Ngặt nghèo
Tai ương bất ngờ ập đến đối anh Nguyễn Văn Thịnh ở TP Huế khi anh bị ngã từ trên cao khi đang lợp lại mái nhà. Anh Thịnh lập tức được đưa vào cấp cứu tại Bệnh viện T.W Huế. Bác sĩ chẩn đoán, phần chân vỡ nát, các khớp xương và đĩa đệm đều bị chùn và rạn nứt. Người nhà phát hoảng khi anh không có thẻ BHYT. Nội, ngoại hai bên góp lại trong chiều hôm ấy cũng chỉ được vài triệu trong khi chi phí cho ca phẫu thuật, điều trị ban đầu lên đến 30 triệu đồng. Số tiền này quá lớn đối với gia đình anh, do vợ đau ốm triền miền, con cái lại đang tuổi ăn, tuổi học. Ca mổ chậm lại, vợ anh phải gõ cửa các nhà từ thiện, xin hỗ trợ để có tiền đóng viện phí. Vợ anh tiếc rẻ: “Khi người ta vào tận nhà hỏi có mua thẻ BHYT không? Thấy mấy khi chồng đau ốm nên tui chỉ mua mỗi một cái thẻ BHYT cho mình”.
 |
|
Khám chữa bệnh kỹ thuật cao tại Bệnh viện TW Huế
|
Đứng một lát ở quầy thanh toán viện phí ở Bệnh viện T.W Huế, chúng tôi bắt gặp nhiều hoàn cảnh trớ trêu, thương tâm khi người bệnh không có thẻ BHYT. Trong bối cảnh giá viện phí tăng, chi phí khám chữa bệnh tăng, áp lực về viện phí càng đè lên vai người bệnh chưa có thẻ BHYT. Họ có nguy cơ trở thành “con nợ” khi mắc bệnh, nhất là bệnh hiểm nghèo. Anh Nguyễn Văn Mạnh (Phú Vang) kể rằng, cảm giác đầu tiên khi anh nghe bác sĩ thông báo bị mắc bệnh ung thư hạch cổ và phải điều trị hoá chất và thuốc đắt tiền trong thời gian dài mới có khả năng khỏi khiến anh dường như tuyệt vọng. Chỉ vì chủ quan, ỷ lại khi cho rằng mình đang ở độ tuổi lao động, không dễ gì đau ốm nên bỏ qua việc mua thẻ BHYT. Thế nên, khi xảy ra biến cố, vợ anh không kham nổi, nên đã bế con vào Nam. Đã gần 1 năm, anh Mạnh phải sống vật vờ không có tiền đóng tạm ứng nên đành nhịn thuốc, bỏ lượt điều trị.
Ông Trương Công Khả, Trưởng phòng thu BHXH tỉnh cho hay: Với những bệnh nhân ung thư, bệnh mãn tính như suy thận phải chạy thận... nếu không có thẻ BHYT sẽ khó kham nổi chi phí điều trị. Bởi lẽ, người có thẻ BHYT sẽ được đảm bảo điều trị, nhất là những người bệnh có thời gian tham gia BHYT 5 năm liên tục trở lên và có số tiền cùng chi trả chi phí KCB trong năm lớn hơn 6 tháng lương cơ sở. Đặc biệt, theo luật BHYT mới, người cận nghèo sẽ được thanh toán đến 95% viện phí thay vì chỉ 80% so với các năm trước.
Còn chủ quan, ỷ lại
 |
|
Bảo hiểm xã hội tặng thẻ BHYT cho hộ cận nghèo
|
Theo Sở Lao động TB&XH, qua khảo sát hàng năm, tỷ lệ hộ nghèo tăng lên đều có yếu tố bệnh tật, ốm đau do không mua thẻ BHYT. Toàn tỉnh có trên 62.630 người cận nghèo, trong đó, vẫn còn 6.700 người cận nghèo không mua thẻ BHYT. Thực ra, người cận nghèo có một cái thẻ BHYT không quá khó, quá đắt, thậm chí nằm trong tầm tay. Mệnh giá thẻ BHYT năm nay là 621.000 đồng nhưng những hộ cận nghèo sẽ được Nhà nước hỗ trợ 70%, ngân sách tỉnh hỗ trợ 15% và Dự án hỗ trợ y tế các tỉnh Bắc Trung Bộ hỗ trợ từ 5% đến 10%. Như vậy, với mức hỗ trợ từ 90% đến 95% mệnh giá thẻ BHYT, người thuộc diện hộ cận nghèo chỉ cần bỏ ra 31.000 (nếu mua cả hộ gia đình) và 62.100 đồng nếu mua từng người là có thẻ BHYT với thời hạn sử dụng 1 năm.
Lý giải trường hợp người cận nghèo không tham gia BHYT, nhiều người cho rằng, ranh giới giữa người thuộc hộ cận nghèo và người nghèo cũng rất gần nên không ít người có tâm lý trông chờ vào chính sách của Nhà nước. Thậm chí, họ muốn được xét là đối tượng nghèo để cấp miễn phí thẻ BHYT. Chị Nguyễn Thị Minh, đại lý BHXH tại TP Huế cho biết: Vận động đối tượng cận nghèo mua thẻ BHYT là rất khó khăn. Nhiều người đi làm ăn xa nên đến nhiều lần cũng không gặp được. Nhiều gia đình đông người nên khi chúng tôi đến, nói kiểu gì cũng chỉ mua 1 đến 2 thẻ BHYT cho người đang bị bệnh trong nhà.
Vẫn còn hơn 10% người cận nghèo chưa tham gia BHYT do nhiều nguyên nhân. Không chỉ riêng ý thức của người dân mà ngay cả một số chính quyền chưa thực sự vận động, tuyên truyền hộ cận nghèo tham gia BHYT. Hơn nữa, phí hoa hồng cho các đại lý rất thấp, từ 1.200 đồng đến 2.400 đồng/ người, không đủ chi phí đi lại nên họ chưa tích cực đến từng nhà vận động người dân như trước đây. Người nghèo và cận nghèo chủ yếu khám chữa bệnh ở tuyến y tế cơ sở. Trong khi đó, một vài cơ sở khám chữa bệnh, có nơi chưa tận tình, chu đáo.
Bà Chế Thị Bích Thủy, Điều phối viên Dự án Hỗ trợ y tế các tỉnh Bắc Trung Bộ cho biết: “Để đạt mục tiêu có 98% người cận nghèo tham gia BHYT vào năm 2016, chúng tôi sẽ tuyên truyền trực tiếp đến 21 xã, phường có số người cận nghèo chưa tham gia. Ngoài ra, dự án sẽ in ấn tờ rơi phát tận tay người cận nghèo; làm áp phích để dán nơi công cộng ở các xã, phường, vận động các đại lý, cộng tác viên BHYT tích cực tuyên truyền, làm tốt công tác thu nộp BHYT cho người cận nghèo trong tháng 12/2015.
Việc vận động người cận nghèo mua BHYT cần sự đồng lòng của các cơ quan liên ngành, phát huy vai trò của hệ thống chính trị để tất cả đối tượng trong hộ cận nghèo cùng tham gia BHYT. Có như vậy, công tác an sinh xã hội, giảm tỷ lệ hộ nghèo qua từng năm mới thực sự bền vững.