Theo quy định mới, đối tượng bắt buộc tham gia bảo hiểm thất nghiệp (BHTN) được mở rộng. Nghĩa là, người lao động làm việc theo hợp đồng mùa vụ từ 3 tháng trở lên phải tham gia BHTN. Tuy nhiên, theo BHXH tỉnh, số doanh nghiệp đóng BHTN cho lao động vẫn rất thấp. Bởi lẽ, tình hình sản xuất kinh doanh của các doanh nghiệp chưa ổn định, nhiều đơn vị phá sản, giải thể, chuyển đổi loại hình kinh doanh, cắt giảm lao động khiến doanh nghiệp trốn đóng BHTN. Ngoài ra, làm căn cứ đóng BHTN là tiền lương tối thiểu vùng. Tuy nhiên trên thực tế, hiện có nhiều doanh nghiệp có trụ sở ở một vùng nhưng các bộ phận sản xuất kinh doanh ở các vùng khác nhau, nên chưa biết người sử dụng lao động và người lao động sẽ tham gia BHTN theo mức lương nào.
 |
|
Lao động tham gia phỏng vấn tại sàn giao dịch việc làm
|
Lao động thường quan tâm đến hưởng trợ cấp thất nghiệp nên số người tham gia các khoá học nghề chiếm tỷ lệ rất thấp. Tình trạng trục lợi bảo hiểm thất nghiệp vẫn còn diễn ra như vừa đi làm, vừa hưởng BHTN hoặc quay trở lại doanh nghiệp cũ để làm việc. Đề cập những trường hợp người lao động có việc làm mà không thông báo với Trung tâm Giới thiệu việc làm để dừng hưởng trợ cấp thất nghiệp, bà Nguyễn Thị Yến, Trưởng phòng Bảo hiểm thất nghiệp - Trung tâm Dịch vụ việc làm tỉnh cho rằng, trung tâm không có cách nào để phát hiện và cơ quan BHXH vẫn chi trả cho những người lao động. Những trường hợp này, khi tham gia đóng BHXH của lần tiếp theo do có việc làm mới thì cơ quan BHXH sẽ rà soát, phát hiện và thông báo với trung tâm ngay để cắt, thu hồi tiền trợ cấp thất nghiệp. Gần đây đã xuất hiện nhiều trường hợp gần đến tuổi nghỉ hưu nhưng xin nghỉ việc để hưởng trợ cấp thất nghiệp, sau đó hưởng lương hưu. Trong khi đó, việc tiếp nhận hồ sơ, giải quyết hưởng BHTN và công tác thu chi BHTN do 2 cơ quan thực hiện mà không có phần mềm liên thông hỗ trợ nên việc kiểm soát những trường hợp trục lợi BHTN thường rất khó.
Theo Luật Việc làm mới, người thất nghiệp sẽ bị chấm dứt hưởng trợ cấp nếu sau hai lần từ chối nhận việc do Trung tâm Dịch vụ việc làm nơi đang hưởng TCTN giới thiệu mà không có lý do chính đáng. Anh Nguyễn Văn Ánh (Vinh Thanh, Phú Vang) cho hay, đây là quy định bất lợi cho lao động nếu không được hướng dẫn rõ thế nào là không có lý do chính đáng. Nếu việc làm không phù hợp với năng lực hoặc đi làm quá xa, tôi không thể đáp ứng được thì có được xem là chính đáng không?.
Lao động thắc mắc về quy định, người thất nghiệp sẽ được hỗ trợ tối đa 6 tháng trợ cấp học nghề, nhưng người đang hưởng trợ cấp thất nghiệp mà đi học có thời hạn từ đủ 12 tháng trở lên sẽ bị chấm dứt hưởng trợ cấp thất nghiệp, dù thời gian đã tham gia bảo hiểm thất nghiệp được bảo lưu. Chị Lý Ngọc Liên (An Cựu, TP Huế) bức xúc: “Người lao động muốn được hưởng trợ cấp thất nghiệp để đi học thì phải tìm những nghề có thời gian học dưới 12 tháng. Thời gian học ngắn như vậy, người lao động khó kiếm được việc làm ổn định với mức lương cao. Quy định này không những bất cập, mà còn cản trở người lao động nâng cao trình độ”.
Luật Việc làm quy định, mức hưởng trợ cấp Thất nghiệp hằng tháng bằng 60% mức bình quân tiền lương tháng đóng bảo hiểm thất nghiệp của 6 tháng liền kề trước khi thất nghiệp nhưng tối đa không quá 5 lần mức lương cơ sở đối với người lao động thuộc đối tượng thực hiện chế độ tiền lương do Nhà nước quy định. Với quy định này, nhiều người cho rằng những người đang tham gia bảo hiểm thất nghiệp với mức lương cao hơn 20 lần mức lương tối thiểu chung.
Bà Nguyễn Thị Yến, Trưởng phòng Thất nghiệp Trung tâm Dịch vụ việc làm tỉnh cho biết: Do nghị định và thông tư hướng dẫn ban hành chậm nên chúng tôi chưa thể tư vấn thông tin gì và chỉ có thể trả lời người lao động những vấn đề liên quan đến quy định hiện hành. Luật chỉ quy định chung chung, còn áp dụng đối tượng nào và áp dụng ra sao cần có nghị định hướng dẫn.