Khó kiểm soát
Trong vai khách, chúng tôi thử vào các trang web phim và truyện "người lớn" ở một quán kinh doanh internet. Một số trang web có bước “lọc” đơn giản, yêu cầu người chơi xác thực đủ 18 tuổi, song công đoạn này nhanh chóng bị “bẻ khóa” bằng vài cú click chuột. Đáng nói là, chủ dịch vụ kinh doanh internet không quan tâm hay phản ứng với những vị khách làm điều này.
Các thiết bị công nghệ cá nhân là phương tiện được giới trẻ sử dụng để truy cập các trang web độc hại
Tổ chức cuộc khảo sát nhỏ với nhóm học sinh trung học cơ sở, trung học phổ thông, không ít trường hợp tiết lộ từng truy cập những trang web nội dung "người lớn". Một học sinh lớp 11 chia sẻ, phải xem để cập nhật “kiến thức” vì... đã có người yêu (?).
Trong khi phim, truyện tranh có nội dung "16+, 18+" thường được xem vào khung giờ vắng người, kín đáo thì truyện ngôn tình được nhiều bạn trẻ đọc công khai. Đây là loại truyện tình yêu xoay quanh cuộc sống vợ chồng, những mối tình rắc rối, mối quan hệ đồng tính nam nữ... Nguyễn Thành T, một “tín đồ” truyện ngôn tình giải thích, loại truyện này nói về quan điểm tình yêu, giới tính nên nhiều học sinh, sinh viên thích. Người đọc không phải mất công đi tìm sách do mạng internet là kho tàng chứa rất nhiều “tác phẩm” thể loại này, và khi truy cập vào, nếu lướt qua có thể nhầm lẫn đây là “tác phẩm” bình thường. Thực tế, đây là loại truyện bị những người trung và cao tuổi phản đối vì đề cập đến các vấn đề có thể khiến lớp trẻ lệch lạc, thậm chí làm thay đổi nhận thức.
Bà Cao Thị Vân, Chánh Thanh tra Sở Thông tin và Truyền thông (TT&TT) cho biết, công tác kiểm tra các đại lý kinh doanh internet rất kỹ, song khó kiểm soát hết. Sở TT&TT phối hợp với hai doanh nghiệp cung cấp dịch vụ game online để quản lý các đại lý internet, có hai phần mềm theo dõi người chơi ở các đại lý kinh doanh internet, cho phép chặn người chơi truy cập vào các trang web có nội dung đồi trụy, phản động và báo về Sở TT&TT.
Hằng năm, thanh tra sở TT&TT tổ chức 2 - 3 đợt kiểm tra trực tiếp các đại lý kinh doanh internet (và nhiều đợt kiểm tra theo đơn thư hoặc phát hiện bất thường), mỗi đợt kiểm tra 70 - 80 đại lý theo cách xoay vòng. Công tác kiểm tra có sự phối với Phòng PA81 Công an tỉnh và Phòng Văn hóa Thông tin các huyện, thị và thành phố. Bà Vân thừa nhận, theo quy định, các đại lý khi kinh doanh phải đăng ký và ứng dụng phần mềm quản lý trên, song do công nghệ phát triển mạnh, các trang web độc hại lan truyền nhanh nên chủ đại lý kinh doanh dịch vụ internet không cập nhật kịp thời vào danh sách các phần mềm bị chặn nên khách vẫn có thể truy cập được. Mặt khác, nhiều chủ đại lý kinh doanh dịch vụ này vẫn còn quản lý lỏng lẻo trong khi ý thức người chơi kém.
Ông Nguyễn Xuân Ngọc, Phó Chánh thanh tra Sở VH&TT cho hay, đơn vị tiến hành kiểm tra vấn đề này trên băng, đĩa, còn chuyện giới trẻ xem trên máy tính, điện thoại di động thì không thể kiểm soát. Nghĩa là, mấu chốt vẫn là ý thức của giới trẻ và cách phụ huynh giáo dục con cái.
Nâng cao nhận thức, đẩy mạnh phối hợp
Giới trẻ hiện nay tiếp cận internet từ rất sớm. Nhiều gia đình sắm cho con smartphone nhưng không quan tâm con mình xem, chơi gì trên điện thoại. Nguy hiểm nhất là ở mạng xã hội facebook, dù người chơi không chủ đích tìm những trang web độc hại, song những trang web ấy vẫn hiển thị, kích thích sự tò mò.
Bà Phạm Thị Thúy Hằng, Khoa Tâm lý Giáo dục, Trường ĐH Sư phạm Huế nhận định, giới trẻ với những đặc điểm về phát triển tâm lý, có nhu cầu riêng và là người tiếp nhận tích cực tiến bộ khoa học kỹ thuật, đồng thời cũng chịu tác động của các phương tiện nghe nhìn nhiều nhất. Bên cạnh mặt tích cực, tương tác trực tuyến còn đưa đến những hiện tượng tiêu cực, tiềm ẩn nguy cơ “phơi nhiễm” các tác động có hại, như: quấy rối trực tuyến, lừa đảo, xúi dục tình dục… Giới trẻ thường tò mò, khi tham gia tương tác trực tuyến các em luôn bị bủa vây bởi đầy rẫy những bộ phim đầy ắp các cảnh quay bạo lực, sex…
Lâu nay, ngành văn hóa ra sức tuyên truyền trong khi ngành thông tin và truyền thông ráo riết kiểm tra. Nếu sự phối hợp của hai đơn vị được thực hiện nhiều hơn thì cũng là một hướng đi có thể phần nào ngăn ngừa sự lan rộng của văn hóa độc hại. Đồng thời, các ban, ngành liên quan nên vào cuộc với tần suất nhiều hơn.
Bà Hằng cho rằng, cần nâng cao vai trò, trách nhiệm của gia đình - nhà trường - xã hội đối với việc quản lý, giáo dục, hướng dẫn việc sử dụng và tương tác trực tuyến của đối tượng học sinh, sinh viên. Phụ huynh phải hướng dẫn, kiểm soát, định hướng cho con tham gia vào những hoạt động bổ ích, phù hợp với tâm lý lứa tuổi trẻ, tránh nuông chiều, mua sắm đồ dùng, phương tiện hiện đại khi chưa thực sự cần thiết. Nhà trường nên quan tâm giáo dục kỹ năng sống nhằm trang bị tri thức, hình thành thái độ phù hợp, rèn luyện kỹ năng, thói quen, hành vi… giúp các em biết cách ứng phó trước khó khăn, biến động trong cuộc sống xã hội hiện đại nói chung và trong tương tác trực tuyến nói riêng.
| Theo Google Play, số lượng người dùng Việt tải những phần mềm, truyện, hình ảnh mang nội dung đồi trụy tăng chóng mặt. Thống kê riêng với Google Play, có tới hơn 100.000 lượt tải những ứng dụng đen. Số liệu thống kê về tuổi cho thấy những người tải về đều đang ở độ tuổi rất trẻ, chiếm 80% (dưới 30 tuổi), độ tuổi tải nhiều nhất là từ 15 đến 25 tuổi, chiếm hơn 60%. |
Bài, ảnh: Hữu Phúc – Tuấn Hiệp