Đánh mất niềm tin

Trước đây, chúng ta chỉ thường nghe/nói về những cái “miệng dẻo” để thuyết phục khách hàng. Độ thành công, do vậy cùng tùy thuộc vào khả năng thuyết phục của người bán. Nhưng cho đến bây giờ, khả năng dẻo miệng có lẽ đã được xếp vào hàng thứ, thay vào đó là những chiêu trò, mánh khóe để bằng mọi cách, mọi giá bán được hàng cho khách. Điều này hiện chi phối ở rất nhiều lĩnh vực, mặt hàng... nhưng điều nguy hiểm nhất là nó hiện hữu trong những sản phẩm liên quan đến sức khỏe của con người, từ các mặt hàng gia dụng, hương liệu đến thực phẩm hàng ngày. Khó mà điểm hết tên của những chiêu trò này trong cuộc sống, chẳng hạn như giả nhãn hiệu nước ngoài trên các sản phẩm sữa, thực phẩm chức năng; dùng hóa chất để tạo mùi thơm vào hương thắp, bằng việc trộn các hóa chất phụ gia vào thực phẩm ăn ngay đến các vấn đề đang được báo động về việc kích heo siêu nạc, thịt heo ngâm hóa chất giả làm thịt bò, dư lượng thuốc kháng sinh trên tôm...và tất cả những chiêu trò này đều mang đến ẩn họa khó lường về sức khỏe cho người tiêu dùng.

Nhưng điều mà chúng tôi muốn đưa ra ở đây lại là một vấn đề khác hẳn. Đó là sự mất mát và một khoảng trống của sự nghi ngờ đã luôn dấy lên giữa con người với con người. Giữa ngồn ngộn những thông tin luôn được cập nhật về sự ô nhiễm môi trường, về thực phẩm bẩn và những tác họa được gieo rắc bởi chính con người – xin được nhớ là không hề có sự vô cảm ở đây khi hầu hết đều biết việc mình làm là không phải, nhưng mục tiêu lợi nhuận trước mắt đã chi phối nhận thức – có thể nhận thấy sự dịch chuyển. Thay vì sính nhãn mác, hàng hiệu, người tiêu dùng đã hướng đến việc tìm kiếm các sản phẩm an toàn và thân thiện hơn. Cũng chính ở đây, ngày mỗi nhiều hơn, do hiểu biết chưa đến nơi đến chốn, do công tác truyền thông chưa tốt; do sản phẩm sạch chưa tiêu thụ được như mong muốn, do thật giả lẫn lộn, do có sự gian dối giữa cái an toàn và cái không an toàn, do người làm dối trà trộn sản phẩm của mình vào hàng hóa của người làm thật... đã dẫn đến những khái niệm bị đánh tráo một cách cố ý, theo cách làm thế nào để nó trông có vẻ thật hơn, mộc hơn như làm thế nào để rau trông giống như bị sâu ăn; (chứng tỏ không phun thuốc) trước khi mang ra thị trường đã trở thành cú sốc bật lại người tiêu dùng.

Cho đến bây giờ, dường như vẫn chưa thấy giới hạn nào của những âu lo. Trước khi Bộ Nông nghiệp và phát triển nông thôn công bố 69 địa chỉ cung cấp sản phẩm nông sản đã được xác nhận kiểm soát an toàn thực phẩm trên cả nước, nhiều tỉnh, thành phố cũng đã tổ chức các điểm bán thực phẩm sạch. Tuy nhiên, mạng lưới cửa hàng bán rau sạch, hay rộng hơn là lương thực, thực phẩm sạch vẫn còn ít ỏi so với số đông. Nhiều hơn, vẫn là những giải pháp mang tính tự thân và tự phát.

Tác động ngược, hệ lụy dây chuyền hẳn là không nhỏ khi thiếu niềm tin lẫn nhau. Nhưng làm sao để khỏi nghi ngại, làm sao để hạn chế được những chiêu trò, mánh khóe... lại vẫn là điều khó trả lời. Có lẽ, chúng ta vẫn phải sống chung và trả giá vì điều đó, một khi điều đã mất vẫn chưa được khỏa lấp bằng chính nhận thức và hành động từ mỗi người đến mọi người.

MINH HÀ