Nạn chèo kéo khách tại bến thuyền vào Điện Hòn Chén
“Chặt” được là chặt
Cuối năm, nhiều doanh nghiệp du lịch có dịp họp mặt và các mảng màu sáng nổi lên, báo hiệu một năm 2017 thuận lợi hơn. Năm qua, tiếng nói giữa doanh nghiệp và cơ quan quản lý đã gần nhau hơn, nhưng vẫn còn đó những mảng tối cần tiếp tục khắc phục trong năm mới.
Bà Nguyễn Lan Vi, Giám đốc VKSTAR kể, trung tuần tháng 10/2016, bà dẫn một số người bạn từ TP. Hồ Chí Minh ra Huế chơi. Dừng chân ở một quầy tạp hóa trên đường Nguyễn Công Trứ mua một số vật dụng. Cũng một mặt hàng, người mới mua xong chủ quán chỉ lấy 23.000 đồng, nhưng với đoàn khách lại lấy 35.000 đồng. Thắc mắc sao lại có sự chệnh lệch như vậy, chủ quán ậm ợ bảo, cái đó ở đây bán giá đó. Vì số tiền không lớn lắm nên cả đoàn trả tiền và rời đi.
Ông Nguyễn Đình Ân, Giám đốc Doanh nghiệp Huế Của Ta cho biết, vừa rồi ông dẫn một số người bạn đến ăn sáng tại quán bún nổi tiếng chuyên phục vụ khách du lịch trên đường Lý Thường Kiệt. Ăn xong, chủ quán tính mỗi tô 35.000 đồng. Quái lạ, thường ngày ăn vẫn 25.000 đồng, sao nay cao hơn. Hỏi bún tăng giá rồi à, chủ quán vẫn bảo như mọi hôm. Ông Ân nói với chủ quán sao tính tiền thêm, chủ quán lúng túng bảo thấy mấy anh khách xa đến nên làm tô bún nhiều hơn. Tôi là người làm du lịch ở Huế, chuyên đưa khách đến đây, thường ngày đưa không biết bao nhiêu khách đến. Từ nay về sau, tôi sẽ không bao giờ đưa khách hay giới thiệu bạn bè đến đây nữa. Làm du lịch mà ăn xổi như thế không thể chấp nhận được.
Gần đây hơn, ông Ân thêm một lần nữa đưa bạn ở phương xa đến Huế chơi. Hôm đó, Huế có nắng ấm giữa mùa đông mưa lạnh. Buổi tối, cả đoàn dạo phố đi bộ Nguyễn Đình Chiểu, trên đường trở về khách sạn, dừng chân lại một quán chè dưới chân cầu Trường Tiền. Mấy anh bạn ở xa đến, thấy chè Huế sao cứ nhiều món, tò mò đến hỏi nguyên liệu và cách thức nấu chè và vì sao lại có các tên như thế. Bà chủ tỏ ra bực dọc và khó chịu . Mấy anh bạn “nổi chướng” không hài lòng với cung cách phục vụ của bà chủ, đòi bỏ đi. Ở Huế một thời gian đủ dài để biết nhiều người Huế chưa có ý thức phục vụ khách du lịch. Ông Ân năn nỉ, giờ đi quán khác xa lắm, thôi ăn ở đây cũng được. Nghe lời bạn, mấy anh bạn cũng ngồi xuống ghế. Đã không ít lần ăn chè ở đây, biết giá mồn một 10.000 đồng/ly, vậy mà hôm đó bà chủ tăng giá mỗi ly thêm 5.000 đồng. Không muốn đôi co, sợ bạn thêm ấn tượng không tốt về Huế, ông Ân trả tiền và về khách sạn. May mà được lại niềm vui là các bạn ai cũng khen chè Huế ngon quá.
Những hình ảnh chèo kéo khách làm xấu môi trường du lịch Huế
Quyết tâm sẽ làm được
Ở Quảng Nam, giá dịch vụ xích lô đắt gấp 3 - 5 lần so với Huế. Những người làm du lịch cho biết, tất cả lái xe xích lô ở đây phải tham gia vào một hội nghề nghiệp và tuân theo những tiêu chuẩn nghiêm ngặt của hội đề ra. Quá trình kiểm định, sàng lọc các “bác tài” diễn ra hằng năm. Nếu ai không đảm bảo các tiêu chí, phải chấp nhận rời khỏi hội. Mỗi xích lô sau khi chở khách, phải trích phần trăm kinh phí để duy trì hoạt động hội, may đồng phục, sửa chữa, nâng cấp xe để có chất lượng hơn. Còn ở Huế, các quy chuẩn hầu như không có. Có tiêu chí xích lô "5 không, 5 tốt", nhưng làm chưa đến nơi. Một đoàn xe cùng đi mà trang phục lộn xộn và đủ màu, thể hiện sự thiếu chuyên nghiệp. Đó là chưa tính đến chuyện xe đi chở hàng, khi rãnh cũng dùng để chở khách. Giá dịch vụ xích lô của Huế thấp là vì thế. Ở những nơi khác, làm nghề xích lô du lịch trở nên giàu có, còn ở Huế dư chút ít đã là vui mừng.
Trở lại các quán ăn chuyên tăng giá đối với khách du lịch, ông Nguyễn Đình Ân cho hay, du khách rất e ngại khi bước vào một quán ăn mà chưa biết giá món ăn đó bao nhiêu. Với khách du lịch, làm gì cũng trả giá trước thật bất tiện. Có một bảng giá, niêm yết giá bán công khai là giải pháp hiệu quả. Việc quy định thì chỉ có cơ quan chức năng mới đủ thẩm quyền, còn các bảng giá đó doanh nghiệp sẵn sàng hỗ trợ. “Riêng doanh nghiệp, chúng tôi sẵn sàng hỗ trợ kinh phí”, ông Nguyễn Đình Ân khẳng định.
Lâu nay, vướng mắt lớn nhất là sự phối hợp giữa các bên chưa hiệu quả. Ông Phan Thanh Hải, Giám đốc Trung tâm Bảo tồn Di tích Cố đô Huế cho biết, nếu tình trạng chèo kéo, ảnh hưởng môi trường du lịch diễn ra bên trong các điểm du lịch thì bảo vệ của trung tâm mới có quyền xử lý. Còn tình trạng diễn ra bên ngoài các di tích bảo vệ không có thẩm quyền, càng không có chức năng xử phạt. Đối với tình trạng làm xấu môi trường du lịch, phải có hình thức xử phạt mới đủ sức răng đe, nếu không sẽ vẫn tái diễn. Để làm tốt môi trường du lịch, Sở Du lịch sẽ không đủ sức vì bộ phận thanh tra chỉ có hai người; trong khi đó, ở các điểm du lịch, bộ phận quản lý chỉ có chức năng quan lý ở điểm đó. Chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Văn Cao đã giao trách nhiệm cụ thể cho từng địa phương có các điểm du lịch. Riêng UBND TP. Huế, phải phối hợp với lực lượng Công an, liên ngành, tăng cường thanh kiểm tra, đảm bảo môi trường tốt hơn trong năm 2017.
Mấy hôm nay đi làm, cố tình vòng qua các khách sạn ở phía nam cầu Trường Tiền. Tình trạng chèo kéo khách, cò mồi ở trước khách sạn hầu như không còn. Hỏi ra mới biết thời gian qua, Sở Du lịch phối hợp với Công an đã ra quân nhiều đợt nên tình trạng này giảm hẳn. Mới hay, nếu có sự quyết tâm chắc chắn sẽ làm được.
Đức Quang