Những ai quan tâm đến hoạt động xuất khẩu của tỉnh những năm qua đều không khỏi băn khoăn về những thăng trầm và sự èo uột của lĩnh vực này. Trước đây, khi quan hệ kinh tế đối ngoại của nước ta chủ yếu với Liên Xô và các nước Đông Âu, sản phẩm xuất khẩu chính của tỉnh là nông sản (ớt, lạc...); hàng mộc mỹ nghệ (bàn ghế TK1, đồ gỗ...). Những năm đầu đất nước “mở cửa”, hàng của tỉnh khá đa dạng, nhưng hầu hết đều thuộc dạng “mua đi bán lại”; sản phẩm sản xuất tại chỗ chủ yếu vẫn là hàng thuỷ sản. Từ khi Đông lạnh Sông Hương và Công ty Thuỷ sản tỉnh rơi vào bế tắc, phá sản... hoạt động sản xuất hàng xuất khẩu và KNXK của tỉnh đã xuống dốc; sản phẩm xuất khẩu cũng nghèo nàn. Đến năm 2005, KNXK của tỉnh chỉ ở mức 57,1 triệu USD, thuộc hàng thấp của cả nước. Nhiều năm liền, chỉ tiêu về KNXK của tỉnh không đạt kế hoạch đề ra.
Ngành dệt may chiếm 80% tỷ trọng KNXK của tỉnh
Mấy năm trở lại đây, trong khi ngành chế biến thuỷ sản xuất khẩu vẫn “chưa lấy lại phong độ”, thì một số ngành sản xuất hàng xuất khẩu của tỉnh đã dần định hình. Đó là các ngành dệt may, chế biến dăm gỗ và sản xuất đồ gỗ, vật liệu xây dựng và khoáng sản... Bên cạnh đó, nhóm hàng và số lượng sản phẩm xuất khẩu phong phú đa dạng, ngày càng “đông” hơn và tốc độ tăng trưởng cũng khá hơn. Kết thúc năm 2010, KNXK của tỉnh trên 248 triệu USD, đạt 124% kế hoạch đề ra và tăng 70% so năm 2009. Đứng ở vị trí số 1 là nhóm sản phẩm dệt may với giá trị KNXK trên 174 triệu USD, tăng hơn 90% so năm 2009 và chiếm trên 70% tổng KNXK của tỉnh. Kế đến là nhóm sản phẩm gỗ chiếm 15,68 tổng KNXK, nhóm vật liệu và khoáng sản chiếm 5,55% tổng KNXK, nhóm thuỷ sản chiếm khoảng 3% tổng KNXK... Theo đó, thị trường xuất khẩu của tỉnh không ngừng được mở rộng đến nhiều nước trên thế giới.
Kết quả sản xuất hàng xuất khẩu và giá trị KNXK năm 2010 và những năm qua là nền tảng cho các doanh nghiệp duy trì tốc độ phát triển của mình trong bối cảnh nền kinh tế có nhiều yếu tố bất lợi cả về nguyên, nhiên vật liệu, vốn, thị trường... Con số tăng trưởng về KNXK trên 50% so với cùng kỳ của 4 tháng đầu năm nay cho thấy “độ ổn định” về sản xuất và thị trường của các DN hoạt động trong lĩnh vực xuất nhập khẩu. Trong đó, nhóm dệt may tăng 2,66 lần và chiếm tỷ trọng trên 80% trong tổng giá trị KNXK; dăm gỗ tăng 20,7%, chiếm tỷ trọng 10,5%; nhóm thuỷ sản tăng 80%, chiếm tỷ trọng 3,7%... Trong tổng KNXK 4 tháng đầu năm nay, kinh tế nhà nước ước đạt 28,1 triệu USD, tăng 71,5%; kinh tế tư nhân ước đạt 16,4 triệu USD, tăng 71,6%; kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài ước đạt 57,27 triệu USD, tăng 63,1%... Kết quả trên cho thấy, các nhóm sản phẩm xuất khẩu đã xác lập chỗ đứng khá vững chắc của mình. Ngoài ra, các thành phần kinh tế đã thể hiện vai trò và sự đóng góp của mình trong lĩnh vực sản xuất kinh doanh hàng xuất khẩu. Hy vọng với chủ trương đúng đắn về thu hút, khuyến khích đầu tư phát triển, sự đổi mới trên nhiều lĩnh vực của tỉnh và các ngành chức năng; đặc biệt là sự nỗ lực của các doanh nghiệp... hoạt động xuất nhập khẩu sẽ khẳng định chỗ đứng vững chắc của mình và đóng góp tích cực vào sự phát triển của tỉnh.
Hoàng Thành