Cả khóa chúng tôi có đến gần 280 sinh viên. Hồi mới ra trường, các tân bác sĩ Y Huế tản đi khắp nơi từ Bắc chí Nam. Trong 5 – 10 năm đầu, chúng tôi ít có dịp gặp nhau. Phần thì ai cũng phải lo tìm việc làm mưu sinh hay học hành chuyên khoa cao hơn, rồi sau đó là lập gia đình và ổn định cuộc sống. Chỉ có những nhóm bạn thân thiết nhất thì vẫn giữ liên lạc và tranh thủ thăm nhau mỗi khi có thể.
10 năm tiếp theo, đa số đã bắt đầu ổn định công việc và gia đình, mọi người có dịp đi lại nhiều hơn để tham gia các hội thảo chuyên ngành ở khắp nơi nên cũng có nhiều cơ hội gặp gỡ hơn, tuy nhiên cũng chỉ trong cùng chuyên ngành là chính. Trong khóa chúng tôi lúc này đã có nhiều người gọi là thành đạt, có học vị Tiến sĩ hay học hàm Phó Giáo sư. Có những bạn giữ trọng trách trưởng khoa của các BV Trung ương hay giám đốc bệnh viện tỉnh, giám đốc sở y tế dọc các tỉnh miền Trung, còn giám đốc bệnh viện tuyến huyện thì nhiều lắm. Cùng với họ, còn có các bạn vẫn miệt mài làm ở trạm y tế xã ở các tỉnh lẻ hay bệnh xá của ngành Cao su, Bưu điện, Giao thông… Cũng có một số bạn đã bỏ nghề từ lâu, chuyển sang làm trong ngành bảo hiểm hay kinh doanh dược phẩm, thiết bị y tế hoặc chẳng liên quan gì, như kế toán hoặc công nghệ thông tin.
Dù làm gì đi nữa, thế hệ chúng tôi đã nỗ lực trải qua giai đoạn trầm thăng của đất nước. Ngay từ năm thứ 2 của Trường Y, sinh viên lứa chúng tôi bắt đầu những ngày tháng xóa bỏ bao cấp, không còn được cấp gạo hàng tháng nữa. Nhiều bạn của tôi gia đình ở quê chẳng khá giả gì, lo gửi tiền sinh hoạt phí, thuê nhà ở Huế hàng tháng cho con là cả một vấn đề, các bạn bị đói triền miên. Hình ảnh các bác sĩ tương lai gầy gò xanh xao trong chiếc áo blouse trắng rộng thùng thình miệt mài thực tập trong bệnh viện vẫn mãi còn in dấu trong tôi. Mà thời đó ai cũng vậy. Khi chúng tôi ra trường không còn chế độ phân công nhiệm sở nữa, mà ai lo phận nấy, chạy tứ tung cả lên như chuyển động brown trong dung dịch vậy.
Nhưng hồi đó chúng tôi sống vui lắm, nhiệt tình lắm và cũng lãng mạn lắm. Chúng tôi tụ tập đàn hát để tham gia các buổi hội diễn văn nghệ, lập đội bóng đá, bóng chuyền, các chương trình hội trại hàng năm ở Thiên An, Vọng Cảnh và lao động đào kênh dẫn nước ở La Chữ nữa. Sinh viên Y khoa có thể nói là học vất vả nhất và chương trình học cũng dài nhất so với các trường khác. Và tôi nhận thấy, chúng tôi cũng học được nhiều kỹ năng nhất, bao gồm cả kỹ thuật (Y khoa), kỹ năng giao tiếp (với bệnh nhân và y, bác sĩ trong bệnh viện), kỹ năng giải quyết vấn đề (khi nhận và xử lý một ca bệnh), kỹ năng thuyết trình (khi báo cáo giao ban hàng ngày), kỹ năng giúp đỡ người khác, kỹ năng tư vấn, kiềm chế cảm xúc, sự đồng cảm, khả năng phân tích tâm lý... Thật tự hào vì đã trải qua môi trường giàu tính nhân văn như thế.
Hội khóa lần này tôi không muốn về dự bạn ạ. Tôi sợ mất đi những kỷ niệm đẹp một thời sinh viên trong sáng. Tôi sợ phải gặp những vị “quan bác sĩ” đã đánh mất mình để làm giàu, tôi sợ phải thấy những hình ảnh đối lập giữa bác sĩ của bệnh viện lớn, phòng mạch to và đồng nghiệp từ tuyến dưới. Chúng tôi cùng chung một giảng đường, chia nhau ly cà phê đá ở quán Lộng Gió bên bờ sông Hương ngày nào, nay khác nhau nhiều lắm. Dẫu biết đó là quy luật, là phân hóa tự nhiên của cuộc đời, nhưng thú thật không khỏi chạnh lòng.
Tôi sợ phải thấy những bạn của mình bao nhiêu năm không gặp, nay mặt đỏ bụng phệ, bệ vệ nói cười "chém gió". Tôi sợ phải thấy những bạn ngày xưa thường xuyên bỏ học, phải thi lại như cơm bữa, nay lại trịnh trọng khoe khoang bằng cấp. Tôi sợ phải gặp những thần tượng học thuật ngày nào, nay bị vùi dập luôn nói lời bất mãn. Thực ra, tôi chẳng sợ ai cả. Tôi chỉ sợ mất đi những ký ức đẹp đẽ của một thời trai trẻ. Tôi muốn giữ cho riêng mình những hình ảnh ngày xưa ấy, không muốn để thực tế hôm nay phá vỡ những hình bóng của ngày đã qua.
Bạn ạ, chắc là có nhiều bạn khóa chúng tôi không về hội khóa năm nay được, đơn giản vì không thu xếp được thời gian và công việc. Nhưng bạn hãy hiểu rằng có ai đó không về không phải vì thiếu tình cảm bạn bè, mà có thể chính là vì người đó mang quá nhiều tình cảm.
THÁI LÃM