Xử lý kiên quyết đối với những hộ cố tình chây ỳ

Tuyến đường mặt cắt 26m đi qua dự án Khu nhà ở An Đông thi công gần hoàn thành nhưng do vướng giải phóng mặt bằng nên còn 80m chưa được thi công khiến công trình dở dang

Tuyến đường mặt cắt 26m đi qua dự án Khu nhà ở An Đông thi công gần hoàn thành nhưng do vướng giải phóng mặt bằng nên còn 80m chưa được thi công khiến công trình dở dang

Ảnh hưởng tiến độ, lãng phí tiền của

Dự án chỉnh trang mở rộng đường Điện Biên Phủ có hơn 400 hộ chịu ảnh hưởng, trong đó có khá nhiều hộ phải giải tỏa di dời. Bắt đầu từ 2011, công tác kiểm kê, áp giá, đền bù, giải tỏa được tiến hành. Đến cuối 2014, số hộ di dời, giải tỏa bàn giao mặt bằng cho dự án cơ bản hoàn tất. Chỉ còn vài hộ cố tình chây ỳ, trong đó, có một số hộ có đơn khiếu nại đến các cơ quan chức năng, chủ yếu là về giá đền bù, đất hỗ trợ tái định cư, khiến các đơn vị thi công gặp khó khăn.

Theo chính sách, nếu di dời đúng như chủ trương giải tỏa, hộ ông L. ở đường Điện Biên Phủ không được bố trí về đất tái định cư do diện tích giải tỏa khoảng 50m² và phần diện tích còn lại khoảng 80m². Thế nhưng, vì chây ỳ nên hộ ông L. có vẻ như “được đơn, được kép”, không chỉ được đất tái định cư, mà giá đền bù cũng cao hơn so với các hộ di dời trước, một mét vuông hơn triệu đồng, bởi giá đất được điều chỉnh theo biến động thị trường từng năm và các năm gần đây hầu hết được điều chỉnh tăng. Về phần hỗ trợ đất tái định cư, hộ ông L được xem xét là bởi trong hộ chính còn có thêm 2 hộ phụ.

Tương tự, hộ bà H. ở đường An Dương Vương, một trong những hộ thuộc diện di dời, giải tỏa phục vụ dự án xây dựng đường mặt cắt 26m qua dự án Khu nhà ở An Đông, do Ban quản lý Phát triển Khu vực đô thị làm chủ đầu tư, cũng chây ỳ kéo dài thời gian bàn giao mặt bằng cho đơn vị thi công mà bà H được một lúc hai lô đất, thay vì một lô như quy định. Tiền đền bù tài sản trên đất cao hơn những hộ đi trước đã đành, hộ bà H còn “lần vô bếp” khi đòi được đền bù đúng với diện tích bị giải tỏa, dù cho phần diện tích đó không được Nhà nước công nhận quyền sử dụng đất. Do đó, với trường hợp này, lãnh đạo các địa phương liên quan không đồng ý với đòi hỏi quá đáng của bà H nên hiện đang hoàn tất các thủ tục theo quy định để tiến hành cưỡng chế.

Đây chỉ là hai trong số nhiều trường hợp cố tình chây ỳ trong việc bàn giao mặt bằng khiến các cơ quan, doanh nghiệp liên quan gặp không ít khó khăn. Nếu hộ nào trong diện giải tỏa di dời cũng cố tình kéo dài thời gian di dời, đòi hỏi không có cơ sở thì Nhà nước, đơn vị thi công không những gặp trở ngại về tiến độ, ảnh hưởng ngân sách mà còn tạo ra tâm lý xã hội không tốt, khi người dân nhìn nhau, hộ này chưa di dời thì hộ khác cũng làm theo và chắc chắn ở những dự án sau, công tác giải phóng mặt bằng càng khó thực hiện.

