Mấy năm gần đây, cụm từ “biến đổi khí hậu” xuất hiện dày đặc trên các phương tiện truyền thông. Cả thế giới lo biến đổi khí hậu nên cái làng nhỏ của mình cũng đang chịu biến đổi khí hậu thì phải.. . Hồi nhỏ, mình thích nhất cái lụt tiểu mãn, thích theo kiểu của trẻ con mà không hề hay biết nông dân phải méo mặt vì cái lụt này. Lụt tiểu mãn thường xảy ra vào giữa tháng 4 âm lịch. Trời đang nắng như đổ lửa ban ngày, tự nhiên nửa đêm sấm sét, chớp giật ở mô tìm về và sau đó là những trận mưa như trút nước suốt đêm kéo đến sáng mai. Ba mình thức dậy sớm: “Lại lụt tiểu mãn rồi, may mà mấy sào ruộng bên cồn đã gặt xong!”. Mình vùng dậy khỏi giường chạy xuống ngã ba xóm và nhìn ra đồng thấy nước đã lấp xấp đồng ruộng. Người từ các xóm tỏa ra các đồng ruộng vừa mới gặt xong chơm cá. Lũ cá đồng lâu nay núp nắng ở các ao sâu thấy nước mát đua nhau chạy từng đàn. Hồi nớ cá nhiều: diếc, rô, tràu, trê... và đặc biệt là loài cá Gáy to bằng tấm thớt phơi lưng rẽ sóng. Cá gáy lọt vô chơm nghe tiếng đóng rột rột đã tai và người chơm được phải dùng hết sức móc mang kéo ra khỏi miệng chơm đúng là đã tay. Có năm, bác Toàn hàng xóm mình thấy mưa tiểu mãn xuống đi soi cá ban đêm bằng ngọn đuốc dầu thấy cả bầy cá gáy ùn ùn kéo vô ruộng, chỉ việc bưng từng con một quăng lên bờ; đến khi mỏi tay cũng đến trên chục con. Lụt tiểu mãn thì vui vì cá về nhưng cũng không ít nhà phải gặt lúa xanh chạy lụt mà theo cách nói của cái loa hợp tác xã là “xanh nhà hơn già đồng”. Bữa ni người dân làng không sợ lúa ngập vì lụt tiểu mãn nữa vì đã có cái đê Ô Lâu che chắn. Nhưng mấy năm ni trời lại không có mưa làm lụt tiểu mãn, hay là tại biến đổi khí hậu chi đó?

Phi Tân