kế hoạch đặt ra, cần phải có sự rà soát, đánh giá lại hoạt động trên nền tảng số hóa, như một cách tái thiết năng lực trước khi bắt đầu bước vào một thời kỳ mới, đòi hỏi nền tảng hoạt động phải thực sự chất lượng để thích ứng một cách có chất lượng. Trong đó, vai trò chủ yếu vẫn là con người và hạ tầng công nghệ.
Nguyễn Anh Dân