"Hơi khó" tìm quy định pháp luật tốt trong kinh doanh ?

Phát biểu tại Hội thảo khởi động việc bình chọn 10 quy định pháp luật tốt nhất và 10 qui định tồi nhất do VCCI tổ chức tại Hà Nội ngày 22/12, Viện trưởng Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương (CIEM) Nguyễn Đình Cung nhận định, tìm kiếm 10 cái xấu thì quá dễ, trong khi tìm kiếm 10 cái tốt thì hơi khó.

Bình luận về việc ban hành văn bản quy phạm pháp luật, TS. Cung nhấn mạnh, văn bản quy phạm pháp luật trong kinh doanh của Việt Nam vẫn còn thiếu mục tiêu.

TS. Cung cho biết, chất lượng văn bản quy phạm pháp luật của nước ta về cơ bản vẫn "tồi" mặc dù những văn bản quy phạm pháp luật này đã được xây dựng dựa trên cách tiếp cận với các tiêu chuẩn của thế giới do Tổ chức Hợp tác và Phát triển kinh tế (OECD) đặt ra.

Tiến sĩ Nguyễn Đình Cung - Viện trưởng Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương (CIEM)

Theo ông Cung, trong các văn bản pháp luật của Việt Nam rất ít văn bản có xác định mục tiêu chỉ có mục tiêu chung là quản lý, từ cơ quan nhà nước áp xuống mà chưa vì sự phát triển. Văn bản pháp luật phải có cơ sở thực tiễn, cơ sở khoa học rõ ràng, trong khi văn bản Việt Nam phần lớn thiếu hai cơ sở này.

Viện trưởng CIEM cho hay, hiện nhiều quy định góp phần cản trở việc kinh doanh. Dẫn chứng về điều này, ông Cung cho biết, khi đặt ra các điều kiện kinh doanh, xuất khẩu gạo phải có nhà máy xay, kho bãi 10.000 tấn là không có cơ sở khoa học thực tiễn và làm méo mó cạnh tranh, bảo vệ lợi ích của một nhóm người.

Ông Cung cho rằng khâu tổ chức thực hiện các quy định cũng không tốt. Quy định pháp luật hiện nay đang theo hình phễu. Luật mở nhưng các nghị định, thông tư đều bóp lại dẫn đến việc các nghị định, thông tư được tuân thủ nhiều hơn.

Ngoài ra, theo vị tiến sĩ này, văn bản quy phạm phải rõ ràng, đơn giản đối với người sử dụng và phải tương thích với sự cạnh trạnh, thuận lợi thương mại. Trong 30 năm thay đổi vừa qua, nguyên nhân khiến văn bản kém hiệu quả là do cải cách chuyển sang kinh tế thị trường, tư duy quản lý điều hành vẫn chi phối trong việc thực hiện chức năng quản lý nhà nước, TS. Cung cho hay.

Ông Lê Hồng Sơn, nguyên Cục trưởng Cục Kiểm tra văn bản quy phạm pháp luật (Bộ Tư pháp) cho rằng ông luôn trăn trở cần phải “sục” vào các Bộ tìm hàng loạt các “bẫy” quy định, từ đây bật ra hàng loạt thủ tục, cơ chế trói buộc doanh nghiệp...

Hội thảo khởi động cuộc bình chọn các quy định tốt nhất và tồi nhất

Chủ tịch Phòng thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) Vũ Tiến Lộc cho biết, cuộc bình chọn có thể coi như giải Oscar và Mâm xôi vàng cho các quy định pháp luật. Hoạt động này có tác dụng thiệt thực góp phần cổ vũ những văn bản pháp luật tốt, tạo môi trường kinh doanh thuận lợi cho doanh nghiệp, đồng thời cảnh báo những quy định bất lợi, không phù hợp đang gây cản hoạt động sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp.

Trưởng ban Pháp chế VCCI Đậu Anh Tuấn dẫn chứng khá nhiều ví dụ về các qui định “tồi” như quy định “tổ chức, cá nhân chỉ được đứng tên đăng ký 01 hàm lượng hoạt chất đối với mỗi dạng thành phần của thuốc bảo vệ thực vật” (Thông tư 21/2015/TT-BNNPTNT) làm ảnh hưởng đến kinh doanh của doanh nghiệp.

Thông tư số 47/2011/TT-BTNMT của Bộ TN-MT qui định tiêu chuẩn nước thải chăn nuôi phải đáp ứng tiêu chí chất thải loại A (mức tương đương nước uống bình thường). Qui định này còn cao hơn cả tiêu chuẩn của Nhật, Thái Lan và doanh nghiệp phải đầu tư hàng chục tỷ đồng để có được hệ thống xử lý nước thải này, khiến họ không thể thực hiện được, ông Tuấn dẫn chứng. 

Bà Đinh Thị Mỹ Loan, Chủ tịch Hiệp hội Bán lẻ Việt Nam cho biết thêm, qui định giảm giá trong các chương trình khuyến mại tối đa chỉ đến 50% đang ảnh hưởng đến quyền tự định đoạt của DN, nhằm bán hết hàng DN có thể giảm giá nhiều hơn và không nên hạn chế…