Tình trạng cán bộ, công chức không chuyên tâm và công tâm trong công việc, thái độ sách nhiễu, hách dịch, cửa quyền... đang là vấn đề khá phổ biến. Nhiều ý kiến nhận định rằng chúng ta đang thiếu những chuẩn mực cần thiết để người cán bộ, công chức tự lấy đó làm thước đo cho việc thực thi nhiệm vụ. Trong thực tế, việc đánh giá, bình xét để khen thưởng đang có vấn đề về tính công bằng, minh bạch. Chế độ tuyển dụng và sử dụng công chức còn nhiều bất cập cả trong quy định và trong thực tế. Nhiều công chức, viên chức vì những lý do khách quan và chủ quan đã không làm đúng công việc chuyên môn mà mình được đào tạo. Trong công tác đào tạo, điều dễ nhận ra là cán bộ, công chức tham gia các khóa học nâng cao trình độ là do yêu cầu của việc tiêu chuẩn hóa cán bộ nhiều hơn là tự bản thân công chức tự giác thấy mình cần phải học và tự học để bổ sung thêm kiến thức và kỹ năng phục vụ cho nhiệm vụ công tác của mình.
Trên đây mới chỉ là một số nguyên nhân của việc đội ngũ cán bộ, công chức của chúng ta vừa thiếu năng lực chuyên môn, vừa thiếu tính trách nhiệm trong thực thi công vụ. Do thiếu tinh thần trách nhiệm, năng lực chuyên môn yếu nên dễ phát sinh tiêu cực, nhũng nhiễu trong thi hành công tác chuyên môn của mình.
Đi vào một ví dụ cụ thể để dễ hiểu vấn đề hơn. Đó là những sai phạm trong việc bồi thường hỗ trợ và tái định cư khi thực hiện dự án mở rộng đường Hồ Đắc Di (Huế). Ai cũng biết, trên một đoạn đường ngắn, ấy vậy mà công tác đền bù, giải tỏa kéo dài từ năm này qua năm khác, khiến cho đoạn đường này nóng lên trước công luận và dư luận xã hội. Đến khi giải quyết xong vấn đề bồi thường, hỗ trợ và tái định cư thì diễn ra quá nhiều sai phạm khiến chính quyền tỉnh yêu cầu thu hồi hơn 366 triệu đồng do bồi thường vượt định mức quy định của Nhà nước và thu hồi hơn 267 triệu đồng do thu thiếu tiền sử dụng đất...
Để xảy ra những sai phạm trong một hoạt động mang tính chuyên môn thử hỏi trách nhiệm của những cán bộ có liên quan có hề hấn gì? Kiểm điểm sai phạm đến đâu? Cho đến nay sự việc nêu trên cứ râm ran trong dư luận. Người biết chuyện còn bỉu môi than rằng không những không kiểm điểm nghiêm túc mà số cán bộ này còn luân chuyển sang làm một công việc khác đòi hỏi tính chuyên môn và tinh thần trách nhiệm cao hơn!
Công tác cán bộ của chúng ta đang như vậy đấy nên trong nhân dân cứ bàn tán: Công tác đánh giá cán bộ của chúng ta đang có vấn đề, có kỷ luật được ai đâu? Rút dây động rừng rồi. Việc sờ sờ ra đấy, thanh tra kết luận hẳn hoi mà còn vậy huống gì những sự việc chưa bị lộ hay còn nằm trong ngóc ngách nào đấy chưa sờ tới.
Công khai, minh bạch là liều thuốc làm trong sạch đội ngũ. Thực thi công vụ mà để sai phạm phải đặt ngay những câu hỏi để lý giải nó. Năng lực chuyên môn trong công việc có vững không khi xét lại những sai phạm? Tinh thần trách nhiệm có cao không khi triển khai công việc? Qua những sai phạm cụ thể có biểu hiện gì về phẩm chất đạo đức? Đối chiếu những vấn đề nêu ra để xử lý cán bộ cho minh bạch và công khai cho dân biết. Làm như vậy có lợi cho Đảng và Nhà nước, trước hết là xây dựng niềm tin trong nhân dân, cộng đồng xã hội, nó có tác động mạnh mẽ đến nhận thức, hành động trong đội ngũ cán bộ, công chức.
Mới đây, ngày 19/10/2011, Chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Văn Cao có công văn yêu cầu các cơ quan thuộc UBND tỉnh, UBND TP Huế, thị xã Hương Thủy và các huyện rà soát, thống kê toàn bộ kết quả thực hiện các kết luận của UBND tỉnh và của ngành thanh tra từ năm 2008 đến nay, báo cáo UBND tỉnh trước 5/11/2011.
Thực thi nghiêm túc tinh thần này cũng góp phần đáng kể trong công tác kiện toàn đội ngũ cán bộ về năng lực, tinh thần trách nhiệm và đạo đức phẩm chất công tác.
Từ thực tế của đội ngũ công chức đang có vấn đề về năng lực và tinh thần trách nhiệm, nên trong Chương trình tổng thể cải cách hành chính giai đoạn 2001-2010 đã xác định mục tiêu là cần “Xây dựng một nền hành chính dân chủ, trong sạch, vững mạnh, có tính chuyên nghiệp, hiện đại hóa, hoạt động có hiệu lực, hiệu quả theo nguyên tắc của Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa dưới sự lãnh đạo của Đảng; xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức có phẩm chất và năng lực đáp ứng yêu cầu của công cuộc xây dựng và phát triển đất nước”.
Chiến Hữu