Vừa trở về sau khi đi nhận giải ở Hà Nội, Trần Thị Như Hải (1992), sinh viên lớp đồ hoạ 5, bộ môn Đồ hoạ, Trường đại học Nghệ thuật Huế, tác giả trẻ nhất đoạt giải tại Festival lần này tỏ ra rất vui mừng. “Đây là lần đầu tiên em tham gia một triển lãm mang tầm quốc gia - Hải nói. - Trước khi đi thi em không tự tin. Khi biết tin tác phẩm được chọn để trưng bày tại triển lãm, em vui lắm. Vậy mà tác phẩm đó lại đạt giải thưởng nữa thì quả thật là rất hạnh phúc!”.

Tác giả Trần Thị Như Hải bên tác phẩm đồ hoạ sắp đặt Bình yên

Tác phẩm kết hợp đồ hoạ và sắp đặt Bình yên của Như Hải thu hút sự chú ý của nhiều người xem tại festival bởi ở đó có hẳn một khung cảnh đầm phá thu nhỏ với những cánh cò rất đỗi thanh bình. Khác với hình ảnh những con cò lâu nay, những con cò của Hải lại trở thành không gian “chở” trên mình hình ảnh đầm phá, chài lưới, cuộc sống tảo tần, lam lũ mà yên bình của người dân. Những con cò này lại được khéo léo sắp đặt trong một không gian với hồ nước, những con cá tung tăng bơi lượn và đớp mồi dưới những cánh bèo. Chọn thể loại sắp đặt, một loại hình nghệ thuật đương đại nhằm mở rộng không gian tương tác cho tác phẩm, Như Hải đã rất sáng tạo trong cách biểu hiện mới để diễn đạt những hoài niệm đẹp trong tâm thức con người về quê hương. Điểm nổi bật nữa trong tác phẩm Bình yên là sự kết hợp giữa thể loại nghệ thuật sắp đặt với âm thanh và ánh sáng. Những tiếng mưa rơi, nước chảy, tiếng gió đưa cành và tiếng ếch kêu; ánh sáng hắt bóng những con cò lên tường khơi gợi sự tò mò và trí tưởng tượng, khiến người xem hoà nhập vào tác phẩm và chạm vào cuộc sống thực nơi vùng đầm phá, quên đi những hối hả, xô bồ của cuộc sống hiện đại...

Tác phẩm sắp đặt khai thác tính chất đặc trưng của nghệ thuật Trúc chỉ - Vì tình yêu là đủ cho tình yêu của hoạ sĩ Ngô Đình Bảo Vi

Khai thác tính chất đặc trưng của nghệ thuật trúc chỉ, một hình thức thể hiện rất mới, kết hợp ánh sáng, cấu trúc, không gian, họa tiết hoa hồng chìm ẩn để tạo nên tác phẩm sắp đặt có tính ý niệm, tác phẩm Vì tình yêu là đủ cho tình yêu của hoạ sĩ Ngô Đình Bảo Vi, Quản lý Dự án nghệ thuật trúc chỉ Việt Nam, đã thể hiện sự sáng tạo trong ứng biến và kết hợp kỹ thuật chất liệu, hình thức tạo hình trong một tác phẩm, tạo nên hiệu ứng thị giác mới mẻ với người xem.

“Lâu nay, người ta chỉ nghĩ giấy là giấy chứ không nghĩ giấy có thể làm được như vậy và tại festival này, trúc chỉ là một loại hình nghệ thuật mới (dựa trên quy trình làm giấy thủ công truyền thống nhưng là một hoá thân của cây tre) đã được Hội đồng nghệ thuật nhìn nhận. Sắp tới, những sản phẩm trúc chỉ sẽ tham gia triển lãm mỹ thuật ứng dụng toàn quốc. Mình muốn làm một cái gì đó cụ thể cho Huế”, Vi chia sẻ.

Theo hoạ sĩ Phan Hải Bằng, giảng viên bộ môn Đồ hoạ, Trường đại học Nghệ thuật Huế, “các tác giả Huế xuất hiện rất chững chạc tại triển lãm này và quan trọng là đã khẳng định nét riêng của mình qua việc khai thác nghệ thuật tạo hình với mọi góc độ, phương tiện, chất liệu... với tâm thức đương đại. Tính chất đương đại không chỉ dừng ở hình thức mà đã khai tách, kết hợp, ứng biến từ chất liệu, hình thức với tâm thức đương đại, trẻ, cởi mở, độc lập và chủ động”.

Đó là Lê Việt Trung với chất liệu lụa truyền thống nhưng đã chủ động thay đổi kết hợp, chồng lớp, cấu trúc bề mặt và chiều sâu... tạo nên hiệu quả thị giác mới lạ, tăng chiều sâu cho tác phẩm. Là Như Hải với tác phẩm sắp đặt đồ hoạ thoát khỏi mặt phẳng hai chiều, hoán đổi không gian với hình thể những con cò hóa thành không gian chứa đựng các vật thể tạo hình...

Hoạ sĩ Phan Thanh Bình, Hiệu trưởng Trường đại học Nghệ thuật Huế đánh giá: “Điều đáng chú ý trong 4 giải của Thừa Thiên Huế là ở chỗ có đến 2 tác phẩm từ trúc chỉ. Nghệ thuật trúc chỉ đã tạo được sự quan tâm về tính biểu cảm chất liệu và ngôn ngữ thể hiện ở các tác giả trẻ. Qua 2 giải thưởng ở Festival Mỹ thuật trẻ toàn quốc 2014 và 2 tác phẩm khác của trúc chỉ tại Triển lãm Bắc miền Trung 2014 vừa qua cho thấy triển vọng phát triển nghệ thuật Trúc chỉ là rất lớn”.

Ngọc Hà