ClockThứ Ba, 09/02/2016 06:35

Còn ai đội nón...

TTH - Một đoàn khách nước ngoài đến Huế đã đề nghị cô hướng dẫn viên đưa đến tham quan nơi làm ra chiếc nón bài thơ mà cô gái Huế này đang đội trên đầu. Cô hướng dẫn viên hết sức bối rối, bởi chiếc nón này cô mua ở chợ Đông Ba, còn là nón của làng nào thì ngay các bà hàng nón cũng không nói chính xác được. Huế có đến hàng chục làng chuyên chằm nón: Tây Hồ, Phủ Cam, Triều Sơn, Hương Cần, Dạ Lê, Nong, Truồi...
Nét thơ xứ Huế. Ảnh: Bảo Minh

Không thể nói rằng nón làng nào đẹp hơn làng nào, bởi làng nào cũng lắm thợ khéo và cũng không thể tránh được thợ vụng; mấu chốt là ở chỗ “đơn đặt hàng”. Nếu là hàng chợ thì thợ tay ngang, tre lá cũng phẩm cấp thấp hơn; còn nếu là hàng đặt thì giao cho thợ giỏi, vật liệu đương nhiên phải là thứ chọn lựa. Bạn cần một chiếc nón bài thơ xứ Huế tuyệt tác ư? Hãy đặt cho các cô thợ một số tiền xứng đáng, họ sẵn sàng bỏ ra mười ngày nửa tháng để nắn nót từng mũi kim, đảm bảo không thể chê chỗ nào được!

Tôi dài dòng như thế là để đính chính một vài ngộ nhận, khi tình cờ gặp phải chiếc nón Phủ Cam đẹp đã quả quyết Huế chỉ có nón Phủ Cam, hoặc vô tình mua nhằm chiếc nón xấu từ làng Hương Cần đã vội lắc đầu “làng nớ mà chằm nón cái chi?”. Xin thưa rằng, “nón Huế” là một chiếc nón do mỗi làng góp vào đó một chiếc vành, một ngọn lá, vài đường kim... qua mấy trăm năm như thế mà dần dà tạo nên.

Nếu có một nghề thủ công nào ở Huế có nhiều người làm nhất thì đó chính là nghề chằm nón. (Chứ không phải là nghề mộc, nghề may đâu nhé!). Bởi vì, đó là nghề của các mệ, các mạ, các dì, các chị, các em và các cháu, không chỉ thế mà còn là nghề của các anh, các em trai. Là nghề của người nghèo ít vốn, nghề của buổi nông nhàn, nghề tranh thủ thời gian lúc nghỉ trưa, nghỉ tối...

Phụ nữ Huế và chiếc nón. Ảnh: Tư liệu

Đến chơi làng nón, bạn sẽ thấy quang cảnh nam - phụ - lão - ấu quây quần bên những khung nón; người “cứng tay” thì chẻ tre, phơi lá, ủi lá, đánh dầu; còn cái việc ngồi tỉ mẩn khâu từng mũi kim lên ngọn lá nón thì phải dành cho người “mềm tay”. Ngay ở các làng chuyên nghề nông thì thế nào cũng có vài chục người đàn bà theo nghề chằm nón. Nón - một mặt hàng tự cung tự cấp của người dân làng từ bao nhiêu đời qua, cũng giống như hạt gạo, củ khoai vậy. Những năm khó khăn “cơm thua gạo kém”, nhiều cô giáo ở các làng quê xứ Huế nhờ nghề chằm nón mà trụ được với bục giảng. Sau giờ lên lớp là về với... nón. Đã có những thầy giáo ở Truồi nhờ khéo tay lại sức vóc đàn ông mà khá lên như là một “hiện tượng”, bằng cái nghề gọi là “chỉ đủ ăn” này...  

Và những năm tháng như thế cũng đã qua, bây giờ nghề chằm nón đã trở về lặng lẽ như là thứ công việc nhẹ nhàng dành cho người phụ nữ xứ Huế. Vâng, cùng với may vá, thêu thùa, việc chằm nón đã tạo cho các cô gái Huế một nét dịu dàng, thuỳ mị khiến các chàng du khách không thể ồn ào trước họ. Rất nhiều lần trò chuyện với chúng tôi, các chị, các em ở làng nón Phủ Cam, Tây Hồ, Dạ Lê... đều cùng một tâm sự, rằng họ rất yêu và rất thích đựơc sống bằng cái nghề truyền thống này, nhưng càng ngày càng trở nên khó quá. “Anh coi bây giờ người ta đội mũ nhiều hay đội nón nhiều? Ai cũng khen nón đẹp nhưng ai cũng thích đội cái mũ cho nó tiện lợi hơn!” - cô Thúy thợ nón Phủ Cam ngậm ngùi nói.

Mà sao các chị, các em bán nón trong chợ Đông Ba cũng toàn là đội mũ?

Và các cô gái Huế bây giờ phần nhiều đều đi xe máy, thì dù có muốn cũng không thể đội nón lá được.

“Nón rất Huế nhưng đời không phải thế

Mặt trời lên từ phía nón em nghiêng”

Bất giác tôi chợt nhớ câu thơ nổi tiếng của Thu Bồn. Hình như thi ca âm nhạc đang ca ngợi vẻ đẹp của chiếc nón bài thơ xứ Huế như là câu chuyện cổ tích của một thời?...

Minh Tự

ĐÁNH GIÁ
Hãy trở thành người đầu tiên đánh giá cho bài viết này!
  Ý kiến bình luận

BẠN CÓ THỂ QUAN TÂM

Gặp chàng trai xứ Huế nhiều lần vô địch giải vật truyền thống

Sinh ra trong một gia đình nông dân ở thị trấn Sịa (Quảng Điền), Lê Phước Long (sinh năm 1996) mê bộ môn vật ngay từ lúc nhỏ. Chính thức bước lên sới vật để thi đấu năm 16 tuổi, đến nay Long đã đạt được những thành tích đáng kể với bộ môn thể thao truyền thống này.

Gặp chàng trai xứ Huế nhiều lần vô địch giải vật truyền thống
Hẹn với xứ mưa

Cơn mưa đêm qua vừa ngớt, phố thở nhẹ thênh trong làn gió dịu mát. Những con đường long não thoảng mùi nhựa cây với đám lá lục già hớn hở. Phố đã chuyển mùa.

Hẹn với xứ mưa
Ngon mắt 6 món ăn dân dã xứ Huế

Đây là 6 trong 121 món ẩm thực Việt Nam vừa được Hiệp hội Văn hóa Ẩm thực Việt Nam (VCCA) vinh danh các món ăn tiêu biểu nước nhà giai đoạn I trong Đề án “Xây dựng và phát triển Văn hóa ẩm thực Việt Nam thành thương hiệu quốc gia”. Cả 6 món, gồm: Bún bò Huế, chè bột lọc bọc heo quay, cơm hến, bánh lọc, vả trộn hoa màu chay và cơm hấp lá sen chay đều gần gũi với vườn tược, ruộng đồng của xứ sở.

Ngon mắt 6 món ăn dân dã xứ Huế
Thanh tao chè hạt sen xứ Huế

Du khách đến thăm Huế mỗi mùa hạ, sẽ thấy những đóa sen thơm tỏa ngát hồ Tịnh Tâm, trông xa xa như cánh bướm trắng yểu điệu trước gió.

Thanh tao chè hạt sen xứ Huế
Return to top