 |
|
Tìm hiểu về các chế độ chính sách BHXH tại sàn giao dịch việc làm
|
Nợ hàng tỷ đồng
Theo luật BHXH, đối tượng bắt buộc tham gia bảo hiểm, hàng tháng phải nộp BHXH đúng quy định. Cán bộ, công chức đã được trích lương thì đơn vị phải nộp kịp thời. Do đó, nếu có nợ là do đơn vị không nộp, chứ người lao động đã thực hiện đầy đủ nghĩa vụ. Tuy nhiên, có trường hợp, một số đơn vị do không nắm rõ quy định đóng BHXH theo từng tháng nên đến hết quý mới tiến hành làm các thủ tục chuyển tiền dẫn đến việc nộp chậm BHXH.
Theo thống kê của BHXH tỉnh, những tháng đầu năm 2015 có đến 250 đơn vị hành chính sự nghiệp nợ BHXH lên đến 26 tỷ đồng, sang quý II, III, số đơn vị nợ có chiều hướng giảm. Tính đến cuối tháng 7 có khoảng 70 đơn vị nợ trên 7,5 tỷ đồng. Tuy nhiên, có đơn vị trả được 2, 3 tháng rồi nợ lại. Cơ quan trung ương đóng trên địa bàn cũng nợ, đơn vị cấp tỉnh, các hội đoàn thể, UBND các xã, phường và trường học “đua nhau’’ nợ BHXH. Có cơ quan nợ vài triệu đồng nhưng cũng có đơn vị với hàng ngàn lao động thì số tiền đó lên đến tiền tỷ, dù chỉ nợ BHXH trong vòng 2 tháng.
Biêt chắc chắn một đơn vị hành chính cấp tỉnh có nợ BHXH trong nhiều tháng liền theo kiểu “nợ gối đầu”, chúng tôi hỏi người đứng đầu cơ quan: đơn vị anh có nộp BHXH đầy đủ cho cán bộ không?. Anh nói như đinh đóng cột, tiền ngân sách không đóng đủ sao được. Chuyện này không có chi để bàn, kế toán sẽ lo chuyển cho bảo hiểm xã hội hàng tháng đúng quy định. Đến khi chúng tôi đưa ra bảng danh sách có tên đơn vị đang nợ BHXH 2 tháng gần nhất thì anh mới tá hoả. Gọi kế toàn lên hỏi thì anh ta ấp úng giải thích loanh quanh, nhưng quy cho cùng do nhiều việc nên… quên (?!)
Lý giải việc khối hành chính nợ BHXH, theo quy định, sau 30 ngày, nếu đơn vị không đóng BHXH cho người lao động thì xem như nợ BHXH. Từ ngày 31 trở lên, sẽ bị tính lãi (6,8%) theo lãi suất đầu tư của quỹ BHXH. Chính quy định mức lãi suất chậm đóng thấp hơn mức lãi vay ngân hàng nên một số đơn vị hành chính sự nghiệp cố tình nợ BHXH chấp nhận phạt để chiếm dụng quỹ. Vậy tiền không đóng BHXH đi đâu? Các đơn vị đã sử dụng tiền vào mục đích gì? Đại diện một số ngành liên quan cho rằng, do chưa có những đợt thanh kiểm tra liên ngành về đóng BHXH ở khối hành chính sự nghiệp nên cũng không nắm được số tiền chậm đóng BHXH các đơn vị sử dụng vào mục đích gì? Ông Hồ Ngọc Sinh, Phó Trưởng phòng Lao động tiền lương thuộc Sở Lao động TB&XH cho biết: Qua những đợt kiểm tra về tiền lương, chúng tôi phát hiện có một số đơn vị sự nghiệp sử dụng tiền đóng BHXH để trả lương cho lao động hợp đồng của cơ quan”.
Đưa tiêu chí thực hiện BHXH vào xếp loại thi đua
Vẫn biết đơn vị hành chính nợ BHXH thuộc dạng dễ đòi, tuy nhiên, cũng giống các doanh nghiệp, mỗi khi chưa đóng đủ các khoản bảo hiểm cho người lao động thì những người về hưu, hay nghỉ các chế độ ốm đau thai sản của đơn vị sẽ bị kéo dài. Đã có không ít cán bộ, công chức ở đơn vị hành chính sự nghiệp than phiền, sau khi sinh con, gần đi làm trở lại họ mới nhận chế độ thai sản. Theo quy định của BHXH, khi các đơn vị gửi đầy đủ thủ tục thì sẽ giải quyết chế độ ngay, không có tình trạng để lâu như vậy, trừ trường hợp đơn vị nợ BHXH.
Để khắc phục bất cập này, Thanh tra Lao động đã xây dựng quy chế phối hợp, kiểm tra liên ngành. Chẳng hạn, chuyển danh sách các đơn vị nợ BHXH đến Kho bạc để nhờ can thiệp. Các tổ chức Đảng, chính quyền đưa tiêu chí thực hiện chính sách BHXH, BHYT vào công tác đánh giá, xếp loại thi đua cuối năm của. Mới đây, Ban Thi đua khen thưởng yêu cầu BHXH thành phố kiểm tra các doanh nghiệp đang được đề nghị khen thưởng có nợ BHXH hay không ? Kết quả, 2/3 trong số đơn vị đang được đề nghị khen thưởng chưa hoàn thành việc đóng BHXH cho người lao động. Ông Trương Công Khả, Trưởng phòng thu BHXH tỉnh cho biết: Khi có quá nhiều đơn vị hành chính nợ BHXH, ngành chức năng đã có công văn gửi lãnh đạo thông báo tình hình nợ BHXH. Bảo hiểm xã hội nhắn tin, gọi điện thoại trực tiếp đến lãnh đạo các đơn vị. Ngay sau đó, đồng loạt các đơn vị thanh toán ngay số tiền nợ.
Mới đây, BHXH tỉnh ký quy chế phối hợp với các ngân hàng đề nghị trích tiền từ tài khoản tiền gửi của các đơn vị để nộp tiền BHXH chưa đóng, chậm đóng và tiền lãi phát sinh. Trong số hàng trăm đơn vị đăng ký tại các ngân hàng, có khoảng 30% cơ quan Nhà nước nên việc thu hồi nợ sẽ dễ dàng hơn. Thiết nghĩ, cán bộ công chức ở khối hành chính nên biết thông tin về quyền lợi của mình có được đảm bảo hay không khi có thể vào trang web của BHXH tỉnh để tra cứu danh sách các đơn vị nợ BHXH hàng tháng.
Tại buổi làm việc với cơ quan BHXH tỉnh, ông Nguyễn Dung, Phó Chủ tịch UBND tỉnh cho rằng, đơn vị sự nghiệp nợ BHXH là không thể chấp nhận được. Tất cả các khoản chi bắt buộc đều được phân bổ đúng chỉ tiêu và kịp thời nên không lý gì các đơn vị này lại nợ BHXH. Ông yêu cầu, Sở Tài chính, Kho bạc Nhà nước và BHXH tỉnh phối hợp để thu hồi nợ. UBND tỉnh đã chỉ đạo đưa vào chỉ tiêu thi đua xếp hạng, nếu cần sẽ có những hình thức kỷ luật đối với các đơn vị nợ BHXH.