Bộ Xây dựng cho biết, gói tín dụng 30.000 tỷ đồng hỗ trợ mua nhà cho người thu nhập thấp tính đến ngày 15/3 đã cam kết cho vay 10.967 tỷ đồng, đã giải ngân 6.285 tỷ đồng. Trong đó, đối với hộ gia đình, cá nhân, gói hỗ trợ đã giải ngân 4.525 tỷ đồng. Đối với các tổ chức, gói tín dụng đã giải ngân cho 31 dự án, dư nợ 1.760 tỷ đồng.
Như vậy, gói tín dụng 30.000 tỷ đồng mới chỉ mới giải ngân được khoảng 20%, đây là mức giải ngân quá thấp, quá chậm và không đạt như kỳ vọng để hỗ trợ cán bộ, công chức, viên chức nhà nước, cán bộ lực lượng vũ trang và người thu nhập thấp tiếp cận nhà ở. Trong khi chỉ còn 1 năm nữa (đến 1/6/2016), gói tín dụng ưu đãi này sẽ hết thời hạn giải ngân theo quy định của Nghị quyết 02/NQ-CP của Chính phủ.
Trao đổi về vấn đề này, Đại biểu Trần Du Lịch, Đoàn Đại biểu Quốc hội TP HCM cho biết, tiến độ giải ngân chậm như hiện nay không thể đổ trách nhiệm cho ngân hàng hay bất kì ai. Mục đích của gói tín dụng ưu đãi này là hỗ trợ cho những người dân thu nhập thấp có cơ hội vay tiền mua nhà. Do đó, cần phải thống nhất chính sách nhà ở là cố gắng cho mọi người dân có nhà ở, không nên nghĩ sẽ cố gắng để mọi người dân sở hữu được nhà ở. Hai mục đích này sẽ khác nhau.
 |
| Ông Trần Du Lịch, Đoàn Đại biểu Quốc hội TP HCM. |
Đại biểu Trần Du Lịch lấy ví dụ, ở những quốc gia giàu có, người dân không phải ai cũng sở hữu được nhà ở, người nghèo sẽ có nhà của nhà nước cho thuê với giá rẻ. Do đó, ở Việt Nam, việc phát triển quỹ nhà xã hội cho các đối tượng có thu nhập thấp mới là quan trọng. Nếu chỉ phát triển việc bán nhà (nhà ở thương mại) thì những người trong đối tượng nghèo ở đô thị, thậm chí cận nghèo đô thị không thể có thu nhập mua nhà.
“Thời hạn trả nợ ngân hàng rất quan trọng. Nếu cứ kéo dài thời gian ra cho vay trong điều kiện của Việt Nam thì không ngân hàng thương mại nào có thể cho vay nổi. Trong khi quỹ phát triển nhà ở không hình thành, cho nên ngay từ đầu việc xác định đối tượng hỗ trợ đã không hiện thực được”, Đại biểu Trần Du Lịch phân tích.
Đại biểu Trần Du Lịch cũng cho rằng, khi Chính phủ giao các ngân hàng thương mại cho vay gói hỗ trợ, nhưng các ngân hàng cũng phải tính đến rủi ro. Rủi ro ngay ở việc cách tính thu nhập của đối tượng vay: Nếu thu nhập trên 9 triệu đồng thì không phải là đối tượng cho vay, nhưng thu nhập dưới 9 triệu đồng người vay sẽ không có tiền trả nợ ngân hàng để mua nhà. Tự nhiên quy định này trở nên mâu thuẫn, làm khó cả ngân hàng lẫn đối tượng có nhu cầu vay.
“Quan điểm của tôi là gói này chỉ hỗ trợ phân khúc cho những người có thu nhập trung bình chưa có nhà ở, tức là khả năng thu nhập chứng minh hàng tháng có thể thanh toán được cho tổ chức tín dụng. Xác định như thế để ưu tiên kích cầu ở phân khúc thị trường nhà ở này. Cùng với đó, những nhà đầu tư về bất động sản sẽ có hướng xây dựng phân khúc nhà ở phù hợp”, Đại biểu Trần Du Lịch nêu quan điểm.
Chứng minh nhận định trên là hợp lý, Đại biểu Trần Du Lịch cho biết, hiện nay ở TP HCM, Bình Dương và nhiều nơi khác, thị trường bất động sản đang hướng tới phân khúc nhà cho người có thu nhập trung bình bán rất chạy. Cách làm này đã xử lý được sự méo mó trước đây của thị trường, khi trong suốt một thời gian dài các nhà đầu tư chỉ xây dựng căn hộ chung cư cao cấp, làm thoát ly toàn bộ sức mua thị trường.
“Tôi từng nói phát triển nhà ở các đô thị lớn của Việt Nam như chiếc máy bay chỉ làm ghế hạng C và hạng thương gia mà không có hạng vé phổ thông. Thành ra ghế hạng thương gia chẳng có ai ngồi mà ghế phổ thông cũng chẳng có ai đi. Nếu chính sách được điều chỉnh lại thì thị trường bất động sản của Việt Nam sẽ không đóng băng, phân khúc nhà ở cho người thu nhập thấp có cơ hội tan băng”, Đại biểu Trần Du Lịch bày tỏ.
Nhấn mạnh tầm quan trọng của việc điều chỉnh đối tượng hưởng ưu đãi của gói hỗ trợ tín dụng, Đại biểu Trần Du Lịch khẳng định, nếu ở Hà Nội có những căn hộ có giá khoảng 1 tỷ hoặc hơn 1 tỷ đồng còn ở các tỉnh có những căn hộ có giá từ 500 - 600 triệu đồng thì phân khúc thị trường này sẽ không bao giờ đóng băng.
Bởi lẽ, không phải tất cả mọi người đều có thể mua loại nhà với giá này, nhưng với thu nhập của họ trong 10 năm hay 15 năm có thể trang trải được. Do đó, gói hỗ trợ nên hướng tới đúng đối tượng, còn nếu như hiện nay xảy ra tắc nghẽn thì không thể trách được ai.
“Đối với diện chuẩn nghèo, cận nghèo thu nhập chỉ đủ sống thì không thể tính đến chuyện mua nhà. Ví dụ ở TP HCM, với quy định chuẩn nghèo có thu nhập 16 triệu đồng/năm thì làm sao có thể mua được nhà? Những người đó chỉ có nhu cầu thuê nhà ở xã hội. Cần xác định rõ đối tượng theo chuẩn như vậy để các ngân hàng tự tính toán và cân đối. Cứ với thu nhập không ổn định, người làm thuê, làm mướn thu nhập bấp bênh, lương vài triệu/tháng nếu đòi ngân hàng cho vay mua nhà thì sẽ không ngân hàng nào dám cho vay”, Đại biểu Trần Du Lịch chỉ rõ.