ClockThứ Hai, 21/01/2019 15:14
Kỷ niệm 95 năm ngày V.I Lê nin từ trần (21/01/1924- 21/01/2019):

Bản di chúc chính trị của Lênin về cải tiến bộ máy Nhà nước

TTH.VN - Trong di sản đồ sộ mà Lênin để lại, có rất nhiều tác phẩm, bài viết thể hiện tính cách mạng, sáng tạo của ông trong việc phát triển chủ nghĩa Mác trên cả hai bình diện lý luận và thực tiễn. Tác phẩm “Thà ít mà tốt” ra đời là kết quả của những trăn trở sâu sắc, sự thôi thúc nội tâm của Lênin trước vấn đề cải tiến hệ thống chính trị nước Nga Xô viết, mà trung tâm của nó là cải tiến bộ máy nhà nước để đáp ứng yêu cầu thực tiễn trong nước cũng như quốc tế đang cấp bách đặt ra.

Xét thấy nhiều nội dung của tác phẩm này vẫn chứa đựng những tính thời sự, nóng hổi với chúng ta hiện nay.Nhất là  Hội nghị BCH TW Đảng lần thứ 6, khóa XII đã ban hành NQ số 18-NQ/TW “về một số vấn đề về tiếp tục đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả". Nhân kỷ niệm 95 năm ngày Lê nin qua đời (21.1.1924-21.1.2019), chúng tôi muốn cùng nhìn lại những tư tưởng chứa đựng tính cách mạng khoa học, sáng tạo của Người trong di chúc chính trị cuối cùng này.

Tác phẩm ra đời khi mà Lênin đang lâm bệnh nặng. Trên giường bệnh mỗi ngày Người đọc cho thư ký chép 5 – 10 phút. Tác phẩm nằm trong chuỗi tác phẩm cuối đời của Lênin để lại cho nước Nga và phong trào cộng sản quốc tế, và tác phẩm “Thà ít mà tốt” được coi là di chúc chính trị cuối cùng của Lênin.

***

Sau cách mạng Tháng Mười Nga giai cấp vô sản đã đập tan bộ máy nhà nước của giai cấp phong kiến, tư sản, xây dựng một bộ máy nhà nước hoàn toàn mới, nhà nước xã hội chủ nghĩa. Đó là bộ máy nhà nước ưu việt nhất trong lịch sử nhân loại. Là bộ máy thể hiện tính nhân dân sâu sắc. Đó là bộ máy nhà nước mang bản chất giai cấp công nhân. Lần đầu tiên trong lịch sử nhân dân lao động được tham gia vào "công việc nhà nước", thực hiện quyền giám sát của mình đối với các hoạt động của bộ máy nhà nước. Là bộ máy được thiết lập nhằm để xây dựng một xã hội mới, tốt đẹp hơn cho đông đảo quần chúng nhân dân, phát huy quyền làm chủ của nhân dân, phát huy khả năng sáng tạo, phát triển toàn diện của mỗi thành viên trong xã hội.

Với cương vị Chủ tịch nhà nước, Lênin đã đánh giá cao bản chất tốt đẹp của nhà nước chuyên chính vô sản Nga, mặt khác Người cũng thẳng thắn chỉ ra những nhựơc điểm cuả nó.Đó là bộ máy quan liêu, cồng kềnh, đông người, lề mề, giấy tờ. Nhân viên của bộ máy nhà nước, của Đảng mắc bệnh quan liêu đang vận hành sử dụng một cách kém hiệu quả quyền lực công cộng. Người nói:“xin nói thêm ở ta bọn quan liêu ấy đang tồn tại không những trong những chính quyền xô-viết mà cả trong những cơ quan Đảng nữa”.( V.I.Lênin, Toàn tập, Nxb TB, M., T.45, Sđd, tr. 451). Đó là bộ máy mà nạn hối lộ đang tồn tại phổ biến trên cơ sở trình độ văn hoá còn rất hạn chế. “Nạn hối lộ đang tồn tại trên đất của nạn mù chữ” (Sđd tr.219). Đó là bộ máy còn rất hạn chế về năng lực, trình độ nhưng lại mắc bệnh kiêu ngạo. “Điều tai hại nhất là tưởng rằng chúng ta biết được một tý như thế là đủ rồi, hoặc tưởng rằng chúng ta đã có được một số nhân tố khá lớn để xây dựng được một bộ máy thật sự mới và thật sự xứng đáng với danh hiệu là bộ máy xã hội chủ nghĩa, bộ máy xô-viết …”.(Sđd tr.443)

Theo Lênin có một số nguyên nhân của thực trạng trên đó là: Tàn dư của chế độ cũ; Trình độ hạn chế; Hậu quả của chiến tranh; Tiền đề kinh tế - xã hội thấp; Sự tấn công của ý thức hệ tư sản.

Để việc cải tiến bộ máy Nhà nước đạt được mục tiêu đề ra, theo Lê nin trong quá trình tiến hành cần phải tuân theo các nguyên tắc sau đây:

Thứ nhất, phát huy tối đa nội lực, trong đó coi con người là nhân tố quyết định thành công của việc đổi mới bộ máy Nhà nước.