Điển hình như dự án giải tỏa Thượng thành đến nay vẫn dậm chân tại chỗ, sau hơn 3 năm xây xong chung cư ở Hương Sơ nhưng còn nhiều phòng trống chưa có người đến ở. Lý do là bởi, một số người dân đòi bố trí đất tái định cư thay vì hỗ trợ đến ở chung cư. Theo quy định, với những hộ dân ở đất lấn chiếm trên Thượng thành, chỉ được đền bù tài sản trên đất và hỗ trợ tái định cư tại chung cư, không được cấp đất. Song, do tâm lý trông chờ, ỷ lại sự hỗ trợ của Nhà nước, cộng với sự thiếu cương quyết của cơ quan chức năng nên việc giải phóng mặt bằng vẫn còn dang dở.

Cần tạo sự công bằng

Trở lại với dự án chỉnh trang mở rộng đường Điện Biên Phủ, trong số các hộ dân cố tình không di dời, giải tỏa để bàn giao mặt bằng, UBND TP Huế đã ra quyết định cưỡng chế 5 hộ. Tuy nhiên, cả 5 hộ này sau khi có quyết định cưỡng chế, cộng với sự vận động, thuyết phục, đối thoại của cơ quan chức năng, đã tự nguyện tháo dỡ công trình trước khi cơ quan chức năng tiến hành cưỡng chế. Điều đó cho thấy, không phải người dân “nhờn luật”, mà do chính quyền chưa thật sự kiên quyết. Trường hợp ông L. là ví dụ điển hình, sau khi có quyết định phương án cưỡng chế khoảng 1 tháng, hộ ông L cũng tự nguyện bàn giao mặt bằng, dù trước đó, gia đình ông L. đã khiếu kiện nhiều nơi.

Chúng tôi cho rằng, cưỡng chế là việc cần thiết để đảm bảo tiến độ các dự án, sau khi đã rà soát tất cả các thủ tục để đảm bảo người dân không thiệt thòi. Song, khen thưởng đối với các hộ chấp hành tốt chủ trương của Nhà nước di dời sớm để bàn giao mặt bằng cũng là việc cần được cân nhắc để đảm bảo sự công bằng.

Tìm hiểu tâm tư, nguyện vọng của một số hộ di dời sớm để bàn giao mặt bằng cho Nhà nước triển khai các dự án chỉnh trang, mở rộng, di dời…, đa số đều thống nhất, chấp hành chủ trương chung là điều những công dân chân chính có trách nhiệm phải thực hiện. Song, cũng không ít người tỏ ra thất vọng, chưa bằng lòng với cách mà các cơ quan chức năng đang triển khai hiện nay đối với các dự án buộc phải giải tỏa, di dời các hộ dân.

Ngoài không được hỗ trợ, khen thưởng, những hộ di dời sớm còn thiệt thòi về giá đền bù, khi giá đất đền cho người đi sau luôn cao hơn người trước do giá đất biến động với một số dự án đang trong quá trình giải tỏa, đền bù. Đây là điều hoàn toàn đi ngược với xu hướng các nước tiên tiến đang thực hiện. Lẽ ra, giá đền bù phải được giữ ổn định trong quá trình triển khai dự án. Thậm chí những hộ chấp hành tốt còn được đền cao hơn so với hộ đi sau để khuyến khích người dân.

Với những hộ chấp hành tốt chủ trương, tự nguyện bàn giao mặt bằng trước hoặc đúng thời hạn cũng cần được đề xuất xem xét khen thưởng xứng đáng trước toàn dân và tuyên truyền rộng rãi trên các phương tiện thông tin đại chúng để tuyên dương và làm gương tốt cho người khác noi theo. Dù việc này chưa có tiền lệ, song nhiều người cho rằng, với những hộ gây khó khăn, kéo dài thời gian bàn giao mặt bằng, kiện tụng kéo dài lại được đề xuất tỉnh ban hành cơ chế đặc biệt, trong khi những người làm tốt hoàn toàn xứng đạt được hưởng điều này thì không được đề đạt? Nếu tình trạng này còn tiếp diễn, chắc chắn càng ở những dự án sau, việc giải tỏa càng khó, khi một số người cứ “được voi, đòi tiên”!