Phát biểu tại buổi lễ, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam cho rằng, có những thời điểm, do sức ép của bệnh tật nên từ việc điều trị đến chính sách, kinh phí dành cho khám chữa bệnh được tập trung nhiều hơn cho các bệnh viện, dù ai cùng biết tầm quan trọng của y tế dự phòng, y tế cơ sở.
Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam yêu cầu lãnh đạo Bộ Y tế phải phân tích rõ thuận lợi, bất cập của y tế dự phòng hiện nay
“Từ năm 2008, Quốc hội đã có nghị quyết yêu cầu phải dành 30% chi ngân sách y tế cho dự phòng nhưng hầu như tất cả các địa phương chỉ dành tỷ lệ 20-25% cho công tác này. Một thực tế khác là hiện nay 70% gánh nặng điều trị đến từ các bệnh không truyền nhiễm liên quan đến tim mạch, tiểu đường… nhưng mới chỉ có 12% kinh phí y tế dự phòng dành cho các nhóm bệnh này, còn phần lớn dành cho những bệnh lây nhiễm”, Phó Thủ tướng nêu vấn đề và cho rằng cần phải nhìn nhận thẳng thắn vào những bất cập của y tế dự phòng hiện nay.
Phó Thủ tướng đặt câu hỏi: “Phải chăng ngân sách Trung ương và nguồn lực nhà nước nên tập trung cho dự phòng còn lĩnh vực điều trị, khám chữa bệnh cần huy động tối đa các nguồn lực khác, từ đó xem xét việc phát triển, sử dụng kinh phí của bảo hiểm y tế dành cho y tế dự phòng”.
Nhắc đến quyết định mới ban hành của Thủ tướng Chính phủ về đổi mới hệ thống y tế cơ sở với trên 14.000 trạm y tế xã, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam trăn trở: Có một tỷ lệ rất lớn các trạm y tế cơ sở không được khai thác đúng, hết năng lực.
“Cái đó có một phần rất lớn từ cơ chế. Điển hình việc tổ chức cứng nhắc theo cấp hành chính khiến nhiều nơi ở vùng sâu, vùng xa người dân phải đi cả ngày đường mới đến được trạm y tế xã. Còn ở đồng bằng, trạm y tế xã được xây dựng khang trang dù người dân có thể đi thẳng đến bệnh viện trong thời gian ngắn, thậm chí chỉ 10-15 phút”, Phó Thủ tướng nói và đề nghị ngành y tế phải dũng cảm nhìn nhận thực tế nhằm đề ra những giải pháp đổi mới thực sự tâm huyết.
Cụ thể, ngành y tế phải rà soát lại toàn bộ từ hệ thống tổ chức y tế dự phòng so với các nước khác, từ hoạt động thường quy đến cách thức vận hành, kết nối mạng lưới các trung tâm kiểm soát dịch bệnh. Cần nhận thức đúng, đầy đủ vai trò quan trọng của đội ngũ nhân lực làm y tế dự phòng đúng với nghĩa là “cái gốc” của y tế từ quá trình đào tạo đến chế độ đãi ngộ, sử dụng nguồn lực. Đổi mới đồng bộ, toàn diện nhằm sử dụng tốt nhất hệ thống cơ sở vật chất và đội ngũ nhân lực của cả dự phòng, điều trị ở cơ sở công lập và ngoài công lập.
Nhân dịp này, thay mặt lãnh đạo Đảng, Nhà nước Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam đã trao tặng Huân chương Độc lập hạng Nhì cho Cục Y tế dự phòng.
Theo VPCP