Hiểu như thế nào về độ tuổi trẻ em, người chưa thành niên?

Còn quy định pháp luật hiện hành về độ tuổi trẻ em¸ người chưa thành niên? Theo quy định của Luật Bảo vệ, Chăm sóc và Giáo dục trẻ em số 25/2004/QH 11, trẻ em là công dân Việt Nam dưới 16 tuổi. Theo đó, những người dưới 16 tuổi đều là trẻ em. Ở đây, rõ ràng ta thấy phạm vi quy định những người là trẻ em rộng hơn so với cách hiểu của chúng ta từ trước đến nay. Quyền lợi của trẻ em cũng như trách nhiệm của gia đình và xã hội được quy định ở phạm vi rộng hơn.

Bộ luật Lao động quy định: Người lao động là người ít nhất đủ 15 tuổi, có khả năng lao động và có giao kết hợp đồng lao động. Thông tư liên tịch số 21/2004/BLĐTBXH-BYT ngày 9-12-2004 hướng dẫn, quy định danh mục chỗ làm việc, công việc không được sử dụng lao động dưới 18 tuổi trong các cơ sở kinh doanh dịch vụ dễ bị lợi dụng để hoạt động mại dâm. Công ước 182 - Công ước nghiêm cấm và hành động khẩn cấp xoá bỏ các hình thức lao động trẻ em tồi tệ nhất (1999) mà Việt Nam là thành viên thì thuật ngữ “trẻ em” sẽ áp dụng cho tất cả những người dưới 18 tuổi.

Dưới 16 tuổi là trẻ em, vậy từ đủ 16 tuổi trở lên đã là người lớn chưa? Bộ luật Dân sự quy định phải đủ 18 tuổi trở lên mới là người thành niên, dưới 18 tuổi vẫn là người chưa thành niên. Vậy, nên những người từ đủ 16 tuổi đến dưới 18 tuổi gọi là “thanh niên”. Luật Thanh niên quy định, thanh niên là người từ đủ 16 tuổi đến 30 tuổi.

Bộ luật Hình sự quy định người từ đủ 16 tuổi trở lên phải chịu trách nhiệm hình sự về mọi tội phạm. Người từ đủ 14 tuổi trở lên, nhưng chưa đủ 16 tuổi phải chịu trách nhiệm hình sự về tội phạm rất nghiêm trọng do cố ý hoặc tội phạm đặc biệt nghiêm trọng.

Đã là người thành niên trên 18 nhưng các bạn nam chưa đủ 20 tuổi thì vẫn bị cấm kết hôn. Nếu có quan hệ vợ chồng với người khác rất có nguy cơ bị tội tảo hôn.

Hành vi giao cấu với trẻ em từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi thì phạm tội giao cấu với trẻ em (đối với người từ đủ 16 tuổi trở lên mà thuận tình thì pháp luật không điều chỉnh). Mọi trường hợp giao cấu với trẻ em chưa đủ 13 tuổi đều phạm tội hiếp dâm trẻ em.

Thực tế cho thấy, xã hội chưa có cách hiểu chính xác về độ tuổi mà pháp luật quy định là trẻ em. Từ đó, dẫn đến những hậu quả pháp lý khôn lường đưa người không hiểu biết vào vòng tù tội. Ví như thực trạng các em nhỏ hiện nay yêu đương quá sớm rồi vượt qua giới hạn cho phép mà không biết mình đang vi phạm luật hình sự (tội hiếp dâm trẻ em, tội giao cấu với trẻ em, tội dâm ô với trẻ em...) và nhiều doanh nghiệp sử dụng lao động là trẻ em mà không biết mình phạm luật.