Hết đội này đào, thả ống cống, đội kia đến xây ô gom nước thải về cống, đội khác đến lấy đất... và cho đến bây giờ, ba ô gom nước cống vẫn chưa xong, chỉ được quây hờ bắng mấy thanh cây nhỏ và hờ hững mấy cái dây nhắc chừng người qua đường.
Quan điểm của các hộ sống trong khu phố là tạo điều kiện cho đội thi công. Thực ra nhiều người cũng mừng, vì với hệ thống thu gom và dẫn nước thải này, nỗi lo dồn ứ, tắc đường thoát của mỗi gia đình vốn âm ỉ lâu nay sẽ được giải quyết. Thế nên nhiều hộ đã hợp tác với đội thi công để mua thêm ống dẫn, đào đường, thả ống... Nhưng sau niềm vui ban đầu, đã có những hộ bắt đầu lo âu trở lại khi đầu ống nhà họ lại thấp hơn cuối ống đổ ra chỗ gom. Có buổi đi làm về, tôi thấy cả mấy cha con nhà đầu đường mồ hôi nhễ nhại đào, lắp đặt lại đường thoát nước từ nhà mình ra. Sáng hôm trước thì lại nghe cô hàng xóm phàn nàn, là nhà cô phải làm lại đường thoát vì nước không về được chỗ gom, dù đã chi tiền triệu cho việc này. Tiền thì phải chi lại để làm lại, nhưng lại phải tốn thêm thời gian và vác thêm cục lo suốt từ mấy hôm nay.
Nhà tôi kể ra cũng chả thiệt hại gì, ngoại trừ hai lần, mỗi lần hơn chục ngày phải để xe lại cơ quan vì không đánh xe vào nhà được, do đội thi công đào đường cống, rồi đào đất để xây chỗ gom nước thải. Thôi thì mình đi bộ về sau buổi làm, coi như là thêm một cách vận động cơ thể vào cuối chiều. Nhưng vấn đề là chỗ, người ta đào lên, rồi để đấy hơn cả chục ngày mới quay trở lại làm tiếp. Mỗi lần là những tốp thợ khác nhau. Ra nói nhẹ với họ giải quyết sớm, hoặc ít nhất là chỗ đất ngổn ngang trước cổng nhà thì lại bảo là của những người làm trước, phần việc của họ không bao gồm những công đoạn đó. Miết rồi cách đây chừng vài hôm, người ta cũng cho xe đến vét chỗ đất đã đào lên mang đi. Duy chỉ có cái cây trước nhà với mấy đọt bụ bẫm cũng đã “đi luôn” theo đất sau một thời gian không có khí trời. Rồi thì cát, sỏi... vẫn cứ nghênh ngang trước mấy mặt nhà. Không biết khi mô mới được dọn xong. Anh bạn hàng xóm sáng nay đứng nhìn lũ cát, sỏi trước mặt nhà một lúc rồi bảo, thiệt không biết nói răng với kiểu làm như thế này...
Có lẽ, những người thi công cũng chỉ làm cho xong phần việc của họ đã được giao khoán. Không rõ các bên giao và nhận thi công trách nhiệm đến đâu, kết nối như thế nào? Họ làm theo kiểu nhận thầu? Để chấm công theo ngày? Và điều chính yếu là họ nhận làm các công trình công ích hay chỉ biết nhận tiền phần mình? Mà rõ ràng, đây là cách làm quá cũ, giống như một cách ban bổ cho người...
Tôi lại nhớ về chuyện của một đoàn làm phim nước ngoài đến Phong Nha - Kẻ Bàng. Khi kết thúc, mọi thứ được trả về cho người dân đúng hiện trạng, không một cọng rác trên các trang báo điện tử mà người dân nắc nỏm khen hoài mà ao ước, dù chỉ một chút thôi, là công trình làm đúng tiến độ cho, rồi trả lại mặt bằng cho dân, chúng tôi sẽ dọn dẹp cho sạch sẽ cho, cũng được!
Nguyễn Dân