Hàn the, còn gọi là băng sa, chứa nhiều chất làm suy yếu khả năng sinh sản và gây tổn thương bào thai. Nếu ăn vào sẽ tích tụ ở trong cơ thể mà không thể giải phóng. Còn fooc-môn là chất có tính sát trùng cao, thường dùng trong y tế để bảo quản bệnh phẩm. Nhưng để bảo quản thực phẩm trong thời gian dài và làm tăng độ dai, giòn của sản phẩm nhiều cơ sở kinh doanh đã sử dụng chất này trong khâu sản xuất. Hai chất trên nằm trong danh mục cấm sử dụng trong thực phẩm bởi có ảnh hưởng xấu đến sức khỏe nhưng trên thị trường vẫn được bày bán công khai.

Các loại hóa chất và hương liệu bán tràn lan.

Trong vai một người mua hàn the, chúng tôi đến một lô hàng tại chợ Đông Ba. Anh bán hàng nhanh miệng: “Em muốn mua hàn the loại nào, về làm gì? Nếu mua về làm nem chả thì mua loại 25 ngàn đồng/kg dạng bột mịn, trắng, nhanh tan trong nước”. Anh này cho biết, nhiều cơ sở sản xuất nem chả thường đặt mua hàn the ở đây.

Rời lô hàng trên, chúng tôi ghé vào một quầy hàng khác. Khi biết chúng tôi muốn mua phụ gia về làm nem chả, theo bà chủ giới thiệu, muốn nem chả ngon, có độ giòn cần có hàn the. Còn muốn bảo quản thực phẩm dài ngày cần thêm phụ gia chống mốc là fooc-mon. Giá cả cũng không cao, từ 20 đến 25 ngàn đồng/kg. Những phụ gia này được bán với dạng bột mịn hoặc dạng viên, màu trắng đựng trong bao, không có nhãn mác, xuất xứ. Khi hỏi về nguồn gốc, bà chủ cho biết: “Ở đây mình bán toàn hàng nhập khẩu, không lo về chất lượng”.

Tại một số chợ trên địa bàn, những hóa chất này cũng được bày bán khá nhiều. Hầu như các quầy gia vị đều có bán băng sa. Ở các chợ Bến Ngự và An Cựu, hóa chất này được bán lẻ với giá 3 ngàn đồng/lạng. Một dì bán hàng gia vị tại chợ Bến Ngự cho biết: “Loại hóa chất này bán khá chậm, mỗi tháng bán khoảng 2 đến 3kg. Ở đây mình bán lẻ là chính nên người ta chỉ mua vài lạng thôi”.

Ông Nguyễn Minh, Phó Ban quản lý chợ Đông Ba cho biết: “Hiện chưa có thống kê cụ thể về số lượng lô hàng bán phụ gia. Vấn đề quản lý kinh doanh phụ gia cấm rất khó, bởi có thể người mua không sử dụng vào chế biến thực phẩm mà nhằm mục đích khác. Chúng tôi chỉ có thể phối hợp với các cơ quan chuyên trách kiểm tra đột xuất về chất lượng vệ sinh an toàn thực phẩm của các hộ kinh doanh. Đồng thời, tuyên truyền các hộ kinh doanh chỉ bán những mặt hàng có nguồn gốc xuất xứ, tránh gây ngộ độc, chứ không thể can thiệp vào hoạt động mua bán hóa chất này”.

Mặc dù có quy định về nhập khẩu hóa chất vào nước ta như: hóa chất phải có nhãn phụ bằng tiếng Việt và giữ nguyên nhãn gốc của hoá chất bao gồm tên hoá chất; mã nhận dạng; cảnh báo nguy cơ... Tuy nhiên, khi khảo sát tại một số chợ trên địa bàn, hầu hết hoá chất được bày bán không hề có xuất xứ, hướng dẫn sử dụng hay nhãn mác sản phẩm.

Chất phụ gia công nghiệp độc hại được bày bán tràn lan tạo mối nguy hại lớn cho người tiêu dùng. Đã đến lúc các cơ quan chức năng cần siết chặt quản lý kinh doanh và sử dụng chất phụ gia độc hại vào chế biến thực phẩm.

Bài, ảnh: Hoàng Loan