Bằng đường lối đúng đắn, Đảng đã lãnh đạo Nhân dân làm nên cuộc Cách mạng Tháng 8 năm 1945, đưa người dân thoát khỏi ách nô lệ, đất nước bước vào một kỷ nguyên mới, kỷ nguyên độc lập tự do, do nhân dân làm chủ. Giành được độc lập, khai sinh ra nước Việt Nam dân chủ cộng hòa, Đảng tiếp tục sát cánh cùng nhân dân, giương cao cùng lúc 2 ngọn cờ “độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội”, đánh đuổi thực dân Pháp và đế quốc Mỹ, thu non sông về một mối.
Sau khi đất nước hoàn toàn giải phóng, đối mặt với nhiều khó khăn thách thức, vừa khắc phục hậu quả chiến tranh, khôi phục kinh tế, vừa giữ vững nền độc lập và toàn vẹn lãnh thổ. Trong bước đi đó, có lúc chủ quan, duy ý chí, nóng vội trong cơ cấu sản xuất, cải tạo XHCN và cơ chế quản lý kinh tế. Đảng đã kịp thời nhận ra khuyết điểm, dũng cảm nhìn thẳng vào sự thật và đã tiến hành đổi mới. Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ VI của Đảng đã nghiêm khắc chỉ ra tính chất nghiêm trọng của cuộc khủng hoảng KT-XH trong thời gian qua; đồng thời, xác định phương hướng, mục tiêu phát triển KT-XH giai đoạn 1986-1990; cụ thể hóa những vấn đề KT và XH lớn; trước hết là ba chương trình: Lương thực-thực phẩm, hàng tiêu dùng và hàng xuất khẩu. Đại hội VI của Đảng đánh dấu một bước ngoặt trong sự nghiệp quá độ lên CNXH ở nước ta, đã tìm ra lối thoát cho cuộc khủng hoảng KT-XH, đặt nền tảng cho việc tìm ra con đường thích hợp đi lên CNXH ở Việt Nam.
Từ Đại hội VI đến nay, đất nước đã đạt được nhiều thành tựu to lớn về KT-XH, đời sống vật chất, tinh thần của người dân không ngừng được cải thiện; uy tín Việt Nam trên thế giới được nâng cao. Tuy nhiên, trong công cuộc đổi mới, tình trạng suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống của một bộ phận cán bộ, đảng viên; đã nảy sinh ra nhiều tệ nạn đáng lo ngại như tham nhũng, tiêu cực, lợi ích nhóm... Nghị quyết Trung ương 4 khóa XI coi đây là “vấn đề cấp bách”, cần tập trung giải quyết. Sau 3 năm triển khai, đã có 54 ngàn đảng viên bị xử lý kỷ luật. Đây là cuộc chiến mới, nhằm xây dựng Đảng ta thật sự là đảng cách mạng chân chính, ngày càng trong sạch, vững mạnh, không ngừng nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của Đảng, củng cố niềm tin trong Đảng và nhân dân, động viên toàn Đảng, toàn dân, toàn quân thực hiện thắng lợi các chủ trương, nghị quyết của Đảng; xây dựng đất nước ngày một giàu mạnh.