Bèo tây phát triển mạnh dọc phá Tam Giang (Quảng Thái). Ảnh: Hoàng Loan
Tuy nhiên, nếu không giải quyết triệt để, bèo sẽ là một vấn nạn khi nó tiếp tục sinh sôi, nảy nở và ảnh hưởng đến môi trường cũng như sinh kế của người dân trong nuôi trồng và đánh bắt thủy hải sản. Những thiệt hại trong nuôi cá lồng trên phá Tam Giang khu vực Quảng Thái (Quảng Điền) đã cho thấy hệ lụy của vấn đề này. Vài tháng trước đây, bèo tây còn xuất hiện trên sông Hương và điều này không chỉ ảnh hưởng đến chất lượng nguồn nước, mỹ quan đô thị mà còn mang đến những ảnh hưởng không tốt đối với môi trường du lịch.
Nhiều đợt trục vớt bèo đã được thực hiện với sự tham gia của chính quyền, đoàn thể và lực lượng thanh niên, sinh viên. Điều này đã góp phần giải quyết được phần nào mật độ dày đặc bèo trên các tuyến sông; việc điều tiết nước từ các hồ chứa cũng góp phần “đẩy đuổi” một lượng bèo lớn dạt ra biển. Nhưng xem ra, việc phát triển tự nhiên ở mức độ nhanh, bèo đã trở thành “đối tượng” khó chịu khi tác động tiêu cực đến đời sống và hoạt động kinh tế của cư dân vùng sông nước.
Trao đổi với cử tri phường Thủy Tân (Thị xã Hương Thủy) trong buổi tiếp xúc cử tri mới đây, ông Lê Văn Chính – Bí thư Thị ủy Hương Thủy, Chủ tịch HĐND Thị xã Hương Thủy cho hay, mọi người cũng mong có lụt 23/10 (âm lịch) để đẩy bèo đi nhưng năm nay, lụt không về. Trên một số sông, hói tại địa bàn, bèo đã quay trở lại và có nguy cơ lan ra diện rộng và thị xã đang rất quan tâm đến việc làm thế nào để hạn chế sự xâm lấn, tiến đến tiêu diệt để trả lại môi trường thông thoáng cho người dân.
Để đối phó với bèo, năm 2015, thị xã đã phải chi 100 triệu đồng cho việc vớt bèo trên sông Vực, phục vụ lễ hội đua trải đầu năm trên địa bàn. Để không lặp lại tình trạng này, năm nay thị xã đã yêu cầu hai phường Thủy Châu và Thủy Phương – địa bàn diễn ra lễ hội này – phải có phương án vớt bèo ngay từ khi chưa có sự ngưng tụ lớn. Tại Thủy Vân, việc vớt bèo trên sông Như Ý đã được thực hiện bằng một giải pháp nhỏ, nhưng căn cơ hơn. Đó là thay vì phải đầu tư 20 triệu đồng để vớt bèo trên sông, UBND phường đã thực hiện mức khoán 12 triệu đồng/năm với một hộ dân trong việc giám sát và quản lý, vớt bèo trên sông ngay từ khi nó có dấu hiệu manh nha, tránh tình trạng bèo sinh sôi nảy nở đến ken dầy cả mặt sông, nước không lưu thông, ảnh hưởng đến môi trường sống của người dân xung quanh. Mức khoán này có hiệu quả khá rõ khi vừa quản lý được tình trạng lây lan phát sinh của bèo, vừa tiết kiệm được chi phí.
Theo chúng tôi, cách làm này cần được nhân diện vì sẽ góp phần hiệu quả vào việc giải quyết hiện trạng xâm lấn dày đặc của bèo. Và một việc cũng căn cơ khác theo chúng tôi cũng cần làm là phải thay đổi được nhận thức của người dân ở các khu vực sông nước để họ có thể chủ động trục vớt bèo khi nó mới phát sinh. Sự thờ ơ, coi đó là việc của chính quyền hay người khác là điều không phải, nhất là khi chính người dân ở khu vực có bèo mới là người trực tiếp chịu tác động của sự xâm lấn này.
Minh Hà