Công ty CP Đầu tư Dệt may Thiên An Phát nợ gần 1,8 tỷ đồng BHXH
Tính đến cuối tháng 9, toàn tỉnh có gần 2.000 đơn vị nợ, chậm đóng BHXH với số tiền trên 122,7 tỉ đồng; trong đó, có 573 đơn vị nợ kéo dài, 141 đơn vị nợ khó đòi (123 đơn vị mất tích, 6 đơn vị đang phá sản, giải thể và 12 đơn vị đã phá sản, giải thể)…Tình trạng nợ BHXH khiến quyền lợi của người lao động (NLĐ) bị xâm phạm nghiêm trọng. Điển hình như: Công ty CP Chế biến lâm sản Hương Giang có 5 lao động chưa được giải quyết chế độ BHXH một lần; Công ty CP Đầu tư phát triển Tâm Sinh Nghĩa có 65 trường hợp không được giải quyết chế độ ốm đau, thai sản, nghỉ dưỡng sức; Công ty CP Đông Ba chủ DN bỏ trốn, đang nợ BHXH gần 560 triệu đồng, khiến NLĐ không được hưởng trợ cấp thất nghiệp…
Nhiều đơn vị chưa thực hiện chuyển tiền đóng BHXH hàng tháng theo quy định, như: Công ty SCAVI Huế chậm đóng gần 4,4 tỉ đồng, Công ty CP Đầu tư Dệt may Thiên An Phát gần 1,8 tỉ đồng, Công ty TNHH MSV gần 1,2 tỉ đồng… Số đơn vị nợ BHXH do gặp khó khăn trong sản xuất kinh doanh tương đối nhiều, thậm chí nhiều đơn vị hầu như không còn khả năng thanh toán hoặc chỉ hoạt động cầm chừng, nên việc thu hồi tiền nợ đọng tại các đơn vị này rất khó.
|
Kể từ ngày 1/7/2016, Bộ luật Hình sự 2015 có hiệu lực đã quy định tại Điều 216 về tội trốn đóng bảo hiểm cho người lao động. Trách nhiệm hình sự được quy định cho cả cá nhân và pháp nhân khi có các hành vi trốn đóng bảo hiểm với hình phạt tương đối nghiêm khắc. Cụ thể, người nào có nghĩa vụ đóng bảo hiểm mà trốn đóng có thể bị xử phạt với mức cao nhất lên đến 7 năm tù, có thể bị phạt mức cao nhất lên đến 3 tỉ đồng.
|
Thanh tra lao động có chức năng xử phạt đơn vị vi phạm pháp luật lao động, mỗi đơn vị vi phạm chỉ bị phạt hành chính 1 lần trong 1 năm và mỗi lần phạt tối đa không quá 20 triệu đồng cho hành vi chiếm dụng tiền BHXH. Xử phạt hành chính như vậy, rõ ràng không hiệu quả và không có sức răn đe. Theo Chánh Thanh tra Sở Lao động - Thương binh và Xã hội Trần Văn Trung, Thanh tra Lao động đã ra nhiều quyết định xử phạt các đơn vị nợ đọng BHXH hàng trăm triệu đồng, nhưng rất ít DN nộp phạt. Có đợt, ngành chức năng làm căng với 7 DN nợ BHXH với số tiền lớn, thì chỉ có một DN đồng ý trả nợ. Một số đơn vị, DN nợ BHXH bị khởi kiện đã phá sản hoặc ngừng hoạt động, do sản xuất, kinh doanh thua lỗ, không còn khả năng trả nợ. Những trường hợp này rất khó để cơ quan BHXH thu hồi được nợ, kể cả khi đã có quyết định thi hành án.
Vấn đề pháp lý đang được tranh luận, tại sao không truy tố hình sự người đại diện pháp luật của doanh nghiệp chiếm dụng tiền bảo hiểm BHXH. Chỉ cần chiếm đoạt của người khác năm, bảy trăm ngàn đồng là đã bị khởi tố, xử phạt tù. Trong khi đó DN bỏ túi hàng tỉ đồng, trong đó chiếm đoạt riêng của mỗi công nhân 6% tiền lương hằng tháng của họ (trong tổng số 23% tiền lương công nhân mà DN phải trích đóng cho BHXH), gây hậu quả nặng nề cho đời sống vật chất, tinh thần của hàng ngàn công nhân nhưng các cơ quan chức năng lại bó tay. Do tiền BHXH của người lao động bị chiếm dụng, họ sẽ không có sổ BHXH, không được Nhà nước chăm lo khi ốm đau, thai sản, bị tai nạn lao động... Tuy nhiên, tình trạng trốn đóng bảo hiểm có chấm dứt được hay không lại không phải chỉ ở các chế tài được ban hành, mà các hệ thống phối hợp có thực hiện để quyền lợi của người lao động thực sự được đảm bảo…
Ông Nguyễn Xuân Tiếu, Phó Giám đốc BHXH tỉnh cho biết, trước khi khởi tố hình sự doanh nghiệp vì nợ BHXH phải áp dụng tất cả các biện pháp xử phạt hành chính. Có rất nhiều doanh nghiệp cố tình chây ỳ thì biện pháp xử lý mạnh là kiến nghị cơ quan tố tụng xử lý hình sự. Không phải tất cả doanh nghiệp nợ BHXH đều bị khởi tố nhưng chỉ cần xử một vài đơn vị, chủ sử dụng lao động bị xử lý hình sự vì tội nợ BHXH thì sẽ có tác dụng răn đe lớn. Thực tế, có rất nhiều doanh nghiệp sẽ tìm cách đối phó, các ngành liên quan phải xem xét các nguyên nhân nợ, đủ yếu tố cấu thành tội hình sự, phạm tội để kiến nghị xử lý. Tuy nhiên, mỗi khi luật đã có quy định nhưng các cơ quan ban ngành không cương quyết xử lý thì căn bệnh nợ BHXH sẽ nhờn thuốc.
Huế Thu