Hướng tới hiệu quả trong giải quyết khiếu nại, tố cáo

Người dân đề đạt các ý kiến, nguyện vọng tại một buổi tiếp công dân. Ảnh: Thái Bình

Từ năm 2012 đến tháng 9/2015, lãnh đạo UBND tỉnh và thủ trưởng các cấp, các ngành đã tiếp 4.792 lượt với 7.347 công dân; tiếp nhận 7.065 đơn, trong đó KNTC 1.971 đơn; kiến nghị, phản ánh 5.130 đơn. Đơn đủ điều kiện xử lý: 4.557 đơn; đơn không đủ điều kiện xử lý: 2.544 đơn. UBND tỉnh và các cấp đã giải quyết 499/610 vụ việc khiếu nại và 62/70 vụ việc tố cáo.

Lãnh đạo UBND các cấp cùng các ngành đã tăng cường việc gặp gỡ, đối thoại với công dân trước khi ban hành quyết định giải quyết khiếu nại và thực hiện công tác này thường xuyên, liên tục trong chương trình công tác hàng tuần nhằm thay đổi việc tiếp công dân từ chỗ bị động chuyển sang chủ động đối với một số trường hợp khiếu nại cụ thể, qua đó giảm thiểu các vụ việc nổi cộm, kéo dài hoặc khiếu kiện đông người.

Việc KNTC có nhiều nguyên nhân nhưng chủ yếu là do cơ chế, chính sách, pháp luật còn bất cập, chưa theo kịp thực tiễn cuộc sống. Công tác quản lý Nhà nước còn có những yếu kém, chưa thống nhất, nhất là trong lĩnh vực đất đai. Nhiều trường hợp khiếu nại về bồi thường giải phóng mặt bằng, đòi lại đất nhưng thiếu cơ chế, chính sách để giải quyết một cách thỏa đáng. Công tác quản lý Nhà nước về đất đai ở một số địa phương còn buông lỏng, để xảy ra sai phạm. Quá trình thực hiện thu hồi đất có một số nơi thực hiện chưa đúng trình tự, thủ tục, thiếu công khai, minh bạch, thiếu công bằng, đền bù còn mang tính chủ quan và trong một số trường hợp, số tiền bồi thường, hỗ trợ chưa đủ để người dân tạo lập chỗ ở mới tốt hơn.

Đáng chú ý, khi phát sinh KNTC, một số chính quyền địa phương chưa làm tròn trách nhiệm của mình, thiếu quan tâm giải quyết từ cơ sở, có nhiều vụ việc giải quyết chậm, thẩm tra, xác minh sơ sài, thu thập chứng cứ không đầy đủ, kết luận thiếu chính xác, phương án giải quyết chưa thuyết phục. Trong khi đó, sự phối hợp giữa các cơ quan Nhà nước để giải quyết KNTC có lúc chưa tốt, còn có hiện tượng đùn đẩy trách nhiệm, chuyển đơn lòng vòng, trả lời thiếu thống nhất. Việc tuyên truyền, giáo dục, vận động, thuyết phục, hướng dẫn người KNTC và công tác hòa giải ở cơ sở chưa được quan tâm thực hiện đúng mức nên có những vụ việc tuy đơn giản nhưng vẫn phát sinh đơn thư vượt cấp. Trong một số trường hợp, các phần tử cơ hội lợi dụng, kích động những người đi KNTC; tổ chức, lôi kéo khiếu kiện đông người, biến các vụ việc khiếu nại thuần túy trở thành vấn đề chính trị - xã hội, dẫn đến tình hình KNTC thời gian qua có những diễn biến phức tạp.

Nhằm nâng cao hơn nữa công tác tiếp công dân, giải quyết KNTC, các cấp, các ngành cần tăng cường việc đào tạo, bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ cho đội ngũ cán bộ, công chức trực tiếp làm công tác này. Cần phát huy sức mạnh của cả hệ thống chính trị trong thực hiện nhiệm vụ giải quyết KNTC, nhất là phát huy vai trò, trách nhiệm quản lý, điều hành của lãnh đạo cấp ủy, chính quyền địa phương. Làm tốt công tác phối hợp giữa các ban, ngành, đoàn thể trong giải quyết KNTC.

Khi phát sinh khiếu nại, cần tập trung giải quyết ngay từ cơ sở để tránh vụ việc trở nên phức tạp, kéo dài. Quá trình giải quyết phải vận dụng pháp luật một cách linh hoạt, uyển chuyển nhưng phải đảm bảo phù hợp với quy định của pháp luật. Quá trình kiểm tra, xác minh vụ việc phải thực hiện một cách kỹ lưỡng, bám sát nội dung khiếu nại, lắng nghe từ nhiều phía để hiểu rõ nguyên nhân nhằm xác minh làm rõ nội dung khiếu nại.

Thực hiện có hiệu quả các phần mềm tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo của tỉnh, từng bước hoàn thiện phần mềm phòng, chống tham nhũng, kiến nghị, phản ánh. Tiếp tục triển khai Đề án 1.1133 về tiếp tục tăng cường công tác phổ biến, giáo dục pháp luật về KNTC ở xã, phường, thị trấn trên địa bàn tỉnh, nhằm tuyên truyền Luật Khiếu nại, Luật Tố cáo, Luật Tiếp công dân để xác định rõ quyền và trách nhiệm của công dân trong quá trình KNTC. Đồng thời, tiếp tục nghiên cứu để bổ sung và hoàn thiện pháp luật về KNTC nhằm phù hợp với tình hình phát triển kinh tế - xã hội của đất nước cũng như thực tiễn đang diễn ra tại địa phương.