Và đôi khi tôi có cả tiếng thở dài, là khi con bị ghi tên, nhắc nhở. Con không vui khi kể về bạn tổ trưởng, với nhiệm vụ giám sát các thành viên trong tổ giữ kỷ luật.
“Con vừa quay sang hỏi bạn một chữ cô ghi trên bảng không rõ, bạn ấy liền ghi tên vào sổ là con nói chuyện. Con vừa cúi xuống nhặt cây bút bị rơi, bạn ấy liền báo cô con quay cóp trong lớp. Con ghét bạn ấy. Bạn ấy là đồ mách lẻo”… Rất nhiều khi, trong câu chuyện về trường, lớp, về bạn bè suốt buổi sáng dài ở trường của con chen lẫn cảm xúc bực bội, có phần hằn học.
Rồi một lần, chuẩn bị học bài ở nhà buổi tối, con rụt rè bảo: Con bị chép phạt. Khi ấy con mới vào lớp 6 ở ngôi trường mới. Mùa hè nóng nực, giờ ra chơi, con bỏ áo ra ngoài thì bị tổ trưởng nhìn thấy. Bạn ấy liền báo với cô giáo và con bị nhắc nhở bằng cách chép phạt 200 lần nội dung: Lần sau nhớ bỏ áo vào quần.
Lần khác, do vội, con quên mang giày đi học. Giữa đường, phát hiện ra, tôi bảo, con mang tạm đôi dép, trình bày với cô là do con vội nên quên. Nhưng con nhất định không chịu, với lý do: Con sẽ bị phát hiện, bị ghi vào sổ, bị báo với cô giáo và lớp sẽ bị trừ điểm thi đua. Nhà xa, không thể quay về thay giày, cuối cùng, tôi đành tạt vội vào một tiệm giày mua cho con đôi giày mới để con khỏi bị ghi tên, lớp khỏi bị trừ điểm thi đua như con lo lắng.
Năm nay, con lên lớp 7. Câu chuyện ở lớp trên đường tan trường gay cấn hơn với những tình tiết mới khi các con bắt đầu lớn hơn một chút. Rồi con kể vừa được bầu làm tổ phó kỷ luật, kèm nỗi lo lắng: Con có phải ghi tên, báo cô giáo khi các bạn nói chuyện? Những ngày sau đó, con cứ hí húi với cuốn sổ nhỏ ghi tên bạn này, bạn kia nói chuyện, làm ồn, quay cóp trong lớp. Rồi con lại băn khoăn, rằng con có bị các bạn ghét không?...
Trong một lớp học, trong một ngôi trường, việc giữ gìn kỷ luật, hạn chế học sinh nói chuyện trong giờ học; việc giữ trang phục chỉnh tề khi đến trường... là cần thiết. Tuy nhiên, nếu việc duy trì kỷ luật được thực hiện một cách máy móc, cứng nhắc thì sẽ trở nên gò bó đối với học sinh.
Và trong môi trường mà học sinh cứ nơm nớp lo bị ghi tên, bị nhắc nhở thì liệu có giảm đi sự thân thiện, thoải mái, tính năng động, sáng tạo và sự tự tin ở trẻ?
Nhật Nguyên