“Chạy nước rút” để nghỉ hưu

Nhiều lao động làm việc nặng nhọc xin giám định để về hưu trước tuổi (ảnh minh họa)

Không có lộ trình nghỉ hưu cho lao động nữ

Ông Nguyễn Văn M., Giám đốc Công ty TNHH thực phẩm M.A âu lo, nửa năm nay, thỉnh thoảng có vài lao động nữ ở các chi nhánh của công ty xin nghỉ hưu trước hạn. Họ lấy lý do hoàn cảnh gia đình, sức khỏe không tốt nên khó đảm bảo được công việc. Ban đầu, ông M. cứ nghĩ, do các chị em hàng ngày phải tiếp xúc với thực phẩm tươi sống nên có thể bị bệnh nghề nghiệp, ảnh hưởng đến sức khỏe. Thực ra, quy định điều chỉnh lương hưu trong Luật Bảo hiểm xã hội (BHXH) có hiệu lực từ đầu năm 2018, tác động trực tiếp đến lao động nữ khiến họ bất an. "Các chị xin nghỉ hưu sớm đều là người đã cống hiến mấy chục năm cho công ty. Nếu không tạo điều kiện cho họ thì áy náy, mà nghỉ một lần 3 người thì công ty gặp khó", ông M. nói.

Bà Trần T. V. (54 tuổi), một trong những người xin về hưu sớm tại công ty của ông M., chia sẻ: “Tôi đã đóng BHXH được 25 năm, nếu sang năm về hưu tôi còn thiếu đến 5 năm mới được hưởng lương hưu 75%. Khoản tiền đóng thêm chừng ấy năm trở thành gánh nặng. Thế nên, với lý do sức khỏe không đảm bảo, tôi xin về hưu trong năm 2017”.

Nhiều người không khỏi băn khoăn khi theo quy định, lao động nam cũng bị nâng thời gian đóng BHXH lên 35 năm để được hưởng mức lương hưu 75% với cách tính như lao động nữ, tuy nhiên được giãn lộ trình theo từng năm. Còn với lao động nữ, quy định này áp dụng ngay từ năm 2018, không có lộ trình. Tại buổi họp báo trực tuyến được tổ chức vào đầu tháng 11 vừa qua, ông Phạm Lương Sơn, Phó Giám đốc BHXH Việt Nam thừa nhận, với quy định này, ngay cả người lao động có ngày sinh trong tháng 12, khi đã đủ 25 năm đóng BHXH đối với nữ sẽ bắt đầu nghỉ hưu từ 1/1/2018 phải chịu cách tính tiền lương hưu từ năm 2018 là quá thiệt thòi. Nhiều người, chỉ sinh sau một đêm thiệt hại đến 10% lương hưu!

"Mất sức"...không dễ

Người lao động muốn nghỉ hưu sớm, ngoài điều kiện quy định về độ tuổi, số năm đóng BHXH còn phải giám định sức khỏe. Để được cấp giấy chứng nhận không còn đủ điều kiện tiếp tục lao động, cần phải theo một quy trình khám tổng quát, sàng lọc kỹ lưỡng. Người lao động phải có tỷ lệ tổn thương cơ thể, mất sức lao động từ 61% trở lên nên không phải ai muốn “mất sức" cũng được. 

Bà Lê Thị M., giáo viên một trường tiểu học trong TP. Huế, cho hay: "Tôi thấy sức khỏe giảm sút nhưng khi đi giám định để xin về hưu thì lại không đạt. Hội đồng Giám định y khoa tiến hành khám trực tiếp, sau đó, kiểm tra cận lâm sàng với các xét nghiệm, chụp X quang… Dựa trên những kết luận này, tập thể Hội đồng Giám định y khoa sẽ xem xét mức độ tổn thương, mất sức của người xin giám định mới đưa ra quyết định cấp giấy chứng nhận hay không. Có rất nhiều người giám định cùng lúc với tôi nhưng không đạt”.

Những người đến giám định y khoa để nghỉ hưu trước tuổi có đầy đủ thành phần từ lao động, công chức, giáo viên… Tuy nhiên, quy định này tác động lớn đến người lao động làm ở khu vực doanh nghiệp; trong đó, chủ yếu là công nhân xí nghiệp, lao động trực tiếp làm công việc nặng nhọc với nhiều bệnh như khớp, thoái hoá cột sống.

Ông Trần Quang Vinh, Phó Chủ tịch LĐLĐ tỉnh, cho biết: "Ba tháng cuối năm, số người đến giám định sức khỏe để xin nghỉ hưu tăng đáng kể, bình quân 1 tháng khoảng 100 người, riêng tháng 11 lên đến 120 người và đó cũng là đợt giám định cuối cùng trong năm 2017. Họ đều là những người lao động sức khỏe không đảm bảo nên muốn giám định để được hưởng lương hưu trước quy định mới 2018". 

Theo một số chuyên gia, người lao động cần cân nhắc thiệt hơn khi xin về hưu sớm trước năm 2018. Bởi lẽ, từ năm 2016 cứ nghỉ hưu sớm trước một năm thì bị trừ mức hưởng lương hưu tương ứng 2% (trước đây là 1%). Trong khi đó, nếu tiếp tục đóng bảo hiểm xã hội thêm một năm thì tỷ lệ lương hưu cũng tăng tương ứng 2%. Thế nên, luật thay đổi nhưng không phải ai nghỉ hưu trước năm 2018 cũng có lợi hơn so với người về hưu sau năm này.

Bài, ảnh: Huế Thu