Khiếu nại, tố cáo là một trong những quyền cơ bản của công dân, thể hiện quyền làm chủ của Nhân dân. Ngay từ khi mới giành được độc lập, Đảng, Chính phủ đã khẳng định quyền làm chủ của Nhân dân, quan tâm đến việc kiểm soát hoạt động của bộ máy Nhà nước, việc giải quyết khiếu kiện của dân, chống phiền hà, nhũng nhiễu dân. Sinh thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã nói: “Đồng bào có oan ức mới khiếu nại hoặc vì chưa hiểu rõ chính sách của Đảng và Chính phủ mà khiếu nại. Ta phải giải quyết nhanh, tốt thì đồng bào thấy rõ Đảng và Chính phủ quan tâm lo lắng đến quyền lợi của họ, do đó mối quan hệ giữa Nhân dân với Đảng và Chính phủ càng được củng cố hơn…”.
Trong quá trình lãnh đạo, điều hành đất nước, công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo luôn được Đảng, Nhà nước và Chính phủ quan tâm; thể hiện trong Hiến pháp, pháp luật và các chỉ thị, nghị quyết của Bộ Chính trị, Quốc hội, Chính phủ… Qua đó, trách nhiệm lãnh đạo, chỉ đạo và tổ chức thực hiện công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo từng bước mang lại hiệu quả. Giai đoạn từ năm 2012- 2015, có hơn 1,5 triệu người khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh; các ngành, địa phương đã tiếp nhận, xử lý hơn 300 nghìn đơn khiếu nại, tố cáo, giảm gần 55% so với giai đoạn năm 2008-2011…
Bên cạnh những kết quả đạt được, công tác tiếp công dân, khiếu nại tố cáo vẫn còn nhiều tồn đọng lớn; trong đó, tình trạng khiếu nại đông người tăng 32%, chủ yếu liên quan đến đất đai, nhà ở. Một vấn đề không nhỏ là tình trạng đơn thư nặc danh, chủ yếu tố cáo cán bộ lãnh đạo địa phương, cơ quan liên quan đến trách nhiệm với dân, với CBCNV trong cơ quan cũng như những hành vi sai trái về đạo đức, lối sống. Đây là vấn đề âm ỉ, rất cần sự quan tâm.
Con số hơn 1,5 triệu người dân khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh trong giai đoạn từ năm 2012- 2015 nhưng các ngành, địa phương mới tiếp nhận, xử lý hơn 300 nghìn đơn đồng nghĩa với sự tồn đọng còn khá lớn. Đây là một trong những nguyên nhân khiến tình trạng khiếu nại vượt cấp xảy ra, gây ảnh hưởng đến tình hình an ninh chính trị và trật tự an toàn xã hội. Cần nâng cao hơn nữa vai trò lãnh, chỉ đạo của cấp ủy, chính quyền cơ sở trong công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo. Cán bộ tiếp dân phải có đạo đức, trình độ, năng lực để có thể giải thích, giải quyết kịp thời những trường hợp do người dân chưa hiểu rõ về chủ trương của Đảng và chính sách, pháp luật của Nhà nước mà khiếu nại. Đặc biệt, phải đặt mình vào cương vị của người dân để giải quyết một cách thấu tình, đạt lý như tinh thần chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ.
Đặng Thành