Mặc dù phương pháp ăn kiêng nào cũng dựa vào nguyên lý cơ bản là giảm tổng năng lượng đưa vào cơ thể nhưng cũng có một số chế độ ăn kiêng không hợp lý làm ảnh hưởng trầm trọng đến sức khỏe người giảm cân mà đôi khi lại không có hiệu quả.
Người nào cũng vậy, dù có giảm cân hay không cũng cần phải có đủ sức khỏe để sinh hoạt hằng ngày và tiếp tục làm việc. Một số chế độ ăn kiêng nóng vội đã cắt giảm quá mức năng lượng cung cấp hằng ngày cho cơ thể khiến người ăn kiêng rất mệt mỏi, uể oải, cảm thấy chán nản, thậm chí không thể đi đứng mà chỉ muốn nằm dài trên giường.
Một số thực đơn ăn kiêng có mức năng lượng hợp lý nhưng lại phân bố không cân đối, làm cho người ăn kiêng bị thiếu các chất dinh dưỡng như đạm, vitamin và khoáng chất.
Không như thiếu năng lượng thì thấy rất rõ tác hại, tình trạng thiếu vi chất đôi khi rất mơ hồ, khó biết như thiếu máu, xanh xao nhẹ, giảm sức đề kháng, dễ mắc bệnh, da khô, lở miệng - lưỡi, ăn khó tiêu, cơ nhão, mệt mỏi, đau nhức lưng…
Đặc biệt ở những người ăn kiêng giữ dáng hoặc vì bệnh tật như tiểu đường, việc ăn kiêng thường mắc rất nhiều sai lầm và việc ăn thiếu chất kéo dài có thể ảnh hưởng lớn đến sức khỏe và dẫn đến bệnh tật, đôi khi phải nhập viện vì thiếu máu hoặc tăng, giảm đường huyết.
Giảm năng lượng là hạn chế chất bột đường và chất béo nhưng chất đạm vẫn cần thiết phải cung cấp đủ theo nhu cầu hằng ngày. Các loại thực phẩm giàu đạm như thịt, cá, tôm, trứng, đậu hũ… nên thay đổi trong từng bữa ăn với khoảng 30 - 50 g thịt hoặc 70 - 90 g cá, 100 - 150 g đậu hũ cho một chén cơm.
Tối ưu là sử dụng khoảng 50 g thịt, 100 g cá, 1 miếng đậu hũ trong một ngày. Tính trong một tháng, một người trưởng thành cần ăn khoảng 1,5 - 2 kg thịt, 2 - 3 kg cá và 3 - 4 kg đậu hũ.
Các chuyên gia dinh dưỡng khuyến cáo người giảm béo cần tăng sử dụng đạm thực vật trong bữa ăn hằng ngày. Các loại rau, củ, trái cây ít ngọt cần được tăng cường nhiều hơn để cung cấp đủ nước, chất xơ và các loại vitamin, khoáng chất cần thiết như vitamin C, beta carotene, vitamin E, vitamin nhóm B, acid folic, canxi, sắt, magiê…
Theo khuyến cáo của Viện Dinh dưỡng quốc gia, mỗi ngày chúng ta nên ăn khoảng 300 g rau và 200 g trái cây các loại. Phối hợp 1-2 loại rau lá, một loại rau củ hay bí, bầu với 2-3 loại trái cây nhiều màu sắc, nhiều loại chất dinh dưỡng khác nhau trong một ngày sẽ giúp bổ sung đầy đủ các vi chất cần thiết cho sức khỏe người ăn kiêng.
BS CK1 Đào Thị Yến Thủy (Trung tâm Dinh dưỡng TPHCM)
Theo NLĐ