Thoạt đầu, bản tin làm tôi chú ý không chỉ vì hình ảnh của những người công nhân trong nhà máy. Chờ đợi, nhưng cương quyết là cách mà họ cùng với đại diện của mình đàm phán với lãnh đạo công ty. Điều làm tôi lưu tâm, là kết quả cuối cùng đã thuộc về những người lao động. Thay vì chỉ được thưởng tết bằng nửa tháng lương cơ bản đối với những người làm việc trên một năm; và chỉ được thưởng tết theo tỷ lệ đối với những người làm việc dưới một năm, công nhân của nhà máy đã được nhận thưởng bằng 1 tháng lương cơ bản đối với những người đã làm việc từ 1 năm trở lên. Những người còn lại, dưới 1 năm sẽ được hưởng mức thưởng tết theo tỷ lệ thời gian tính theo tháng. Phần thắng cũng thuộc về những người lao động khi công ty đó vẫn phải đưa ra phương án trả lương cho công nhân trong khoảng thời gian họ nghỉ việc để đình công.
Sự việc trên đã cho thấy, không chỉ là chuyện lương, chuyện thưởng mà còn là cách hành xử đối với người lao động và cái giá phải trả, cũng như mất mát còn nhiều hơn đối với những doanh nghiệp không coi trọng lao động, không am hiểu hoặc cố tình bỏ qua phong tục và tập quán truyền thống của người Việt. Nhìn vào sự việc này, các doanh nghiệp khác, trên nhiều lĩnh vực khác chắc chắn sẽ phải có cách ứng xử và những động thái khác, để hiện trạng và hình ảnh không xấu đi, chi phí cơ hội tăng thêm.
“Tụi tui chậm lương nhiều tháng, chưa nghe chi chuyện thưởng tết mà phải đi làm đây!” là một câu chuyện khác của người khách vừa ghé qua nhà được một lúc. Chị không phải là công nhân, cơ quan chị không phải là doanh nghiệp nhưng lâu nay, tình trạng nợ lương đã vắt từ tháng này sang tháng khác. Mọi khoản thu nhập cũng trong tình trạng tương tự. Chị bảo, biết cái khó của cơ quan, nhưng kéo dài tình trạng này quá cũng nản. Nghe người ta có khoản thưởng này thưởng nọ, có nơi đến cả vài chục triệu đồng, thậm chí còn hơn thế mà sốt ruột quá. Mấy năm rồi, cơ quan chị cũng có tiền tết, nhưng là cho tạm ứng một khoản, rồi trừ dần vào lương các tháng trong năm. “Có khác chi cắn vào đuôi mình đâu!”- chị nói như cách nén tiếng thở dài.
Tôi biết chuyện không có khoản tiền tết như của chị chỉ là số ít, và có lẽ người quản lý cơ quan chị chắc cũng chay vay lắm. Cũng không biết nói thế nào ngoài cách động viên hàng xóm, và cố nói để chị tin vào một sự thay đổi theo chiều hướng tích cực khi mọi người ngồi lại cùng nhau.
Chuyện lương, chuyện thưởng ngó vậy thôi nhưng nó cũng là một cách phản ánh hoạt động, sức khỏe của một đơn vị, doanh nghiệp và cả chất lượng sống của người lao động. Giải quyết được vấn đề mấu chốt này, tôi tin guồng máy và cả người lao động sẽ có một tinh thần mới cho chất lượng công việc.
Nguyễn An Hà