Thứ hai, cải tiến có trọng tâm trọng điểm

Thứ ba, thà ít mà tốt

Lênin khẳng định: “Phải tuân theo nguyên tắc này: Thà ít mà tốt”. (Sđd tr.445). Theo Lênin trong quá trình cải tiến bộ máy nhà nước không được chạy theo số lượng  mà phải đặc biệt chú trọng chất lượng. Những người nào không đủ tiêu chuẩn thì loại khỏi bộ máy để làm trong sạch, tinh gọn bộ máy và để không gây cản trở cho sự vận hành của bộ máy, tránh lãng phí.

Thứ tư, Tiến hành một cách kiên trì, triệt để, hiệu quả, thận trọng nhưng tránh lề mề.

Cải tiến bộ máy nhà nước là một quá trình chứ không phải là công việc một sáng một chiều. Phải kiên trì, tiến hành vững chắc, có hiệu quả, và phải tiến hành ngay nhưng cũng phải thận trọng khi hành động. Cải tiến là phải thực hiện cho bằng được mục tiêu đề ra, tuyệt đối không được hành động nửa vời.

Lê nin cũng đã đưa ra những giải pháp để xây dựng bộ máy nhà nước:

Thứ nhất, tăng cường kiểm tra. Đây là điểm xuất phát, là khâu đột phá, là cải tiến có trọng tâm trọng điểm. Để kiểm tra đạt hiệu quả phải có bộ máy để kiểm tra tốt. Do đó phải cải tiến bộ máy kiểm tra Muốn bộ máy kiểm tra hoạt động tốt thì phải có cán bộ kiểm tra có đủ năng lực trình độ và bản lĩnh.

Thứ hai,  tinh giảm biên chế, tiết kiệm nghiêm ngặt.

Thứ ba, đào tạo cán bộ, lãnh đạo quản lý trên cơ sở tri thức khoa học.

Lênin nói “Muốn đổi mới bộ máy nhà nước của chúng ta phải cố hết sức tự đặt cho mình nhiệm vụ sau đây: Một là học tập, hai là học tập, ba là học tập mãi, và sau nữa phải làm sao cho học thức ở nước ta không nằm trên giấy hoặc là một lời nói theo mốt nữa (điều này phải thú thực là thường hay xảy ra ở nước ta), phải làm sao cho học thức thật sự ăn sâu vào trí não, hoàn toàn thực tế trở thành một bộ phận khăng khít của cuộc sống của chúng ta” (Sđd tr.444)

Tinh thần và thái độ học tập theo quan điểm của Lênin hết sức tiến bộ, tất cả những cái gì là tinh hoa của nhân loại cần phải học tập, dù nó được tạo ra dưới chế độ tư bản hay chế độ xã hội chủ nghĩa.

Thứ tư, trong quá trình đổi mới tổ chức bộ máy Nhà nước cần kết hợp giữa tổ chức bộ máy cơ quan Nhà nước với cơ quan Đảng, để giảm bớt cồng kềnh của bộ máy.

Có thể nói những giải pháp trên đây đều hướng đến mục tiêu: thà ít mà tốt, nó chứa đựng đầy đủ tính cách mạng, sáng tạo trong tư tưởng Lê nin.

Thà ít mà tốt, một câu nói ngắn gọn nhưng là một nguyên tắc, một lời di chúc mà Lê nin căn dặn. Trong bất cứ giai đoạn nào thì tinh giảm biên chế, tinh gọn bộ máy và tiết kiệm luôn là một giải pháp hết sức hiệu quả trong tổ chức và quản lý.

Hiện nay toàn Đảng, toàn quân và toàn dân ta cũng đang thực hiện Nghị quyết Đại hội lần thứ XII của Đảng Cộng sản Việt nam, Đảng và Nhà nước ta đặc biệt quan tâm về vấn đề này và cũng đang cố gắng thực hiện tốt, tuy nhiên vấn đề tinh giảm biên chế, tinh gọn bộ máy và thực hành tiết kiệm của chúng ta chưa thực sự đạt được hiệu quả cao. Bộ máy nhà nước của chúng ta cũng đang cồng kềnh và tăng thêm gánh nặng cho ngân sách nhà nước, chúng ta đang cải cách hành chính và tinh giảm biên chế, hy vọng trong những năm tới sẽ đạt được nhiều kết quả hơn.

Những mục tiêu, nguyên tắc, giải pháp mà Lênin đưa ra đã 95 năm, vẫn còn có giá trị to lớn trong điều kiện hiện nay ở nước ta. Nghiên cứu và vận dụng tốt những tư tưởng của Lênin sẽ giúp chúng ta vừa có lý luận soi đường vừa có kinh nghiệm thực tiễn để thực hiện thành công đường lối đổi mới mà Đảng và nhà nước ta, đặc biệt là trong việc đổi mới hệ thống chính trị và cải cách hành chính hiện nay.

Trần Trọng Hướng

ĐÁNH GIÁ
Hãy trở thành người đầu tiên đánh giá cho bài viết này!
  Ý kiến bình luận

TIN MỚI

Return to top